Gure Herrian IIIgarren Guda Mundiala Hasi Daiteke


1982ko martxoaren 28an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
El Salvadorreko FDR-ri elkarrizketa
El Salvadorreko FDR Mintzo:
Gure Herrian IIIgarren Guda Mundiala Hasi Daiteke
A.- Nola dago eratua oposizioa Salvadorren?
FDR.- Bi zatitan gaude, alde batetik politiko-militar taldeak FMLN barruan: Fuerzas Populares de Liberacion, Ejército Revolucionario del Pueblo, Resistencia Nacional, Partido Comunista Salvadoreño eta azkenez, Partido Revolucionario de Trabajadores Centroamericanos. Bost talde hauen harduradunek "Comandancia General", delakoa osatzen dute. Gero beste aldetik FDR dago, non herri mugimenduak biltzen diren -elizako jendea, langileak, nekazariak, irakasleak, ikasleak, jabe txikiak, emakume erakundeak, Unibertsitateek ere laguntzen dute-.
A.- Legalak ez diren erakunde guztiak al daude FDR eta FMLN-ean?
FDR.- Beno, orain bi jokaera bakarrik eman daitezke: edo juntarekin, edo bere kontra. Ezin da erdian egon. Eskuin eskuindarrak ere ilegalak dira eta Juntaren kontra daude.
A.- Harriturik, Junta biguna delakoan azken hau dioten galdetzen diegu?
FDR.- (irrifarreak) Ez, errepresio mailan erabat ados daude, bainan estatuaren administrazioan ez doazte batera. Demokrazia Kristianak inolako erreformarik ez eginarren haietaz hitzegin zuen, eta zenbait jende bildurtu zen. Eskuin eskuin eskuindarra, eskuin eskuindarra ofizialaren aurka jartzen da.
A.- Zein da ekonomia, sozial eta kultural eta politikoki Salvadorren gaurko egoera?
FDR.- Nahiko zaila da hori dena laburtzea. baina nik zer esango nizueke, ekonomi mailan Juntak ez du krisisa gelditzea lortu, hareago krisisa haunditu du. Juntak partxeak jarri behar ditu eta irtenbide bakarra Venezuela eta USA-ko laguntzan oinarritzen du. Politikoki, sozialki, boterearen deskonposaketa ematen ari da, puskatua dago; oligarkiak hanka egin du eta dena korrupzio mundu batetan geratu da. Droga, kontrabandoa lagundu dute diru gehiago irabazten USA-ren laguntzatik lapurtzen dute gudarako edo beraien poltsikotarako. Deskonposaketa politikoa, boterearen barnean dauden eztabaidak direla eta, ematen da, bata bestea zaintzen ari da kolpea emango dioten beldurrez -orain dela gutxi izan da kolpe saialdi bat-; begira ezazue zein haundia izango den ñarraipen politikoa, Demokrazia Kristiana berak hauteskundeak atzeratzea eskatu duela. beraiek zeukaten irtenbide bakarra atzeratu nahi dute: beldur dira beraiek baino eskubiagokoek boterea hartuko duten; beno boterea ez, boterea jadanik daukatelako Gobernua hartuko dutelaren beldur dira.
Barneko eztabaida eta istilu guzti hauek, ejerzitoaren baitan ematen dira ere, eta oso desanimaturik dago, ez bakarrik jasan behar dituzten erasoengatik, baizik eta iskanbila hauek direla eta, ere. Egoera honen ondorioz sublebazio batzu ematen ari dira -txikiak oraingoz-; adibidez S. Carlos kuartelean, hiriburuko garrantzitsuena, non konpainia oso bat altxatu zen gerrilarekin negoziaketak eskatzen. Sublebazio hau 16 soldadu eta ofizial baten dententzioa ondoren bukatu zen. S. Miguel-eko kuartelean beste bat eman zen, ejerzitoa eta guardia nazionala elkarren aurka borrokatuz, 6 soldadu hil ondoren amaitu zen.
Beste 9 soldadu guk dakigunez, hil dituzte ez borrokatzeagatik. Giro politikoa nahiko txarra da beraientzat, gu berriz guda hirietara eramaten ari gara, iazko oreka militarra gure alde puskatu dugu, guk geuk eramaten buit dugu iniziatiba militarra. Jadanik ez dugu zirikatzen bakarrik, buizik eta etsaiak akabatzera goaz.
A.- Nola dago populazioa, eskualde liberatuetan ez dagoen populazioa?
FDR.- Beno, hirietako populazioa. berez oposiziokoa da. Juntaren aurka dagoen populazioa da. Jendea modu batean edo bestean FDR edo ta FM LN-an sarturik dago, prestatzen ari da beti, astiro errepresio giroan bait daude-eta ez bakarrik herri mailan.
A.- Eta zuek deuzkazuten eskualde liberatuetan nolako gizarte meta jarri nahi duzue, edo jartzen ari zarete?
FDR.- Guk ez ditugu eskualde liberatuak deitzen, kontrolatuak baizik, eskualde hoien kontrola gure pean bait dago; alkateak gure erakundeetako arduradunak dira, herri guztiak guda prozesu barruan dira, guda gertatzen ari dira eta era desberdinetan -herriak berreraikitzen, gudarako behar diren infraestrukturak eraikitzen (trintxerak, tranpak, gordelekuak), kanpainetan parte hartzen (alfabetizazioa, politikoki informatzea, armak erabiltzen ikasi, hezkuntza), janariak lortzen, armak egiten..., Jende guztia gureganatu dugu, batzu baso bat ur soilik ekartzen dute, beste batzuk etsaia non dagoen abisatzen digute, besteek etsaia desinformatzen dute, ea...
