Langabezia: larrialdi egoera
2010. urtea 178.972 langaberekin amaitu zen Hego Euskal Herrian, 2009an baino %6 gehiago. Bizkaiak errekorra gainditu du, 5.634 langabe gehiago izan baititu, ia %8 gehiago. Arabak 1.171 enplegugabe gehiago izan ditu, %6,10 gehiago. Nafarroan 2.358 lagun gehiago geratu dira lanik gabe eta langabeziak %5,80 egin du gora. Gipuzkoa izan zen iaz langabezia gutxien igo zen herrialdea, 955 langabe gehiago izan ziren, %2,48ko igoera. Zenbaki absolutuetan, Bizkaiak 76.129 langabe zituen urtea amaitu zenean, Nafarroak 43.011, Gipuzkoak 39.449, eta Arabak 20.383. 2010ean Hego Euskal Herriko langabezia tasa Espainiako Estatukoa baino heren bat gehiago hazi zen. Espainian 176.470 lagun gehiago daude langabeturik eta paroak %4,5 egin du gora. Emakumeak eta gazteak dira langabeziak eta ezegonkortasunak gehien eragin dien sektoreak.
Estatistika hotzek ez digute galarazi behar ikustea langabe bakoitzaren atzean dagoen tragedia pertsonal eta familiarra. Zifra horiek benetako larrialdi egoera izan behar lukete gizartearentzat eta arduradun politiko, sozial eta sindikalentzat. Nazioarteko “merkatariak” sustatzen ari diren erreformek –lan arloan, pentsioetan eta abar–, beraiek utzitako kredituak interes tipo altuekin itzultzea ziurtatzeko besterik ez dute balio. Euren negozioa baino ez dute bilatzen. Politika ekonomiko alternatiboak behar dira, krisiaren kostua, bera sortu duen benetako arduradunaren –banka handiaren– gain jartzeko, eta inbertsio produktiboak sustatzeko. Noizko zerga berezi bat banka, finantza entitate eta fortuna handientzako? Politika fiskal berria behar da, gehien dutenak zergapetu, paradisu fiskalak ezabatu eta iruzurra egiten duten sektore liberalei mozorroa kentzeko (kirolari profesionalak, notarioak, abokatu handiak, erregistratzaileak, medikuak, dentistak, arkitektoak...). Kredituen iturria ireki behar da, batez ere enpresa txikiei eta autonomoei; larrialdi egoera ezabatu arte.
Juan Mari Arregi
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.