A. Martin Legarra'rekin Izketaldia


1963ko abenduaren 08an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Martin Legarra Aita agustinoari elkarrizketa.

A. Martin Legarra'rekin Izketaldia
Panama'ko "Bocas De Oro"Ko Buru Egiña
Orain dala egun batzuk, Aita Martin Legarra, agustinoa, Panama'ko "Bocas del Toro" deitzen dioten barrutiko buru egin dute. Euskalduna degun ezkero eta aurten Ondarrabi'tarra, berarengana urbildu naiz galdera batzuk egitera:
–Zure jayoterria jakin nai nuke lendabizi nun arkitzen ote dagon.
–Naparra'ko Arakil ibarrean Murkindueta deritzaion erri koskorra.
–Orduan euskeraz itzegingo dezu, noski.
–Euskeraz jakin nuan txikitan zerbait. Baña pensatu zazu ogei ta zortzi urte atzerrian daramazkitela eta eztetela iñorekin euskeraz itzegiten.
–Urte oietan bein edo beste etorriko ziñan zure errira?
–Bai ta nolako gogokin. Marzilla'n teolojia ikasten ari nintzala bialdu niñuten atzerrira. Nere ikasteak Trinidad'en bukatu nituan eta gero Manila'ko Santo Tomas'ko Unibersidadean ikasi nuan. Mezaberriko jaiak etxetik urrun otzak billatzen nituan. Al dan azkarrena nai nuan etorri neretarren gana.
–Bitarte ortan agindideak izango ziñuen bada?
–Bai, beti zerbait. Ogei ta bederatzi urte nituala Probinzialaren idazlari-laguntzallea-aipatu niñuten. Orrela sei urte egin nituan eta geroan eta emen gure ikastetxetako Zuzentzalle izan naiz. Beti Manilas'en, jakiña.
–Nun daukazute zuen Probinzi indartsuena?
–Filipinas'en. Orain arte ura da gure arrobia. An dauzkagu lau ikastetxe Manilas'ko Unibersidadekin.
–Onera betiko etorria al zinugun ala?
–Bai zera? Igaz etorri nintzan Kapitulora eta España'ko Aita Probinzialaren aolkuko aipatu niñuten. Orregatik negon emen.
–Orain Panama'rako "Prelado Nullius" deritzaion agintzerako aipatzeak atsegin izan zaizu edo naigo zenduan zure txokoan jarraitu?
–Gu bezelakoai ez galdetu emen edo an atsegiñago gauden. Agintzen dutena egin bear izaten degu.
–Zeozeren susmoa izango zenduan bada?
–Ezta ezer ere. Oraindik ametsa dala dirudit. Nola pensatuko nuan bada gure probinziaren mendean eztagon barrutiaren nagusi izatea.
–Zuen probinziaren mendean eztagola?
–Garbi esateko barruti ori berri berria da. Orain sortzen dana. Inguru aietan orain arte paulistak ibilli dira eta orain zabala zalako banatu egin date. Alde bat "Consolación" deritzaion probintziari eman die. Probintzi onek inguru aietan barruti asko dauzkate: Salvador' en, Honduras'en, Colombia'n eta Trinidad'en. Ezta arritzeko aiek Panama'n sartzea baña ni aien probinzikoa ez izanik?
–Ango berri ba al dakizu?
–Egia esateko deus ez. Orain ari naiz bertako oiturak ikasten.
Aita Legarra atsegiña ta maitekorra da, benetan. Berrogieta bots urte dauzka ta burutik bera elur maloen antzera ille zuri batzuek izan arren gizon bikaña dago. España'n zegoan bitarten Elizondo' ko amerikanoen kapillau izan du. Badakigu nola maite zuten. Orain Jainkoaren borondateak beste kargo aundiagoa ezarri dio Panama'ko "Bocas del Toro"deitzen dioten lurraldetan. Zorionak eta frutu naro izan ditzazula.
Bidani'tar Ladislao
3

GaiezGizarteaErlijioaEliza katolApaizak
PertsonaiazLEGARRA1
EgileezBIDANI1Gizartea

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude