Duela aste batzuk, lagun baten etxean, bazkalondoan erausian ari ginelarik, inkesta bat egiteko deitu zuten telefonoz. Erantzuleak Nafarroako egoera politikoaz zer zekien eta zer iritzi zuen zen jorratu beharreko gaia, belarria lagunaren ihardespenetara zuzenduta ondorioztatu ahal izan nuenez (gainerako gonbidatuekin solasean segitzeko planta egiten nuen bitartean). Noizean behin, karguak botatzen zituen nire lagunak –hori Hezkuntza kontseilaria da, bertze hori Ekonomia kontseilaria; a, ez, azken hori ez dakit nor den–, eta bertze zenbaitetan, zenbakiak –hirutik seira bitarte, gehienak–, politikari jakin batzuei nota jarri beharrez. Ez dut aipatu, baina nire laguna eta biok ez gatoz bat kontu politiko gehienetan: PSNren jarraitzaile da bera, betidanik. Horregatik, esku bat –edo, tira, ezkerreko eskuko behatz bat– emanen nukeen nire ustez altuegi ziren sei horiek nori edo zeri ematen ari zitzaizkion jakite aldera. Memento batean, ni adi-adi nengoela, erantzuna eman baino lehen, inkestatzaileak egin galdera ere errepikatu egin du. Hona nire lagunaren hitzak, euskarara ekarriak: “Nafarroaren defentsa? Ongi”.
Daitort: ezin politagoa iduritu zitzaidan Nafarroaren defentsaz galdegite hori. Lehenik eta behin, argi erakusten duelako, inkesta batean, ideologiaren zama maiz galderaren gainean doala, erantzuna edozein delarik ere. Ez nekien erasopean ginenik, zirikatu nuen laguna. Baina, batez ere, argi frogatzen duelako noraino ditugun sartuak, Nafarroan behinik behin, pentsamolde jakin baten kodeak. “Nafarroaren defentsa” aditu, eta nire lagunak ez zuen zalantzarik batere izan (ezta nik ere), galdetzaileak ez zuen gehiago zehaztu beharrik izan. Berehala ulertu genuen ez zuela Nafarroaren defentsa murrizketen aitzinean erran nahi, edo UPSNko gobernuaren zitalkeriaren aurka. Ez.
Bere motzean, galdera ezin zehatzagoa zen, eta guk bederen ezin esanahi zehatzago eman genion: abertzaletasunetik Nafarroaren nortasunaren kontra heldu diren erasoen aurkako defentsa zen bi hitz xalo horien azpian zegoen mezua. Eta, erran bezala, guk ulertu.
Esaldi konplexu, luze eta ideologikoki izugarri zamatu hori natural-natural bi hitz itxuraz neutrotan biltzea lortu izana da navarrismoaren garaipen handiena. Kode bat asmatu, eta gizartean hedatu dute, arruntean banalizatu den arte. Nafarroa ulertzeko modu bat defendatzea, politika jakin bat aitzinat eramatea, arerio politikoa baztertu eta (batzuetan) kriminalizatzea, eguneroko hizkuntzan Nafarroaren defentsarekin berdindu dute. Eta horretarako, ideologiarik ez dutenek ere erosten duten egunkaria izan dute lagun. Eskelen estakuruan, pentsamolde navarrista zoko guzietaraino ailegatu da, atzemangaitz bihurtzeraino. Nazionalismo banala deitzen zaion horri: inkestako galdera motz horren azpiko egitura ikusezin horri. Eta, hain zuzen ere, ikusezina delako da hain eraginkorra. Inolako azalpenik gabe ere, abian paratzen ditu gure barneko mekanismoak: Nafarroaren defentsa? Ongi.
Sozialista da nire laguna. Azken bolada honetan, PSNz galdeginez gero, politikari guziak berdinak direla da haren arrapostua. Etsita dabil. Baina etsipen militantea da harena, ez baitio utzi PSN bozkatzeari. Politikari guziak berdinak dira, baina, aukeran, segi dezatela betikoek, bertzenaz abertzaleak ailegatuko baitira boterera. Susmoa dut nire lagunaren jarrera PSNko hautesle anitzena ere badela: espainolista sutsuak izan gabe, barneratu egin dute abertzaleak indar arrotza direla Nafarroan, eta zilegitasuna soilik PP, UPN eta PSN (eta, beharbada, IU) alderdien artean banatzen dela. Nazionalismo banalaren emaitzak. Horra agerian utzi eta kritikatu beharreko diskurtsoa, Nafarroaren defentsaren inguruko galdera xelebre eta ulergaitz bihurtzen den arte.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Azaroaren 7an Euskalerria Irratiak 30. urteurren festa ospatu zuen Iruñean. Edozein Bi, Joseba Tapia eta Gorka Urbizuren aktuazioez eta bestelako hitzartzeez gain, irratiaren hainbat lagunen zorion agurrak bildu dituzte.
Katixa Agirrek Beñat Sarasola elkarrizkatu du. Sarasolaren lanaz eta euskal literaturaz aritu dira.
Astearte honetan bete dira bost urte Zubietan eraiki asmo zuten lehen erraustegia geratu zenetik. 2013ko azaroaren 13an izan zen. Garai harta EHBildu buru zuen Gipuzkoako Foru Aldundiak, Gipuzkoako Hondakinen Kontsortzioak eta enpresa talde eraikitzaileak erraustegia geratzeko akordioa erdietsi zuten.
Autoritatearen aurkako delituak egotzita epaitu zuten Jorge Correa 'Boro', La Haine hedabide alternatiboko kazetaria. Sare sozialen bidez informatu duenez, absolbitu egin dute.
Mendea beteko du ARGIAk datorren urtean eta data esanguratsu hori baliatuko du zenbaki guztiak eta argazki artxibo historikoa digitalizatzeko. Mendeurrenaren harira hurrengo urtean ekimen ugari egingo dituztela aurreratu dute Donostian emandako prentsaurrekoan.
Azaroaren 24an egingo dute Esker 1000 ekimenaren lehenbiziko emanaldia Baionan: 100 musikari elkartu nahi dituzte Niko Etxarten Euskal Rock’n’roll kantaren bertsio bat egiteko eta, horrekin batera, rockarekin lotutako jarduera sorta antolatu dute.
EAEko atzerritarren eskolatzearen txostenak errealitatetik “ihes” egiten du Gasteizko Eskola Publikoen aldeko plataformarentzat. Txostenak, arazoa konpontzeko beharrezko diren hitz “klabeak” saihestuz, “laburbideak bilatu eta arreta desbideratzen” duela aipatu dute Ainhoa Astigarraga eta Ruben Sanchez plataformako kideek, Hala Bedi irratian eginiko elkarrizketan.
Azaroaren 14an, gose grebaren 24. eguna daramate batere jan gabe bost lagunek Estrasburgon (Alsazia, Frantzia), han agintariak oihan historiko bat suntsituz eraikitzen hasi berri diren autopista baten obrak gelditzeko eskatuz. Urriaren 22an hasi ziren hamarretatik bostek utzi egin behar izan dute protesta, medikuaren aginduz edo, astelehenean gertatu bezala, ondoezak jota.
Egun langile klaserik ez dagoela esateari ekin diote eskuineko eta ezkerreko hainbat sektorek. Horretarako tresna anitz baliatu dituzte, batez ere kulturaren arlotik.
UEU atxikitako zentro gisa onartu du EHUk eta horri esker Bigarren Hezkuntzako irakasle izateko masterra online eta euskaraz eman ahalko du Udako Euskal Unibertsitateak.
