Baseball-ak gona zuenekoa
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Chicago (AEB), 1942ko udazkena. Philip K. Wrigley (1894-1977) txikle magnate ezaguna kezkatuta zegoen, aitak oinordekotzan utzi zion Chicago Cubs baseball liga nagusiko taldea arriskuan zegoelako, beste talde guztiak bezalaxe. AEBek Bigarren Mundu Gerran sartzea erabaki zuenetik, 18 urtetik gorako gizonezko asko errekrutatzen ari ziren eta, ondorioz, maila txikiagoko liga asko desagertu ziren. Liga nagusia ere bertan behera gera zitekeela ikusi zuten, izarretako batzuei gerrara joateko dei egin zietenean. Wrigleyk batzorde bat antolatu zuen arazoari konponbidea eman nahian eta ideia hauxe nagusitu zen: emakumezkoen liga sortuta, baseball zelai nagusiak betetzea lortuko zuten.
Hala, 1943ko udaberrian All-American Girls Professional Baseball League (AAGPBL) sortu zuten. AEBetako eta Kanadako emakumezkoen softball liga amateurretako jokalariak bildu zituzten–softballean, pilota txikiagoa da eta baseen arteko distantzia ere bai–, eta 60 onenak aukeratu zituzten hamabost jokalariko lau talde osatzeko: Kenosha Comets, Racine Belles (lehen urteko irabazleak), Rockford Peaches eta South Bend Blue Sox.
Goizez baseball jokalari profesionalen ohiko entrenamenduak egiten zituzten, baina arratsaldetan bestelako prestakuntza jaso behar zuten neskek. Wrigleyk Helena Rubinsteinen Xarma Eskolara joatera behartu zituen. Bertan egoera guztietarako etiketa egokia, eta andereño zintzoek izan beharreko janzkera nahiz jokaera irakasten zizkieten. Bakoitzari edertasun kit bat oparitu zioten eta berau nola erabili irakatsi. Ligaren araudiaren arabera, jokalariek ezin zuten toki publikoetan erre edo alkoholik edan, ezin zuten ile motzik izan, uniformeko gonak –galtzak pentsaezinak ziren, jakina– ez zuen belaunetik gora sei hazbete baino gehiago erakutsi behar eta uneoro ezpainak margotuta izan behar zituzten. Arauren bat hautsiz gero, bost dolarreko isuna ordaindu behar zuten, bigarrenez eginez gero hamar dolarrekoa, eta hirugarren akatsak ligatik kanporatzea zekarren.
Ordainetan, asteko 45-85 dolar artean jasotzen zituzten; soldata bikaina zen, baina ez zuen zerikusirik gizonezko jokalariek irabazten zutenarekin edo Wrigley eta enparauek neskei esker lortzen zituzten mozkinekin.
1943ko ligaren arrakasta ikusita, 1944an hiri nagusietako estadio handietara eraman zituzten neskak, baina urrundik ezpainak margotuta ote zituzten ez zen antzematen, nonbait. Gerra amaituta eta gizonak itzulita, AAGPBL zelai txikietara mugatu zuten, Wrigleyk interesa galdu eta beste batzuen eskutan utzi zuen, kirol prentsak emakumezkoen jokoa goraipatu arren liga pixkanaka itzaltzen joan zen, eta, gerraren beroan komeni zena Gerra Hotzean desegokia zenez, 1954an betiko desagertu zen.
Ekainaren 20ko osoko bilkuran, herritarren txanda baliatuta, hitza hartu zuen Auzoan Bizi etxebizitza sareak, gasteiztar guztiei errolda eskubidea bermatzea aldarrikatzeko. Etxebizitza sareko kideek PPko zinegotzi Gustavo Antépararen negozioak ere salatu zituzten, eta... [+]
Irungo udal gobernua ez da gai izan 29 urte luzetan alardeari lotutako gatazka konpontzeko… ez duelako nahi izan, beste alde batera begiratu duelako, alarde baztertzailea babestea aukeratu duelako, ausardia politiko falta eta arduragabekeria instituzional itzela erakutsi... [+]
Ostirala da, bero handia egin du gaur ere. Baserriko lanak bukatu ditugu, belarretan egin dugu. Nekatuta, izerditan, berotuta, baina pozik! Denon artean lortu dugu, denok bat ekinda lana hobeto egiten da.
Belazea gorri azaltzen zen, egun batetik bestera. Gorri-gorri, gorri bizi urrutitik ikusgarri. Gorbela zen, itsas-belarra edo alga. Nekazariak itsas bazterretik bildu eta lehortzeko belazean zabaltzen zuena. Gorbel arrea eta gorbel gorria izaten ziren eta gu bezalako... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Aszidiak tunikadun modura ere ezagutzen diren itsas ornogabeak dira. Munduko ozeano guztietan dauden animalia iragazle sesilak dira: bizitzaren zatirik handiena azalera solidoetara –arroka, maskor edo egitura artifizialetara– finkatuta emango dute, ura etengabe... [+]
Goizean goiz bildu dira ostiralean AZET Etxebizitza Sindikatuko kideak eta Alde Zaharreko auzokideak etxegabetzearen aurrean deitutako auzo erantzunera. Bi ordu baino gutxiagoan adin txikiko seme-alabak dituen familia bat etxegabetu dute Bidebarrieta kalean. Polizia oldartu eta... [+]
Ostiral arratsaldean egindako agerraldian, Etxebizitza sindikatuak elkartasuna adierazi die etxegabetuko dituzten zortzi errefuxiatu familiei, tartean adin txikikoak daude, eta haien egoera salatu du.
Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]
Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.
Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]
Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.
Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.
Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua".
María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]