Lombrosoren kriminal errugabeak
Urtetan kriminalen gorpuen azterketa antropometrikoak egin eta gero, Lombrosok kriminaltasunaren adierazletzat jo zituen zenbait ezaugarri, hala nola prognatismoa, aurpegi asimetrikoa, garezur asimetrikoa edo matrailezurraren eta belarrien forma jakina. Ezaugarri fisionomikoez gain, baziren bestelako eragileak ere; kriminalek oinazea sentitzeko eta ukimenerako ahalmen txikiagoa dute, ikusmen zorrotzagoa, banitate eta krudeltasun handiagoa. Horrez gain, gaizkileek argot berezia dute eta tatuajeak egin ohi dituzte azalean.
Hala ere, gizakiak delituak egitera bultzatzen dituzten faktoreak ez ziren soilik jaiotzetikoak. Lombrosoren eskola positiboaren esanetan, eragile sozialak ere baziren: inguruaren orografia, biztanleriaren dentsitatea, elikadura, alkoholismoa, hezkuntza, egoera ekonomikoa, erlijioa edo klima. Italiako probintzia bakoitzaren urteko tenperatura eta homizidio kopurua alderatuta, beroak delitu horiek bultzatzen dituela ondorioztatu zuen, metodo zientifikotik urrun.
Emakumezkoek lapurretarako eta hilketarako joera txikiagoa dutela zioen, baina hori sustatzeko ez zituen argudio bereziki feministak erabili: emakumeak gizonez menpekoak dira naturalki eta gainera joera kriminal murritzak prostituziora bideratzen dituzte nagusiki.
Lombrosoren kriminalek ezinbestean burutzen dituzte delituak eta, hortaz, ezin zaizkie egotzi. Baina zenbat eta erantzukizun txikiagoa izan, orduan eta arriskutsuagoak dira eta zigor zorrotzagoa ezarri behar zaie. Logika horrek talka egin zuen erabat garaiko joera juridikoekin. Baina bere metodoek egungoekin zerikusi gutxi izan arren, profil kriminologikoen bide oparoa (eta zuzenagoa) zabaldu zuen.
Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]
Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.
Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.
Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]