Historiako istorio honek Miarritzeko La Négresse auzoan du abiapuntu. Bitxia egin zait tokia: Iturralde lehengusu Ramuntchorekin promenan doanean, bertako auzo errusiarra seinalatu dio honek. Neroni La Négresse Miarritzeko banlieue auzoa begitandu zait betidanik. Inpresio bat besterik ez da.

Tomas Mikelestorena erretoreak Esteban Urtunsaustegi eta Jeanne Munitxaren bitartez jaso zuen istorioa, eta osaba Martinek transmititu dio Joxemari Iturralderi. Esteban eta Jeanne, Iparraldeko euskaldunak, nobelako pertsonaiak dira biak ala biak. Protagonistak, berriz, Rasputin –Gregori Efimovitx–, Alexandra tsarina –Nikolas II. tsarraren andrea–, Alexis eta Yussupov printzeak, besteak beste.

Nobela historikoa izanagatik, fikzio nobela da neurri handienean. Erotikotik ere badu amiñi bat. Idazle tolosarrak Errusiako azken tsarraren azken egunak hala nola boltxebikeen iraultzaren hastapena kontatzen ditu –neurri bateko dokumentazio lana agerikoa da–, eta historia fikziora ekartzeko egin duen idazketa ere nabari da. Nobelaren erotikotasuna dena den, mugatua da oso.

Horratx beste inpresio bitxi bat: Rasputinen behin-behineko dohainak bere zakil zantarrari zor dizkio, bere mistikari baino. Tira, historiaren motorra botereak –diruak– eta sexuak atxikitzen dute martxan, mistikak ere bai prefosta. Hau gezurrezkoa da baina, edo lehen biak errealagoak behintzat.

Rasputin eta San Petersburgoko gauak iniziazioko nobelatzat jotzen dut neronek. Trabarik gabeko hizkuntza darabil tolosarrak, di-da batean hasi eta amaitzeko irakurketa.