Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteartea 2025eko abuztuaren 26an
Kooperatiba mugimendua Euskal economiaren inguruan
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Gobernuaren dirulaguntza ofizialari bagagozkio, guk orain arte egin ditugun inbertsioak (inmovilizado fijo), hamabost mila miloira iristen dira, lortu ditugun laguntzak bederatzirehun miloi baino izan ez direlarik, hau da, ehuneko 6 bataz beste. Haatik, Gipuzkoan, "Acción Concertada", delakoa lortzen duten laupabost siderurgi industria handi hoiek, bederatzirehun miloi haina eskuratzen dituzte bakoitzak.
Gertatzen da kooperatibari ematen zaizkion diru-laguntzak zabalkunde eta oihartzun gehiago izaten dutela. Eta oihartzun hau Ministeritzara ere iritsi da. Oraintsu, ministroaren aginduz xehetasun guztiak eskatu dizkidate, gainerako espainiar probintzietan diru guztiak Arrasatera, Gipuzkoara, etortzen direla uste baitute. Datoak ikusi ondoren, ordea, ministroak berak esan du, hemen beste inon baino lanpostu gehiago sortzen direla, eta proporzioz inon baino laguntza gutiago jasotzen ari garela.
Prezioak botatzen direla ere ez da egia. Esan beharrik ere ez, kooperatibak ez direla dirua galtzeko sortuak. Mundu kapitalista batetan ari da, eta merkatu-ekonomia ireki batetan. Beraz, bizi egin behar du, iraun, eta irabazpide batzu lortu behar ditu lanpostu berriak sotzearren. Hala ere, teknologia aurreratuago batez prezioak murriztu ahal baditzake, hori beste kontu bat da.
Zentzu honetan, guk lehenengo entrepresak eraiki genituenean, ez genezakeen pentsa inmigrazio problemaz. Ez genuen kontutan hartu, lanpostu berriak sortu-ala, etxegintzan ziharduen etorkin hainbat kooperatiba entrepresetara pasatuko zenik, eta haiek etxegintza pasatuko zenik, eta haiek etxagintzan utziriko zuloak, beste etorkin batzuk beteko zutenik. Problema hau, bestalde, gizalege hutsez aztertuz gero behintzat, arbuiagarri ez dena.
Hauk honela, oreka hori defendatzeko, giza erlazioak ahalik eta onenak izan daitezen, eta goi teknologiazko eskulana lortu nahirik, iadanik burutua dugu 1980, urtean amaitzeko den epe luzerako plangintza bat. Asmoon arauera, lau urte barru gure teknologia bertako gizonak lan dezakeen gorena izango da, eta giza hazkuntza berriz, soziologi oreka ez bortxatzeko neurrikoa.
Hemendik aurrera gure politika Euskal Hcrriko lurraldeen arteko oreka lortzeari begira burutuko da, eskualde behartsuenak landuz, Nafarroa eta Araban gehienik. Horrez gainera, hiriburuetan dugun presentzia gehitu beharra dugu, urria baita. Gure plangintza industri entrepresa berriak muntatzean oinarrituko da lehenik, entrepresa inguruko hazkuntzaren motor gisa suertatzen denez gero.
Gainera, nekazari industria, etxagintzak, elebiko irakaskuntz kooperatibak, zerbitzu mailako erakundeak eta beste ditugu gogotan. Bai eta, azkenik, astiari.buruz ere, lanorduetatik aparteko denborari buruz alegia, zerbait egin nahi genuke.
Edozein ekonomia zein giza ekintzaren barne-egituran, politik planteamendu bat suma daiteke. Beraz, politik instalapen desberdin batetan, autonomi errejimen baten inguruan zein autogestiozko erakunde bizkorrago batzuen ondorioz, Lan Kide Aurrezkiak orain arte azaldu ez duen bezalako konportamendu guztiz desberdina agertaraz dezake.
Hitz batez esanaz, Lan Kide Aurrezkiaren noizbaiteko planteamendu berrien ardatza, euskal autogobernu edo foralitate baten ondorioz izango litzateke posible. ,Artean, lehen esandako plangitza da gaur balio duena, entrepresa dinamika bat landuz eta euskal eremurik behartsuenei ekinez.
Lehenengo motakoari buruz, ezin uka azken hiru urteotako egoera larria. Azken honek ere zerikusi haundia du inbertitzeko orduan, honelakoetan ilusio eta baikortasun askobehar baita.
Arrazoi estrukturalei bagagozkie, berriz, kontutan hartu behar da beste rejio batzu Euskal Herria baino maila beherago batetan daudela, eta hutsetik hasten denaren azelerapena beti dela proportzioz goian dagoenarena baino azkarragoa. Nolabait esateko, Alemanian autopistaz ibiltzearen gehitzea ehuneko 2 izan zen iaz, Euskal Herrian, Bilbotik Behobiarakoan, ehuneko 24 gehitu den artean.
