Lombrosoren kriminal errugabeak

Lombroso
Torino (Italia), 1878. Torinoko Unibertsitateko medikuntza legaleko irakasle Cesare Lombrosok (1835-1909) L’uomo delinquente bere obra nagusia idatzi zuen eta, horrenbestez, positibismo kriminologikoaren oinarriak ezarri zituen. Korronte horren arabera, kriminaltasuna jarauntsia da eta “kriminal jaiotako” norbanakoak ezaugarri eta akats fisikoei erreparatuta identifika daitezke.

Urtetan kriminalen gorpuen azterketa antropometrikoak egin eta gero, Lombrosok kriminaltasunaren adierazletzat jo zituen zenbait ezaugarri, hala nola prognatismoa, aurpegi asimetrikoa, garezur asimetrikoa edo matrailezurraren eta belarrien forma jakina. Ezaugarri fisionomikoez gain, baziren bestelako eragileak ere; kriminalek oinazea sentitzeko eta ukimenerako ahalmen txikiagoa dute, ikusmen zorrotzagoa, banitate eta krudeltasun handiagoa. Horrez gain, gaizkileek argot berezia dute eta tatuajeak egin ohi dituzte azalean.

Hala ere, gizakiak delituak egitera bultzatzen dituzten faktoreak ez ziren soilik jaiotzetikoak. Lombrosoren eskola positiboaren esanetan, eragile sozialak ere baziren: inguruaren orografia, biztanleriaren dentsitatea, elikadura, alkoholismoa, hezkuntza, egoera ekonomikoa, erlijioa edo klima. Italiako probintzia bakoitzaren urteko tenperatura eta homizidio kopurua alderatuta, beroak delitu horiek bultzatzen dituela ondorioztatu zuen, metodo zientifikotik urrun.

Emakumezkoek lapurretarako eta hilketarako joera txikiagoa dutela zioen, baina hori sustatzeko ez zituen argudio bereziki feministak erabili: emakumeak gizonez menpekoak dira naturalki eta gainera joera kriminal murritzak prostituziora bideratzen dituzte nagusiki.

Lombrosoren kriminalek ezinbestean burutzen dituzte delituak eta, hortaz, ezin zaizkie egotzi. Baina zenbat eta erantzukizun txikiagoa izan, orduan eta arriskutsuagoak dira eta zigor zorrotzagoa ezarri behar zaie. Logika horrek talka egin zuen erabat garaiko joera juridikoekin. Baina bere metodoek egungoekin zerikusi gutxi izan arren, profil kriminologikoen bide oparoa (eta zuzenagoa) zabaldu zuen.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude