"Euskal Herriak Baduala Euskail Kultura bat Agertu Nahi Dugu"


1973ko irailaren 02an
Juan Antonio Galparsorori elkarrizketa
Jakintza Astea
"Euskal Hertisk Baduala Euskail Kultura bat Agertu Nahi Dugu"
Aurten ere eratu digute ordiziatarrek euskal jakintza aste eredugarri bat. Arras txunditurik geratu naiz programa irakurtzean.
Hori dela ta, eratzalletariko batengana jo dut: Juan Antonio Galparsororengana hain zuzen ere. Berak, berehala ta serioski erantzun die ene galdera xinpleei. Beste gabe, hona hemen gure elkar-hizketa.
ðNor da jai hauen eratzaile?
ðHerriko zenbait elkarte jator eta gazteen laguntzarekin, JAKINTZA S.A.-k eratu du. Ihaz Jakintza elkartekoek bakarrik izan ginen eratzaile, eta horregatik zoritxar anitz izan genituen. Hori zuzendu nahirik, aurte Udaletxearekin zerbait baturik ibiliak gaituzu. Baimenak errezago lortzeko, eta abar.
ðAurtengoa zenbakarrena duzue?
ðLaugarrena dugu aurtengoa.
ðZer egin da gutti gor-behera aurreko bi urte horietan?
ðIhaz, "MARIÑELAK" zartzuela, euskal kanta jaialdia, dantzarien saioak, erakusketak eta hitzaldi bi ere programatu genituen, bainan ospatu ahal izateko baimena ukatu egin zitzaigun.
ðNoren burutapena ukan zen Jakintza Aste hauek eratzea?
ðGure herri honetan euskal giro bat sortu nahirik, gazteria izan zen aste hauen behar edo promiaz konturatu zena.
ðZe hutsune bete gura duzue aipaturiko astearekin?
ðBegira!: Euskal Herria euskaldundu nahi dugu, eta horretarako herri mallan behar dugu hasi.
ðAurtengo urterako prestatu duzuen programa, zelan laburtuko zenduke?
ðLaburturik honela geratuko litzateke hitzaldiak, filmak, jaialdiak, erakusketak, eta abar.
ðZe hitzaldi dituzue?
ðBata euskal liburu eta aditorialetzaz mahai biribila, Euskal Herriko Ekonomiaz beste bat. Baita Euskal Ikastola Gaur" gaiaz ere.
ðHitzaldi horiek, arras interesgarriak, norentzat eratu dituzue?
ðUnibertsitario eta herri xeheari begira eratu ditugu.
ðTa jaialdiak? Herri xehearentzat, agian?
Bai, herri xehearentzat.
ðZe jaialdi dituzue?
ðEuskal kantariena, dantzariena, ihaz hain harrera ona ukan bertsolariena, eta azkenik pastural bat.
ðPastural hau zer duzue?
ð"PETTE-BERETTER" deritzan pasturala ekarri behar dugu. Goteingo Zuberoa taldeak prestaturikoa da Pierre Etxahunek idatzia da eta Lougarotek zuzendua. Berrogei ta bost antzeslarik hartzen du parte bertan.
ðEta, esanen al zenidake nor dugun PETTE-BERETTER?
ðErdi-haroko euskaldun iaio eta borrokalari bat dugu. Eta pastural hau, garai horretako bakarra dugu Europa guztian.
ðJaialdi horiez gainera, beste zerbait antolatu al duzue?
ðBai. Erakusketa bi: bata euskal arteari buruzkoa eta bestea euskal liburu eta diskena Baita "Nafarroa eta lau haroak" filma ere. Haurren literatura txapelketa eta margo lehiaketa; baita bikote dantza txapelketa bat ere.
ðJendeari dagokionez berriz, zer? Ongi erantzun al du lehengo urtetako saioetan?
Bai, oso ondo erantzan du.
ðBatipat zeri?
ðJaialdiei hobekiago erantzun ohi die entzulego eta ikuslegoak.
ðOrdizian, urtearen egun hauetan, betidanik eratu izan ohi al da festaren bat?
ðBai. Lehenengoz, barazki eta ganaduen ferien artean literatura txapelketak eratu ukan ohi ziren. Eratzaile D'Abbadie izan zen. Gerra garaian ordea, Euskal Herri osoan bezala, hemen ere gauza on hanek galdu eta ehortzi egin ziren. Eta horrela, euskal giroko gauzarik gabe alegia, duela hamarren bat urteetara arte. Garai honetan orai deseginik dugun "Laguntasuna" elkartea hasi zen euskal kutsu bat jai horietan itsasten. jaialdi, antzerki eta beste ezarriaz. Geroago, herriko Udaletxearen baitan geratu zen, eta berriro ere euskal kultura saioak galdurik barazki eta ganadu azoka soil bilakatu zen. Eta duela lau urte, herriko gazteria eragile zelarik JAKINTZA-ren eskuetan erari zen, eta berak darama bere pixua eta lana gaur arte
ðDiruari dagokionez berriz, zelan moldatzen zarete?
ðOso gaizki ibiltzen gara. Ihaz zorrak egin genituen. Aurrezki kutxa munizipal, probintzial eta lankideen aurrezki kutxak zertxobait ematen digute. Baita ere Udaletxeak. Herriko komertzio eta tabernek ere zertxobait eman ohi dute, ez asko
ðAurtengo Jakintza Aste honetan, beste urtetakoetan nabarmentzen ez den osotasun bat dakusat Beste era batetara planteatu ditu zue aurtengo saioak. Zer dala ta?
ðGure asmoa eta gogoa beste gauza batzuen artean zera izan da: hots, herriko gazteria osoak zerbaitetan parte hartzea. Ez orain arte bezala, entzule edota ikusle. Horregatik hau ere esan beharrekoa dela deritzat. Alegia ez dugula folklore jai soil bat eratu nahi izan; euskal kultura aste bat, baizik. Euskal Herriak baduela euskal kultura bat agertu nahi dugu. Eta euskal kultura hori, euskaldun sentitzen garen orok behar dugu ezagutu.
Horregatik, eta gaiak hobekiago sakontzearren, egun oso-oseak gai baten inguruan eratu ditugu.
ðEta amaitzeko: "JAKINTZA S.A.", elkarte honek, ba al du aurrerantzerako beste asmorik?
ðBai, noski! Gure asmoak ez dira urtean behin jakintza aste bateratu eta kitto! Ez, inolaz ere ez Iozorroan egoteko asmorik! Urte guztian zehar, euskal kulturaren zerbitzurako lanean aritzeko asmoa dugu: dela ikastola, eta abar.
Beno Juan Antonio, mila esker zure erantzunengatik eta programatu dituzuen jai eta ekintza guztiak ospatzeko zoria izan dezazutela. Jendeak berriz. ea ongi erantzuten duten hainbat eta gehiago merezi duten kultura saio hauei. Halaxe izan dadila!
TRIKUARRIETA
7

Gaiez\Kultura\Ekitaldiak\Jardunaldia
Gaiez\Hizkuntza\Euskara\Ekitaldiak\Besteak
Pertsonaiaz\GALPARSORO1
Egileez\TRIKUHARRI1\Kultura

Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude