• Espainian saldutako elikagaietan dauden plagiziden kopurua % 23 hazi da, eskuragarri dauden azken datu ofizialen arabera
• Detektatutako 130 plagizidetatik, 60 ez daude baimenduta Europar Batasunean
• Aztertutako laginen % 24an, kutsadura anizkoitza dago bi plagizida baino gehiagorengatik, eta horrek eragin ezezagunak ditu du osasunean. Muturreko kasuetan, pieza berean 9 plagizida daude

Eguneroko elikagaiak 130 plagizidaz kutsatuta daude, aurreko urtean baino % 23 gehiago, Kontsumoaren, Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainako Agentziaren (AESAN) Plagiziden Hondakinak Kontrolatzeko Programaren azken datuen arabera. Ecologistas en Acción elkarteak datu horiek aztertu ditu Directo a tus hormonas’ txostenean.

Detektatutako plagiziden artean, 60 Europar Batasunak baimendu gabeko substantziak dira, eta 15 dira ordezkatzeko hautagaiak, efektu kantzerigenoak dituztelako, ugalketarako toxikoak, disrupzio endokrinokoak edo hiru ezaugarri hauetako bi betetzen dituztelako: iraunkortasuna, biometaketa eta toxikotasuna.

Horretaz gain, aurkitutako plagizidetatik 49 disruptore endokrinoak (EDC) dira, hormona-sistema kaltetzen dutenak, eta 15 substantzia PFAS edo “betiko kimikoak” dira, oso toxiko iraunkorrak, osasun-arazo larriekin lotzen direnak.

Ehunekotan, elikagaien % 37k plagizida hondakinak zituen, eta % 41era igotzen da fruta eta barazkien kasuan.

Legezko mugatik gora kutsatutako laginen ehunekoa txikia izan bazen ere ( % 1,73), Ecologistas en Acción taldeak urrats bat harago jo du eta detektatutako plagizidak aztertu ditu, hartutako edozein kopuru osasunerako arriskutsua izan daitekeelako plagizida toxikoenentzat. Gainera, esposizio konbinatua koktel toxiko ezezaguna da, eta komunitate zientifikoak horren berri ematen du.

Kistiñe García Ecologistas en Acción taldeko toxikoen arloko arduradun eta txostenaren egilekidearen ustez, “Administrazioek arreta jarri behar dute plagizida ugariekiko esposizio konbinatuan, efektu ezezagunen osasun publikoko arazo bat baita, eta gure ikerketak erakusten du elikagaien % 24an gertatzen dela, bi pestizidak edo gehiagok kutsatuta, pieza berean bederatzi plagizidaren muturreko kasuekin“.

Elikagaien jatorriaren arabera, baimendu gabeko plagizidak dituzten elikagaien ehunekoa (toxikoenak) bikoitza da inportatutako produktuetan ( % 10), lokaletan ( % 4,70) baino. Hala ere, Espainiako produktuek plagizida disruptore endokrino, ordezkapenetarako hautagai eta PFAS gehiago dituzte.

Azterketako datuek erakusten dutenez, Espainiako populazioak oso arrisku handia du elikaduraren bidezko plagiziden eraginpean egoteko, eta hori osasun publikoko arazoa da, elikagaiak ekoizten dituzten pertsonei, komunitateei eta naturari eragiten diela ahaztu gabe.

Ecologistas en Acción taldeak Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioari eskatu dio benetan lagun dezala Espainian ekoitzitako elikagaiak toxikorik gabeko produktu gisa bereiz daitezen, ekoizten dituzten pertsonak duin eta osasuntsu bizi daitezen. Horrek natura eta elikadura-subiranotasuna hobetzea ekarriko luke, muga-zergen moduko merkataritza-borrokei aurre egiteko.

Era berean, erakunde ekologistak sasoiko eta tokiko elikagaiak aukeratzea gomendatzen die herritarrei, fruta eta barazkiak kontserbatzeko erabiltzen diren plagiziden zati bat saihestuz, distantzia handietan garraioak izan dezakeen eragina saihestuz eta tokiko nekazaritzari lagunduz.

Hala ere, Ecologistas en Acción taldeko Ur Arloko koordinatzaile Koldo Hernandezek dioenez: “Erantzukizuna ez da indibiduala: toxikorik gabeko elikagaiak jatea Administrazioak bermatu behar duen herritar guztien eskubidea da”.