Eskolak, eskola militarrak, ospitaleak, haurtzaindegiak, dauzkagu ere eskualde kontrolatuetan... elizak ere bai.
A.- Prentsan aipatutako "liburu zuri" hori zer da?
FDR.- Juntak inbertsioak lortzeko eta besten aurrean garbi geratzeko, atera den liburu bat da. Gezurrez eratutako liburua, eta azken finean beraiek ere aitortu behar izan dute.
A.- Zer garrantzi dauka emakumeak borroka prozesu horretan. Zer lan egiten du borrokalari bezala?
FDR.- Salvador herriaren borrokan emakumeak aspaldidanik parte hartzen duela esan beharra dago.
1922-an adibidez emakumeen manifestapen batetan 7 hil zituzten. 1932-ko matxinadan ere parte hartu zuten, eta emakumeen taldeak sortzen joan dira. Aipatu beharrezkoak dira Fraternidad de Mujeres, eta erakunde politikoen barnean ematen direnak: "azokakoak", "maistrak".
Gaur egun bai FDR-en eta baita FMLN-en ere parte garrantzitsu bat dira, bertan bai politikoki eta bai militarki parte hartuaz.
A.- Zein da Ertamerikako egoera?
FDR.- USA-k ez du bakarrik El Salvadorren sartzeko asmorik, eskualdera batu egiten bait du. Subertsioa geldiarazi nahi du; Nikaraguan argi baino argiago daukagu hau. Ertamerikako arazo guztiak ekialde mendebalde arteko diferentzietan oinarritzen dira, USA-ren ustez.
Eta orain El Salvadorreko arazoak guda haundi bat sor dezake, Cubarekin ere sartuko liratekelako, beraz URSS-ekin ere bai, beraien harremanak egoera larri batetan aurkitzen diren unean. III garren gudaren hasiera izan daiteke.
A.- Orduan interbentzio baten posibilitatea urrutiago ikusten al duzue?
FDR.- Ez, ez, hortxe bertan dago, aski litzateke elkartasana jaistea piska bat eta sartuko lirateke. Falta zaien gauza bakarra une egokia da, eta orain kondizio hauek lortu nahi dituzte.
A.- Frente bezala zein harreman dituzue errefuxiatuekin?
FDR.- Herri zati bat denez gero, harremanetan gande beraiekin. alde egin duen herria bait da.
Badaude ere borrokatzen ari direnen lagun, senide asko hanka eginda... Beste modu batetan bizi behar dutenak eta beraiekin herri osoarekin dauzkagun harremanak ditugu.
A.- Zeintzu dira kanpotik Jasotzen dituzuen laguntzak?
FDR.- Politikoki dexente samarra daukagu, eta horri esker ez dira USA oso osorik sartu, eta ekonomiko aldetik, militarra barruan duelarik, nahiko diru jasotzen dela esan beharra dago. Lan honetan dabiltza munduan zehar l.OOOtik gora komite.
Gobernuen aldetik ez dugu languntzarik jasotzen, bainan herrien elkartasuna dugu eta bertatik sortzen da behar den diru guztia.
A.-: Hemen nahiko aipatuak diren hauteskunde hoiek zer suposatzen dute FDR-entzat?
FDR.- Politikoki gure irtenbideari begira ez dute ezer balio, maniobra politiko bat besterik ez da, herria errezago akabatzeko eta aurpegia garbitzeko diktadura honi.
Beste aldetik. nahiz eta hemen bozkatzea derrigortasuna ez izan Hondurasen bezala, beste sistemen hidez, jendea parte hartu araziko dute, eta beraz bertan hemango den partizipazioa ezingo da baliogarritzat hartu gauza seguro bezala.
A.- Zer egingo duzute hauteskundeekin? Boikoteatu?
FDR.- Ez, guk ez dugu boikota eskatu. Guda hauteskunde aurretik, bitartean, eta gero sakonduko dugu. Martxaren arabera ikusiko da egiten diren ala ez.
A.- Juntarekin negoziaketak egin nahi dituzue, edo negoziaketarik gabe irabazi?
FDR.- Guk beste herriekin dauzkagun erresponsabilitateengatik, negoziaketarako kondizio batzu bilatzen ari gara irtenbide politiko bat aurkitzeko.
A.- Zein da Elizaren jokaera? Apaizpikuak Juntaren alde, eta Apaizak eta kristauak zuekin?
.- FDR.- Bai, hori da gutxi gora behera horko egoera, badaude terratenienteekin eta gurekin borrokatzen ari diren apezpikuak. Gure artean bada jende kristaua, herri kristaua gara nagusiki.
A.- Erlijioa ez da opio bezala hartzen, pizgarritzat baizik?
FDR.- Bai, liberazio bezala. Bibliako exodoa bezala, askatzen ari den herri bat bezala.
A.- Bukatzeko zerbait erantsi nahi zenuteke?
FDR.- Behar bada dei bat jende eta gobernu guztiei. une honetan oso erabaki garrantzitsuak hartzen ari direlako. Lan haundia egin behar da pakea Ertameriketan lortzeko, ez El Salvador bakarrik, eta honetarako ematen diren pauso guztiak bultzatu behar direla.
A.-Nahiz eta hasieran PNV-k eduki duen jokabideari buruz ez hitzegin nahi izan azkenan baiezkoa eman dute.
FDR.- Asko sentitzen dugu egin duena. Penagarria da Juntaren alde jartzea. Napoleon Duarte-ren diktadura genozidioa laguntzea. Guk dakiguna zera da, El Salvadorreko Demokrazia Kristauaren aldeko boto bat eman zuela, Duarte-ren alde firmatu zutela eta hori guretzat oso penagarria da.
X.E.
7-9

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaEL SALVADOR
GaiezPolitikaNazioarteaGerra/IraulEl Salvador

Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude