Lehen pausoa
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Hau irakurtzen duzunerako Zorion perfektuak aurreneko astea pasea izango du Euskal Herriko zinema aretoetan. Guk, kazetari pribilegiatuok, lehenago ikusi ahal izan genuen, Donostiako Zinemaldian. Eta, buelta gehiegi eman gabe esateko, azken urteetan euskaraz egin den film onena iruditu zitzaidan. Komediatik ateratzen den film bat, azkenean; kontakizun lineala puskatzera ausartzen den zuzendari bat.
“Ez da gehiegi” esan dit irakurle batek. “Baina bada zerbait” erantzun diot. Zorion perfektuak ez ditu ikusle zorrotzenak aseko agian, baina badu balio erantsia ematen dion ezaugarri bat: euskal gatazka ardatz duen filma izanda, euskarazko nobela batean oinarrituta dagoela, Anjel Lertxundirena, kasu honetan.
“Nobela batean oinarrituta egoteak ez du ezer ziurtatzen” saltatu du zuetako batek; besteak bazterretik: “Egokitzapen kaskar assssko zegok hortik txo; gehienak!”; eta nik baietz, mundu guztia ez dela Richard Brooks bezain ona arte horretan... Baietz, baietz, baina... “baina”. Iruditzen zaidalako, euskal literaturak dituen altxorren artean, gatazka islatzeko modua dela distiratsuenetako bat. Ikuspuntu ugari, tradizio luze samarra, azken urteetako ugaritzea... Irakurlea ere beste gai batzuekin baino exigenteagoa delako, ziurrenik: hurbiletik bizi du, ezagutzen ditu egoeraren erpinak, ezin diozu erbia esan eta katua eman.
Baina Zorion perfektua pantailara iritsi den arte, istorio horiek guztiak liburuetan geratzen ziren –salbuespenak salbuespen–. Aldiz, azken urteetan euskal gatazka pantailan agertu bada, film espainiar propagandistiko eta manikeo samarretan baino ez da izan –El lobo, Todos estamos invitados edo El viaje de Arian etortzen zaizkit kolpean–. Ekoizpen horiek ez dute lortu gutxieneko sinesgarritasuna duen istorio bat kontatzea. Beharbada, ez zutelako asmorik ere. Elortegiren filmak bai. Eta eskertzen da, behingoagatik, ezker abertzalearen 90 minutuko karikaturarik ez ikustea, pelikulako protagonistak, zuzenean edo zeharka, ETAren biktimak izan arren.
Euskal zinemak, film honetan bezala literaturari gehixeago erreparatzen badio, agian bide interesgarria zabalduko da. Istorioak idatzita daude, nork egokituko zain. Eta ikusleek, nik uste, eskertuko dute gatazkaren ñabardurak pantailan ikustea, beste leku batzuetan ikusiko ez dituztenez.
Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]
Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.
Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]
Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.
Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]
Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.
Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]
3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.
Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]