Aita Madinaren Eresaldia New York'en


1964ko maiatzaren 24an
Aita Madina euskal-musikalari elkarrizketa.
Aita Madinaren Eresaldia New York'en
"Orreaga" ta "Aita gurea" bere musika-lanik zabalduenak. Aita Madina euskal-musikalari bikaiñenetakoa
Bakoitzak gerekin ekartzen degu jaiotzatik gure ametsa, gere zaletasuna. Txikitan izkutu gordetzen delarik, azten geran neurrian agiriago jartzen da zaletasun ori. badira pelota eskuan dutela jaiotzen diranak, gero pilotari yayo izateko; beste batzuek liburuei emanak; urrengo aiek jakintza bideei lotuak eta abar. zaletasun auek ekartzen dio gizon eta emakume bakoitzari bere izate berezia ta nortasun agiria.
Aita Frantzizko madina, Oiñati'ko kanonigo laterandarretakoa, musika esku ta oiñetan zekarrela jaio zan, iñolaz ere. bere bizitzan egin du naikoa abesti mota. Opera dala, cantata ta Oratorio mota dala, Suite edo elizako Meza ta moteteak dirala, eman du amaika erakutsi bere urteetan.
Abesbatzetarako, orkestatarako, organurako, laukotetarako, piano, biolin. Kitarra, txistu ta (nik aldakit zenbat eres-tresnatarako?) nolanaiko musika sortua digu praille musikalari onek.
Ta ez uste, praille onen lana aspergarri danik. Ikusi bestela zer gegrtatu dan azkenengo zortzikoteen txapelketan. Bilbo'n izan zan azkenengo saioan, bakoitzaren aukerara utzi zien abestietatik, ogeitik zortzi Aita Madina'renak izan ziran. Ezta egunero ikusten orrelakorik.
Musika da Aita Madina'ren jolasa te bizi-arnasa. Ba-du anima-lana Santa Luzi elizan, Broklyn-go auzotegian. An biltzen ditu gure artetik New York'era joanak beren anima-ardura ta elizkizunetan. Baña ala ere, eresia eztu baztartzen.
Iriki berria da New York'en mundu guziko Erakusketa eta Espozizio ikusgarria. Eta Apirillaren 24' garrenean, Tow Hall'en euskaldun batek esan zuan eresaldiei edo konzierto entzungarri bat. Euskaldun ori gure Aita Madina yayoa izan da. Berriro ere, gure prailleak zabaldu du munduan Euskalerriaren izena.
Ez da denbora asko Ameriketatik etorri ta gure artean ibili zala praille ori. Berriro Ameriketara joan zen eta beste leku askotan bezela New York'en ere, bere balioa erakutsi du ederki. bere osolekoetan ezta alako musika-zalerik izan, baiña Aita Madina'k berarekin ekarri zuan lur ontara musiakrako griña ta seta bizia. Amaika urteetarako musika asmatzen asi zala esatearekin, naiko esana dago.
Nundik sortu zaigu orrelako musikalari purrukatu au? Oiñati'n jaia degu, ain zuzen. Oiñati, Zuloaga margolari bikaiñak zioenez, Euskal-Toledo da; ta Ortega ta Gasset'en esanez: Euskal-salamanka. Erri ortan sortu zuten jesulagunal lenbiziko Ikastetxea Euskalerrian eta an egon izan zan, Inazio Donearen aolkuz., Frantzizko Borja Donea ere aldi berean. Karlistetako gerratean Krlos V'garrena ta VII'garrenak ere Oiñati'n jarri zuten beren egoitza ta Errege-erria.
Alako zelain onelako lorea sortu zan, beraz. Amabost urte zituala ikutu zion jainkoak eta bultzatu zun Lanterandarren prailletegira. Bere eliz-ikasgoa Burgoz'en burutu zuan, ta uri artako Katedralean Segura Kardenalak apaiztu zuan. Bere ikasgo-urteetan Boebide'tar J. M. izan zuan musika-maixu.
Argentina'ra bidali zuten eta Salta'ko Ikastetxean urte batzuek eraman zituan erakusten. Sasoi artan Salta'ko Abesbatza sortu zuan eta musika-lan asko atera zigun. Abesbatzarekin bere lana asi zualako, abotsen arteko gora-bera ta korapilloak erreztasun aundiz gaintzen ditu.
New York'o "El Diario De La Prensa"n irakurtzen degu egin dioten alkar-izketa:
-Noiztik asi ziñan musika asmatzen?
-Amaika urtekin, uste dedanez. Ordutik eman nion biribilketa ta pasodobleak egiteari.
-Zure etxean ba al zan musika-zalerik?
-Ezta iñor ere. bein, nere aitari deitu nion nere ers-saio bat aditu zezan; baña etzan nere deira etorri. Arek, nekazari bezela, ederra ta artia abereetan eta soroetan ikusten zuan... baiña Oiñati'n ba-da lendik ereslarien oroitza. Angoak ziran Madrill'go Konserbatorioko Zuzendari izan zan Arregi ta Mariano San Migel. Au gure arteko klarinetsita bikaiñena bezela jotzen dute ta Eres-batzetarako musika asmatzen oso yayaoa zan.
-Eliz musika asko sortu al dezu?
Asorik-asko, ala ere. Asieran Mezak eta moteteak asmatzen ari oi niintzan bakarrik ta gurdikada aundiak asmatu nituan. gero erre nituan geienak, eta banaka batzuek gordeaz, artan gelditu nintzan. Noizean bein onelako San Juan suak egin oi-ditut nere lanekin.
-Zenbat eres-lan egin dituzu?
-Ez det beiñere konturik artu, baiña bosteun bat izango dira dauzkadan eta erre ditudanak kontatuta.
-Ta zure musika "berria" al da?
-Ez "oso" berria, baiña bai "berria". Ni beti naiz pixka bat "romatico" ta "melodi" bidez dakit itzegiten eta nere sentipena agertzen. Berrikeri geigitan sartuko banintz, ez nintzake nere buruarekin egizale izango. ta oraingo "ultra" asko ez ditut bere bide oietan ain siniste gogorrekoak ikusten.
-Zein da zure lanetan geien jo izan dana munduan?
-Arparako egin nuan nere Sonata Vasca, noski. Donostia arpa-joille Zabaleta'k alde guzietan jotzen du ta bere jardunetan oso artua du.
-Ta eliz-kanta artean, zein dezu gogokoena ta zabalduena?
-Nere "Aita Gurea". Onekin eman nion asiera nere Tow hall'go jo-aldiari. Au beste gertaera nagusi batzuetan ere emana izan da. Ala Fabiola ta Balduino'ren ezkontza jaian. Urrillaren amabigarrenean, Buenos Aires'en ere, abestu zuten Ilia lendakariak bere aginpidea artu zuanean.
-Zer diostazu, zure Apirillaren 24 langarreneko eresaldian jo zenituan eresiei buruz?
-New York'en guziak berriak dira. Len esan dedan bezela, "Aita Gurea" ingelesez jarria; gero Kennedy'ren In Memoriam; Urrezko Katea, Katamarkako Andre Maria'ri eskeiñia; Orreaga, suite eran eta abar eta abar...
-Emen uzten degu Aita Madina, ta gure txaloekin bere lan arrigarri orrengatik, zorionik bizkorrenak opa dizkiogu.
8