Baina kooperatibagintzari dagokionez, iaz 3.600 miloi peseta inbertitu genuela esan nahi nuke eta aurten 3.000 miloira iritsiko garela uste dut, zerbait gutiago, beraz. Dena den, kooperatiben inbertsioak bestelako entrepresenak baino goragotik arituko direla uste dut. Eta ez finantziabide gehiago dugulako bakarrik, politika bezela erabaki dugulako baizik, eta herriak beharrezko ekonomi medioak eskaintzen dizkigulako. Izan ere, urtero, Lan Kide Aurrezkiaren pasiboa 4.000 miloiz gehitzen duen komunitate bat badago eta atzetik datorkigun bultzakadak behartzen gaitu inbertitzera, komunitate horren onetan
Nik ez dut esaten hori egia ez denik, baino ez nuke gutiespeneko zentzuz erabili nahi, eta are gutiago demagogikoz. Uste dut, Euskal Herrian lehen baino gutiago inbertitzen bada, orain arteko autarkiari nahi haina inbertitu duen oligarkia zezenari adarrak ikusten hasi delako dela.Europar merkatua gero eta hurbilago ikusten denean, konpetentzia zaila, ez dela horren erosoa entrepresari izatea, eta baita ere ETA-ren mehatxuak gainean ere, ba... inbertsioak gutitzera datoz. Bestalde, Gobernua estatu barruko eskualdeen arteko desberdintasunak gutitzeko politika praktikatzen ari da, eta banketxeetatik biltzen dituen errekurtsoak eremu behartsuagoenetan barreiatzen hacia
Euskal Herriko inbertsioak gutitzea boterearen erabakiagatik bakarrik dela esatea demagogia iruditzen zait. Zeren kooperatibek inbertitzen baitugu --aurten mila lanpostu berri sortuko ditu-- eta inork ez digu kontrakorik esaten. Zergatik ez dute besteek beste hainbeste egiten? Nork bere arrazoiak izango ditu, baina atxakia bezala beti estatuari errua botatzea... hori guzti hori ipuina da!
Euskal Herrian bederatzi aurrezki kutxa daude , eta bozpasei banku ez nolanahikoak.
Guztiok elkartuko bagina, ez ote ginateke aski eta nahiko Euskal Herriko problemak konpontzeko? Non dira euskaldunak, beti goitik etorri behar duen soluzioaren zain egon gabe? Ez ote gara guztion artean beharrezko finantziabideak lortzeko? Botere zentralari errua erantziz, geure problema konpontzen al dugu? Hauzia hor da, eta soluzioa, neurri haundi batean gure eskuetan. Eta ez interes eta arrazoi ekonomikoengatik bakarrik, bai eta politikoengatik ere.
Haatik, hemen sortu behar den entrepresak homogeneoa izan behar du, eta bertako gizonari dagokiokeena, neurri gabeko inmigrazioa erakarri beharrean. Dagoen euskal entrepresak egin behar duena zera da, hots, gurea bezalako herri bati dagokion entrepresa mota aztertu, teknologia era, prezisio maila, lanpostu bakoitzeko inbertsio maila, jakintza maila eta bestelako datoak ezagutu, euskal entrepresak nola izan behar duen hildoa markatuz.
Ekologi oreka alferrik galtzen duten entrepresak egiten baditugu eta peoitza behar duten eratakoa, ondorioak ezin kaltegarrioagoak izan daitezke, ekologi desoreka bera baino askoz larriagoa giza desoreka suertatu suertatuko delarik. Gauzak orain arte bezela jarraitzen badute, denbora guti barru profesional eskoletatik ateratzen diren teknikariek kanpora joan beharko dute, kanpoko kulifikapen gutiko eskulana, ordea, hona etorri.
Honegatik, bildur gabe esan behar da, euskal entrepresari batek eremu haundiak behar baldin baditu, eta kulifikapen gutiko eskulana entrepresa entrepresa bera eraman beharko duela status hori gertatzen den tokira, eta ez, ordea, hango gizonak hona ekarri, zeren azken batean, etorkinak ere askoz zentratuagoak daude beren sorterrian eta beren pentsamoldeko gizartean.
Orain arte entrepresari onak izan direnei jarri dezatela eskatuko genieke, eta jarraitzeko gogorik ez dutenei, ez dezatela gazteen iluziorik oztopatu eta posibilitaterik moztu. Aurrera jarraitu behar dugu. Eta ez naiz baikorra, baina 1980. Urtean 20.000 langile izango gara kooperatiba mugimendu barruan. Pausuz pausu nork bere saila landu behar du.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#2
#4
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
#5
Haritz Arabaolaza
Azkenak
2025-08-26
Pablo Gonzalez Lopez
Makro-onurak, mikro-ondoezak
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
2025-08-26
Eneko Imaz Galparsoro
AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean
Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]
2025-08-26
Jon Fernández González
Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan
473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.
2025-08-26
Kontxi Rebollo Ortega
Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
2025-08-26
Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
2025-08-26
Soiartze Avila Gonzalez
Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
2025-08-26
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin
Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera.
2025-08-25
Jon Otermin Benito
Dopina
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
2025-08-25
Jon Fernández González
Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan
Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.
2025-08-25
Eneko Imaz Galparsoro
Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte
Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]
2025-08-25
Jon Fernández González
Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.
2025-08-25
Aitor Irigoien Odriozola
Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
2025-08-25
Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
2025-08-25
Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
2025-08-25
ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta
Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.
Eguneraketa berriak daude