Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2024ko apirilaren 19an
Mexiko, Detaileen Festa
| Mexikon bertsolaritza aztertu nahian dabiltza, horrexegatik, hara, joana naiz bertara, eta heldu bezain laster txunditu nintzen, zer bazter, zer nolako kultura, desberdina da hura! Saiatuko naiz azaltzen zertzeladetan islatzen zer ote den Mexiko! Mito toki magiko, auto zaharren hariko hiri zahar automatiko handi baten atiko, ikuspuntu etiko batetik so behin betiko galdutako lur begiko baten amets beliko, tekila etiliko hotz biren aje etniko baten souvenir tipiko, furgoneta hippiko zilindrada hipiko latzenaren hots ziniko, amets bat, hogei zimiko, atmosfera kimiko, txano handi mitiko, emo bi, hiru gotiko, lau langile utopiko, bost greba historiko, sei enpresa eskubiko bandan dauden esku biko zazpi burugain zuriko gizonen irudiko zenbat metro kubiko? Indigenak belauniko, Garibaldin sei mutiko, azteken mamu tinko zaldian Carlos Quinto: |
koloniarik ez… kito! Parean lau meteorito ukitzea errito turistaren erritmo, ebasleen Santa Rita ebatsiak aldarrika Don Celesen karrika ilunean korrika… Denboraren kloratita deitzen duten “ahorita” erlojuen tak-tika lehertzeko taktika berezko taktikatik at ez da ez eten, ez kitkat tira, igual kitkatel baldin bada nahuatel… Ahuakatel, xocolatel arto eta xitomatel… koloniaren hotel, zenbat hizkuntza, motel! Klima bero, ez da epel, arren, bi ostioi koktel! Hernan Cortesen kuartel, hainbat narkoren kartel, Diego Riveraren arbel, Lenin, Marx, Stalin, Hegel, hamabi lagun ergel eta hamaika nobel, nopalen arantzen orbel, behin bisitan Blanca Urgell, urpeko lokatz umel gaineko irla itzel, hiru mundu paralelo: batean denak modelo, gomina eta xerlo; bigarrena da lelo ugariren kontsuelo, personas de medio pelo; eta azkenen lelo: “dena da estraperlo”, |
giltzurrun zein karamelo erosteko errezelo gutxi duten bandalo batzuen banden arlo… Bitartean Frida Kahlo, bekain baten katamalo, tamalen uso xalo, gaixotasunen halo, elefantearekin lo… Maite al zuen? Auskalo! Mitoa: txorimalo Espaloia: zokalo Txarragoa: Guatemala Heriotza: bala-bala Kutsadura: normala, pobrezia bezala. Diferentzia: azala, deferentzien eskala, karteraren itzala, itxuraren ahala… Guztia ez da gerrila, oihu eta banderila, bada jende umila, bada paraje pila, jatekoa, marabila: eskamolea, tekila, mole, tako, tortila, gordita, quesadilla… Euskaldunak ere, mila, dena ez da Pancho Villa, aukera baten bila joandako koadrila… Sumendien Amerika, lurralde oso polita, hiri kosmopolita… Aste beteko zita? Errimen erretolika, bidaia baten kronika, flashak eta musika, horra herri mexika. |
Doinua: Segidilla..
Bidali zure sortak bertsoak@argia.eus helbidera. Aukeratuak orri honetan argitaratuko ditugu.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Jon Azkune Torres
#3
Zigor Olabarria Oleaga
#4
Iker Iraola Arretxe
#5
Ane Ablanedo Larrion
Azkenak
2024-04-21
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"
Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]
2024-04-21
Iker Iraola Arretxe
Gipuzkoa: Biren arteko jokoa
Eguneraketa berriak daude