En maio de 2006 o Concello organizou unhas xornadas no Museo San Telmo para dar a coñecer cales eran os grandes proxectos culturais de San Sebastián. No mesmo presentáronse o Teatro Vitoria Eugenia, o Museo San Telmo e Tabakalera. O Teatro Vitoria Eugenia inaugurouse en marzo de 2007. San Telmo inaugurarase o ano que vén, antes das eleccións municipais. En canto a Tabakalera, non sabemos cando se inaugurará.En
2008 Donostia-San Sebastián decidiu presentar a súa candidatura á Capitalidade Europea da Cultura 2016. Harkaitz Cano, no acto de presentación, dixo, entre outras cousas: “Fálase moito do progreso, pero das vantaxes de facelo aos poucos. E a función da cultura, quizá, está á beira e non diante: non sería malo que de cando en vez, como o cabalo de xadrez, tivese a capacidade de moverse cara adiante e cara a un lado”.
Miremos, pois, aos lados. O día en que representantes de Donostia acudiron ao Ministerio de Cultura para presentar a candidatura 2016, o 9 de xullo de 2010, sóubose que o Concello selara o equipo de son do DOKA (Kafe Antzokia de Donostia). Ao parecer, o día 23 de xuño, pasadas as 23:00 da noite, a música da sala estaba máis forte do necesario.Enseguida acordeime da columna A cidade baixo asedio (A cidade asediada) de
Diego Manrique no xornal O País. Manrique referíase ás axudas que o Concello de Madrid concedía ás salas que programaban música en directo. O Kafe Antzokia bilbaíno tamén tivo problemas naquela época. Ilustrativas as palabras do xornalista: “Moitos cremos que músicas como o rock, o jazz ou o jazz necesitan salas de tamaño pequeno ou mediano, espazos para gozar con grupos ou solistas nun ambiente de tranquilidade, coa copa na man, sen ningún asento. Locais de iniciativa privada, que merezan a comprensión do Concello, e máis (exencións fiscais? ). Forman parte do tecido cultural de calquera cidade e deberían ser preservadas, non perseguidas. E hai persecución: por exemplo, esa brutalidade da Policía Municipal de Madrid, explorando as bolsas de DJs en busca de discos piratas!”. Na
década de 1980 os cidadáns non dispuñan de infraestrutura suficiente para dar a coñecer a expresión artística que lles gustaba, pero cando a vontade e a necesidade ponse por encima dos recursos, son suficientes para que te achegues a facer o que queiras. Hai vinte anos a música tiña un peso importante no noso tempo libre (agora no tempo libre, no traballo, nas cafetarías, nas tendas, full estafe), pero, como dicía Kaki Arkarazo nunha entrevista recente, eran catro as cancións que repetiamos unha e outra vez.
Donostia Kultura, cun orzamento de case 26 millóns de euros en 2009, lembrou Donostia-San Sebastián. Para unha cidade duns 180.000 habitantes non é unha cifra moi pequena. Hai que deixar aparte o Festival, a Quincena Musical, diversos actos culturais do Kursaal, etc.No período
2010-2011 abriranse outras dúas casas de cultura en Aiete e Intxaurrondo. A de Aiete estará especializada en dereitos humanos e nela terá a súa sede un instituto dedicado a estas materias. Intxaurrondo, pola súa banda, segue o camiño dos centros cívicos de Vitoria-Gasteiz. O polideportivo estará integrado. Sen esquecer que o Museo San Telmo volverá abrir as súas portas en 2011.A
candidatura de Donostia-San Sebastián 2016 presentou o seu proxecto para o período 2009-2020. Un orzamento de 89 millóns de euros, como lemos en prensa. Deles, 40 millóns gastaranse no mesmo período de 2016. É moito diñeiro, si, pero se nos fixamos noutras cousas, non é para tanto. Prevíronse 4.920 millóns de euros para o desenvolvemento do TAV, o metro e a estación de autobuses. O segundo cinto de estradas de Donostia-San Sebastián, pola súa banda, tivo un custo de máis de 300 millóns de euros.
As manifestacións culturais máis xigantescas de San Sebastián (Aste Nagusia, Zinemaldia, Jazzaldia) foron creadas para atraer turismo na segunda metade do século XX. O Museo Guggenheim de Bilbao foi un proxecto impulsado polos departamentos de economía das institucións do País Vasco. O peor de todo é que se come o diñeiro dos departamentos de Cultura.A
finais de setembro o grupo U2 ofrecerá un concerto no Estadio de Anoeta de Donostia-San Sebastián. As institucións, a Deputación Foral e o Concello, están seguros de que achegarán algunha axuda ao concerto promotor. En lugar de baleirar os orzamentos culturais, é mellor incluílo nas partidas de atracción turística.
Nas xornadas de 2006, Josep Ramoneda dixo que a lexitimidade democrática é o que hai que pór en primeiro plano da xerarquía no que se refire á xestión da publicidade. Interésame como o entendía o director do Centro de Cultura Contemporánea de Barcelona (CCCB). El sabía perfectamente que os políticos tiñan todo o dereito a destituírlle, pero que mentres el estaba no cargo eles non podían meter o nariz no seu. Ramoneda recoñeceu que tiña unha vantaxe, xa que a Deputación é o maior padroado e que este se atopa fóra da tensión política da xornada en Barcelona.
Isto é o que máis cambiou nos últimos anos e, cando Joxan Muñoz marchouse de Tabakalera, Xabier Erkizia resumiu perfectamente a situación en dúas frases: “É sorprendente ver aos políticos como xestores culturais. Así funcionamos aquí”. Tocounos
vivir os anos da comunidade xitana, que son as principais corporacións de Disney, Guggenheim e outras moitas. A falta de recursos suficientes para todos os habitantes do mundo e a frivolidade tamén é unha das zonas máis serias. É peor a falta de memoria nestes tempos postmodernos. É normal en parte, tendo en conta a información que pasa ante os nosos ollos. Ás veces parece que a crise chegou como a primavera do poeta, sen que ninguén o saiba nin se dea conta. E iso non é moi normal. As autoridades deberían saber perfectamente que a crise foi a nosa situación natural.
Terminemos con outras palabras de Harkaitz Cano en maio de 2008: “Pero que é esa cultura que moitas veces nos enche a boca? A capacidade de ver máis claro o caos? É só un pracer o que facilita o camiño ao pracer e dá pracer? Unha forma de decodificar o código do noso destino? Crenzas estéticas? Quizá Roberto Bolaño tiña razón e é unha cultura flotante. Non é tan pouco”.
Iazko abenduko egun bat izan zen, larunbat goiza. Ahoz aho zabaldutako informazioari esker izan nuen filmaren proiekzioaren berri eta kulturgune batera joan nintzen, Donostian, gauza handirik jakin gabe: zer ikusiko genuen pantailan, sarrerarik ordaindu behar ote zen, zenbat... [+]