Donostia Erti-Lanez Apaintzeko


1969ko irailaren 28an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
C.A.T. eko Idazkaria dan Agirre jaunari elkarrizketa

Donostia Erti-Lanez Apaintzeko
Lenengo Zizelkaritza-Urtebikoa
ERAKARRI ta Turismo'ko Bilguak (C.A.T.) ba du asmo beroa, gure Donostia Eskultura bikaiñez apaintzeko. Lendik ainbeste edergarri duan gure Uri au, gizon ertilarien lanez ederragotu nai du, alegia. Ta asmo ori bero darama aurrera bi urtetik bein onelako ertijaia ospatuaz.
Ain zuzen elkar jo degu C.A.T.'ko Idazkari dan Agirre jaunarekin, eta aukera au onarturik, ekin diogu galdezka:
–Nola bururatu zitzaizuen Erti-Leiaketa au sortzeko asmoa?
–Donostia-ko etxe ta kaleak ikustatu ezkero, agirian dago, uria bere batean berria dala. "Donosti Zarra" bera ere, 1813'garren urteko erreketa ezkerokoa da. Suak ondatua berritzea erabaki zuten orduko gizon prestuak, eta ala jaso ziguten berriro etxadia. Berrogei ta amar urte geroago, 1863-garrenean, Uri aren arresi ta murallak bota zituzten eta andik aurrera, ego-alderuntz zabaldu zan erria, lenbizi Urumearen ezkerretik, eta 1920'garrena ezkero Zurriola aldetik.
–Baiña ori guzia urruti gelditu da...
–Orrela da. Eun urte buruko Enparantza bera, 1913-garren urteko jaietan egin ziran oroitzaldiak iraun arazteko asmatutako Plaza del Centenario delakoa, izango da Bienal onetan sarituko dan eskulturaz edertuko dana.
–Zer nolako xeetasunak agertzen dira, leiaketa ontara agertu diran lanetan?
–Lenbizi, azaldu diran maketa guziak, jarri diran oiñarrien ariora asmatu bear izan dituzte. Donostiako giro ta aide oni dagozkion zizelkaritzak sortu nai ditugu. Aide busti ta epel oni dagozkionak. Gaiñera, gaurko erti-motaz ikututako eskulturak bear genituan. Ala ere, diruneurria jarri diogu erti-lanari. Au, ezingo da 200.000 pezeta baiño geiago kostatu. Egin da bere lekuan jarri bear da gastu orren barruan.
–Nolako sariak jarri dituzue?
–Lenbizikoa, 50.000 pezetakoa. Bigarrena, 30.000 pezetakoa ta irugarrena, 20.000 pezetakoa.
-Zeintzuk dira maikoak, onena ta urrengoak erabakitzeko?
–Erti-aztertzaille ezagunak dira guziak: Juan Antonio Garaimuño, Karlos Arean, Zirilo Popovici, P. C. White:, W. Brashaw eta Biktor Manuel Nieto.
–Eduardo Txillida'ren izenik eztegu ikusten tartean.
Alki bat eskeiñi genion, epaikarien artean, baiña gure deia goxoki atzeratu zuan. Ezta onelako leiketajuez izateko zale.
–A! ta nolatan dijoa Tenis'ko ibil-leku-ertzean jartzekoa zan "Aize Orrazia"?
–Gure gogoko astiroegi. Txillida'k soseguz artu du lan ori.
–Bienalak, izenak dionez, bi urtetik bein ospatzen dira. Gerorako ala jarraitu nai al du Aiuntamentuak Urtebiko jaiak antolatuaz?
–Orrelaxe da. Aurten, Juraduak erabakio artu ta andik lau illabeterako, saritutako eskultura bukatua ikusi nai da. Datorren urtean jarriko da bere lekuan, bigarren saria irabazten duana.
–Zein lekutan jartzeko asmoa dute eskultura berri oiek?
–Auzoetan, bereziki. Oraingoa, Eun urteburuko Enparantzan; gero, Bidebietan, Antiguon, Naparruko Abenida azkenean eta Amara berriko ainbeste plazatan, Itxas-ertzetan. . .
–Zizelkari onak agertu al dira Leiaketa ontara?
–Bai, orixe. Euskalerrikoak lenbizi, (Donostikoak, Bi!bokoak, Gazteizkoak, Irungoak...) Gero Espaiñia-ko beste alderdietakoak. Bat Londres'koa, bestea Bradford'koa ta bestea Edinburgokoa.
–Ikusleak ere aukera izango omen dute sari bat era bakitzeko , ezta ala?
–Baita ori ere. Ikusleak denen artean geien zein gustatzen zaien esateko, eskubidea izango dute. Jendeak aukeratzen duana saririk gabe gelditzen bada malkoengandik, irugarren saria erriak aukeratutakoari eskeiñiko diote.
–Eskerrik asko zure erantzunengatik. Onelako Erti-Leiaketa auek, erria erti-zale egiteko egoki etorriko dira.
ZARAUTZBI
«Tente» irudia oso-osorik ikusten degu emen. Burnizkoa da. Donostiar batek egiña. "Zentenario" deritzaion plazan jarria izango da lau illabete baño leen.
Ara emen "Tente" izan dun irudiaren zati berezi bat. Ain zuzen, berak irabazi du lenengo saria.
Bigarren saria irabazi dun irudi au Madril'tar Amador Rodrigez'ek egiña da.
12

GaiezKulturaKulturgintz
EgileezARAUTZBI1Kultura

Azkenak
Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Bakioko jaietako gau bateko egitaraua bertan behera utzi dute, sexu erasoen eta borroken gorakadagatik

Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]


Plastikoaren kutsadura mugatzeko itun baten negoziaketan ari dira NBEko herrialdeak Genevan

Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.


600.000 milioi euro inbertitu ezean, %35eko muga zergak jarriko dizkio Trumpek Europako Batasunari

Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]


Kontrolpean dute Nafarroako baso sutea, eta gobernuak suteak saihesteko neurriak hartu ditu

Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik

Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]


Bilboko Konpartsek “gustu guztientzako” 600 ekintzatik gora antolatu dituzte

Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko". 


2025-08-05 | Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’

Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.

Iazko Bakearen Nobel... [+]


Gaza osoa okupatzeko erabakia, atzeratuta

Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]


Sendo eta dotore

Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.

-------------------------

Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]


Poloniak berriz ireki du Pablo Gonzalezen kontrako prozesu judiziala

Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.  


Eguneraketa berriak daude