IÑIGO Aranbarrik uda aurretik eman zituen argitara aspaldion bildutako hainbat gogoeta «Hitzak eta Giltzak» liburuan, Alberdaniako Zerberri sailean. Euskal liburugintzaren eremu urrirako gainera, oihartzun handia lortu du, horren adibide han-hemenka, kazeta gehienetan, idatzi diren iruzkin eta kritikak. Literatura hutsezko aurretiazko lanez gain, Susa argitaletxearen magalean sortu zen Bazkako artikuluetako bultzatzaileetakoa ere izan zen.

«Hitzak eta Giltzak»en asmoa ez da polemika. Ahoz gora egindako gogoeta da, hiztunak bere hizkuntzarekin daukana, oso plano subjektiboan. Egia da ondoren, irakurri dudanez eta heldu zaizkidan komentarioengatik, idatzi ditudan beste liburuez baino gehiago hitz egin dela. Eta horrek kezkatu egiten nau.

Gaur egun badagoelako genero bat, literarioa ez dena, saio-gogoeta dena eta literaturak berak baino irakurle gehiago dituena, alderdi estetikoari horrenbeste erreparatu gabe.

Bai, baina beti da hizkuntzaren inguruan. Arazoa beti hizkuntzaz dihardugula da, eta nik liburuan haratagoko beste plano batzuk ere aipatzen nituen, komunikazioaz eta abar eta hizkuntza zuzenari buruz. Hor uste dut dagoela lan handia, eta ez nabil zuzentasunaz, ideologiaz baizik.

Agian eztabaida zentratzea eta eztabaidaren kultura bera falta da, hizkuntzaz haratago adibidez. Gerra aurrean oso lagun onak izan arren, kalean bertan oso eztabaida gogorrak izaten zituzten Lizardik, Lauaxetak, Orixek edo Aitzolek. Alderdi berekoak ziren, boto bera ematen zuten baina oso planteamendu estetiko desberdina zeukaten. orduan bazegoen eztabaida hori. Batzutan inbidia sentitzen dut haiekiko.