GaiezGizarteaErlijioaEliza katolApaizak
GaiezKulturaMusikaBesteak
PertsonaiazMADINA1

ASTEKARIA
1924ko maiatzaren 01
Azoka
Azkenak
Hurrengo ikasturterako irakasle gehigarriak jasoko ditu Seaskak

Bordeleko Errektorearekin hitzartu du "behin-behineko" akordioa Seaskak. Horrez gain, Euskararen Erakunde Publikoarekin eta Frantziako Hezkuntza Ministerioarekin hitzarmena sinatzeko negoziaketak abiatuko dituzte hurrengo astean. Azterketak euskaraz egiteko aukera... [+]


2025-05-27 | ARGIA
Azpikontratatutako langile bat hil da Amurrion teilatutik behera erorita

Tubos Reunidos enpresan ari zen lanean eta teilatutik behera erorita hil da, sindikatuek jakinarazi dutenez. azken honekin 22 dira 2025ean hil diren langileak.


2025-05-27 | Estitxu Eizagirre
Lurraren defentsa
Uribarri Jauregiko akanpadan iraganeko borrokak eta egungo nazioartekoak uztartu zituzten

Maiatzaren 16tik 18ra EH Bizirik sareak deituta kanpaldia egin berri dute Uribarri Jauregin. Hainbat ekintza, hitzaldi eta tailer egin zituzten bertan. Besteak beste, Lemoizko zentral nuklearraren, Pasaiako superportuaren eta Olaztiko erraustegiaren aurkako borroketan ibilitako... [+]


Hilberria
Richard Irazusta politikaria hil da, 66 urterekin

Lizarra-Garaziko akordioan hartu zuen parte, Abertzaleen Batasunaren ordezkari gisa. Alderdi horretako bozeramaile izan zen. Frantziako Legebiltzarrerako hauteskundeetara aurkeztu zen 1988an, 1993an, 1995ean eta 1997an. Azken hamar urteotan Hendaiako auzapezorde izan da.


