Abizenez Alkorta

Iñigo Azkona
Erregistro Zibilaren Lege proiektuak hedabideetan izan duen oihartzun eskasaz harrituta nago. Amorrualdi batzuk kaleetan, baina ezin uka alfabetoarean inposizioak kaltetutako askok oso gutxi erreparatu diotela orain artean biztanlegoaren erdiak baino gehiagok jasandado diskriminazioari.

Lege proiektu honen aurretik, aitaren abizenak amaren aldean lehentasuna zuen. 1999. urtetik, adostasuna izanez gero, ez zegoen arazorik baina bere faltan, aitaren abizena lehenesten zuten kasu guztietan. Hau da, emakumeek seme-alabei euren abizena jartzeko eskubidea, eskubidea baina aitaren “borondatean” oinarritzen zen, eta berari esker egikarituko litzake balizko eskubide berdintasuna. Gizonaren/aitaren baimena behar “gure” abizena jartzeko. Niri sinestezina egiten zitzaidan oraindik horrelako neurri zaharkitu eta matxistak agerian izatea, baina beste behin pertsona bitxi bezala ikusi ninduten gai hau ateratzen nuen bakoitzean.

Are eta bitxiago sentitu naiz Erregistro Zibilaren lege proiektuaz kexu ikusi ditudanean, zenbaiten abizena desagertu daitekeenaren eskandaluaren aurrean. Orain bai da garrantzitsua abizenen kontua. Alfabetoaren irizpidea ez zait zuzena iruditzen eta seguruenik Alemaniako txanponaren sistema izanen da justuena, baina inork ez al du pentsatu orain artean genero-zanpaketa baten aurrean geundela? Kontu honek agerian utzi du abizenen lehentasunak inolako garrantzirik ez zuela ziotenen bi ahokoa. Ez zen esanguratsua eurena jartzen zuten heinean nahiz eta ama asko ez diren saiatu ere egin euren abizena jartzen, ez eta aita konbentzitzen, eta hortaz nire erreibindikazioa, kolektiboa baino, pertsonala ez ote denaren dudak pizten hasi zaizkit.

Baina horrek ez nau atzera botatzen aitaren abizena lehenestea inposizio historikoa dela berresteko. 2010. urtean emakume eta gizonezkoen berdintasuna gainditu gabeko irakasgaia da, eta amek euren abizena ipini nahi izateak ez luke “feminista zoro” batzuen kontua izan beharko. Dena den, nire dudak ditut haurrari amaren abizena ipintzea adostu duten bikote gehienen oinarria berdintasun klabean irakurri ahal den, edota zenbaitzuk aukera “aurrerakoi” hori erabili duten bide batez bi mandatu egiteko. Onartzen dut, Alkorta naiz, lege proiektuaren onuradun, baina alfabetoaren irizpide aldrebesak ez dezala ezerezean utzi abizenen lehentasunaren diskriminazioaren oinarria.

Azkenak
Gerra inperialistari gerra

Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]


“Indarkeriarik gabeko gorputz eta lurraldeen alde”, VI. Emakumeen* Mundu Martxa

Maiatzaren 10ean egingo dute: Bardean hasi eta Donostiako manifestazioraino. Lurraren defentsa, migrazio politikak eta indarkeria matxista izango ditu ardatz.


2025-05-07 | Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute

Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]


Pakistanek “gerra ekintzak” egitea aurpegiratu dio Indiari, bi aldeetako erasoen ostean

Tentsioa goraka ari da bi herrialdeen artean, Pakistango talde armatu batek 26 zibil hil zituenetik apirilean. Indiak bederatzi guneri egin die eraso eta beste horrenbeste hildakorekin erantzun du.


2025-05-07
Carme Puig Antich. Lekukoaren zuzia
“Saiatzen zara hau eta hura egiten, baina hortxe da beti Salvadorren heriotzaren zauria”

Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]


Item

Kalean nindoan geneetan daramagun dispertsio joerara guztiz emana, bide fisiko eta curricularretatik desbideratzen zaituen abstrakzio alferrikakoren batean. Aurretik hogeita hamarrak bete gabeko neska bat. Zerbait erori zaio poltsikotik. Neska ez zen ohartu. Item bat zen... [+]


From Ground Zero: genozidioa lehen pertsonatik kontatzen digun filma

2024ko urtarrilaren eta uztailaren artean Gazan filmaturiko 22 film laburrez osatua da From Ground Zero filma. Rashid Masharawi palestinar zinegilea dugu egitasmoaren oinarrian, eta 2023ko urriaren 7az geroztik Gazari buruz entzuten diren zenbakiei aurpegiak jartzeko asmoz lotu... [+]


Pokerra, xakea eta Go jokoa

Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]


2025-05-07 | Inma Errea Cleix
Bizitza birziklatzen

Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]


Datu zenbait argitaratu, emaitza osoa ezkutatu

Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan I
Nor zen Jon Mirande?

Miresmen adina gaitzespen sortzen duen pertsonaia da, oraindik ere, Jon Mirande, hura hil eta 50 urte pasatxora. Karrikiri elkarteak eta Iruñeko Hizkuntza Eskola Ofizialak (IHEO) Jon Miranderekin dantzan izeneko jardunaldiak antolatu dituzte idazlearen jaiotzaren 100... [+]


2025-05-07 | June Fernández
Meloi saltzailea
Abaguneak

Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]


2025-05-07 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Euskadi industriala

Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren  estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]


Eguneraketa berriak daude