#Nikerebai
Iraultza Txikien Akanpadan parte hartu nuen lehenengoz gizonezkoen arteko ikastaro/lantegi batean. Gehienok feministen lanak akuilaturik hurbildu ginelakoan nago, gehienongan sumatu nuen zerbait, –halako mea culpa bat?–egiteko gogoa.
Atera zen ondorioetako bat, nire ustez nagusia, izan zen, bortxatzaileak eta erasotzaileak ez direla hutsetik sortzen, gizonezkoen artean erantsirik ditugun jarrera-iruzkin-jokamolde-txiste-mikroeraso matxisten haztegitik baizik. Ekosistema horrek elikatzen du erasoa, erasotzailea. Gu, ekosistemako eragile aktibo ez garenean, hartzaile pasibo gara. Gizonezkoek, esaterako, ez ditugu gizonezkoak matxistatzat salatzen, normalean hori tokian tokiko feministari lagatzen diogu.
Hamabi urterekin herriko festetan neska bati atzetik hurbildu eta titiak ukitu nizkion, hamaseirekin beste bati ipurdia ukitu nion, koadrilakoekin neskak “sailkatu” ditut beren fisikoarengatik...
Oso interesgarria izan zen, baita ere, salaketa baten ondoren erasotzaile batekin zer lanketa egin eztabaidatzea. Hor, berriz ere, feministak dira –eta ez gizonezko erasotzailearen kuadrilla/familia, adibidez–, erasotzaileak laguntza psikologikoa hartu dezan eskatzen/bultzatzen dutenak.
Zer egin ahal dugu hegemonia-piramidearen puntako besaulkian eserita gauden gizonezko zuriok? Beharbada gure bizibidea errepasatu aurrena. Beharbada “ni” –edo holakoetarako hain emankorra suertatzen den “nire lagun bat”– izan gara, gara, jarrera, iruzkin, txiste eta mikro eraso matxistak egin ditugunak; baita gure ondoan ikusi, eta anaia, koadrilako laguna edo aitari ezer esan ez diogunak. Izan ere, emakume guztiek inoiz #nikerebai bat jasan badute, gizonezko guztiek #nikerebai eragin dugu.
#Nikerebai: arrebaren aldean ia ez nuen etxeko lanik egin amaren etxean, hamabi urterekin herriko festetan neska bati atzetik hurbildu eta titiak ukitu nizkion, hamaseirekin beste bati ipurdia ukitu nion. Koadrilakoekin neskak “sailkatu” ditut beren fisikoarengatik, beren itxura fisikoak deuseztatu ditut, gurean ere mutil ligoiak –eta hitzaren zentzu onenean “kabroiak”– izan dira, baina neskak potro berotzaileak –ez bagenuen “ze puta” esan–. Behin putetxe batera joan ginen. “El que no bote maricón” kantatu eta “neska hori tortillera da” esan dut. Hainbat lagun emakumezkori hitza zapaldu diot, ehun aldiz gutxietsi ditut. Heldu zaizkit whatsappera mila txiste txar, zein bideo matxista, eta ez dut neurri gogorrik hartu. Erasotzaile bat edo beste ezagutu dut, ez dut jakin nola jokatu, eta bizkarra eman diot hari, neska erasotuari, eta egoerari berari.
Familia eta koadrila arrunt bateko gizonezko zuri hetero hegemonikoa: #nikerebai. #gukerebai. n
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.
Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.
Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]