Haur irakurzaleek ere beren topaketa eguna izango dute

Dantza, xake edo kirol topaketak egiten diren bezalaxe, literatura gustuko duten haur eta gazteek ere zaletasuna partekatu, elkar ezagutu eta egunpasa ludikoa egiteko aukera izango dute, datorren igandean. Ikasturtean zehar elkarri gutunak idazten aritu diren 130 gaztetxo... [+]


2025-05-27 | Jon Torner Zabala
Artzain eta sukaldariak eskutik, Ja(ki)tea elkartearen liburu berrian

2009an sortua, euskal sukaldaritza tradizionala sustatzea du helburu Ja(ki)tea elkarteak, abeltzain, laborari edota arrantzaleen jarduna nabarmentzearekin bat. Hamaika modura egin dakieke aitortza, eta oraingoan liburu berria plazaratuta azaldu die elkarteak esker ona,... [+]


Analisia
Aroztegiko epaiketa: sorgin ehiza modernoa

Aroztegiko epaiketaren akusazioen –fiskaltza eta akusazio partikularra– idazkiak irakurrita, pentsatzekoa zen epaiketan aterako zituztela froga argiagorik, horrekin bakarrik talde kriminalaren akusazioa oso larria baitzen. Ez ba, bost eguneko epaiketa zuzenean... [+]


2025-05-27 | Mikel Aramendi
Distopia orwelldarra beste 99 urterako Txagos uhartedi urrunean

Erresuma Batuko ika-mika parlamentarioaren mamia zen Keir Starmerren gobernuak, azkenean, sinatu duela Maurizioko Errepublikarekin Txagos uhartediaren subiranotasuna hari aitortzen dion tratua. Hori bai, bertan AEBek (Erresuma Batuaren presentzia hutsaren hurrengoa baita) duten... [+]


ELAk Guardian taldearen kontrako kereila aurkeztu du, Autoglas-Glavistaren itxieragatik

ELA sindikatuak salaketa penala aurkeztu du Amurrioko Instrukzio Epaitegian Guardian Europako lehendakariordearen eta gai juridikoetako arduradunaren aurka, Autoglas-Glavista enpresan izandako gertakariengatik.


Getxoko Udalak EH Bildu zigortu du Palestinari elkartasuna adierazteko mural bat egiteagatik

Getxoko EH Bilduk jakitera eman duenez, Udalak isun ekonomikoa ezarri dio, 2024ko azaroaren 29an, Palestinar Herriarekiko Elkartasunerako Nazioarteko Egunean, Villamonteko eskaileretan Palestinaren bandera marrazteagatik. Udal-zerbitzuek horma-irudia egin eta hiru egunera... [+]


2025-05-27 | Gedar
Ekainaren 30ean hasiko da Pasaiako Escalerillaseko bizilagunen aurkako epaiketa

Bederatzi familia etxegabetzeko prozedura judizialak abiatu ditu Pasaiako Portuak, eta bost familiaren aurkako epaiketari ekingo diote ekainaren 30ean, Donostian. Kaleratzeak geldi ditzatela eta bizilagun guztiei bizitoki alternatiba bat berma diezaietela exijitu du Euskal... [+]


2025-05-27 | ARGIA
50 urteko behargin bat hil da Andosillan, zama gainera erorita

Foruzaingoaren esanetan, ezbeharra gertatu den lekuan bertan hil da 50 urteko langilea. LAB sindikatuaren zenbaketaren arabera, urte honetan dagoeneko 21 langile hil dira beharrean ari zirela.


2025-05-27 | Sustatu
Wikikasi, ikas-egoerak landu ikastetxean Wikipediarekin lanean

Ikas-egoera, Wikipediaren arabera, hezkuntzari lotutako ingurune batean egiten den baliabide eta jarduera didaktiko antolatuen bidez egiten den ekimen pedagogikoa da. Eta hain zuzen ere, Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak (EWKE), euskarazko Wikipediaren sustatzaileak,... [+]


Eguneraketa berriak daude