Gai honen inguruan ez dezala bere burua inork engaina. Hemen ez dago magiarik, nahiz eta zinemak magiatik asko izan. Azken batean, gezurren bitartez egia propioa sortzea da haren zeregina, eta egia baino gehiago egiantzekotasuna. Ez da beraz, berez sortzen den zerbait. Atzean arrazoi, bitarteko eta lan asko dago, baita bilakaera ere. Zuzendari, gidoilari, aktore eta tekniko askoren talentuaz gain noski.
Baina, badirudi, Donostiako Zinemaldian Sail Ofizialean parte-hartzea, Goya-tarako izendapenak lortzeak eta antzekoak balio berezia ematen diotela azken uztari. Eta bereziki Loreak filmari. Baina Moriartitarren filmaren aurretik beste batzuek lan beltza egin izan ez balute tabuak eta aurreiritziak hautsiz Garaño eta Goenagaren filmak Zabaltegin izango zuen bere tokia? Hau da, betikoa, hamar film txar egin behar dira bikain bat lortzeko. Eta horrek, berriz diot, ez dio baliorik kentzen filmari. Merezi zuelako ere badago hor. Baina baita ere, beste bederatzik bidea egiten lagundu diotelako.
Eta horretarako baldintza batzuk eman behar dira. Eta baldintza esaten dut ezen ez laguntza. Eta gure arloan nazka-nazka eginak gaude negarti famaz. Zeren zein da laguntzarik ez duen arloa gaur egun? Kotxea edo etxeko leihoak aldatzeagatik ere ematen dira eta. Ikus-entzunezkoetan inbertitzen den euro bakoitzetik hiru bueltatzen dira modu batera edo bestera. Dohainik ezer ez, beraz.
Erakundeek ez dute ezertxo ere dohainik edo bere kabuz ematen. Azken urteetan egindako filmak egin ahal izateko lortutako baldintzak arloko zenbait eragileen borrokari esker izan dira, ekoizleak, aktoreak, gidoilariak... Batetik, Jaurlaritzak bereziki sortutako laguntzak euskaraz ekoizteko, Madriletik hizkuntza ofizial gutxituetan gauza bera egiteko, eta azkenik, EITBk, %6aren lege famatuak behartuta, zeregin horretara bideratutakoa. Gertatu dena, hein handi batean, horri esker izan da. Zeren talentua beti esan dugu dagoela, baina ez da beti talentu hori garatzeko laguntzarik egon, ordea. Kontua da zein neurritan eutsiko zaien baldintza horiei hurrengo urteetako uztak emaitza berdinak eman ditzan. Hamar filmetatik bikain edo oso on bat.
Beste kontu bat da zerk lortzen duen nabarmentzea. Eta horretan uste dut bide luzea dugula oraindik egiteko. Zeren Loreak filmari batere meriturik kendu gabe, garbi dago Lasa eta Zabala filmak eskaintzen duen gordintasuna irenstea zailagoa dela, zenbaitzuentzat bederen, eta meritu zinematografikoetan lehenengotik oso urrun ez badago ere, eskaini zaion arreta mediatikoan ez dago alderik. Arrazoiak denok ezagutzen ditugu.
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]
Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]
Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]
Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]