Subalternoak
Niestzche parafraseatuz, esanen nuke ez dudala normala izan nahi normala izan ezin naizelako. Normaltasuna, argi gelditu da zutabe honetan behin baino gehiagotan, boterearen araua da, naturala, heterosexuala eta abarrak bezala. Gainera, normaltasuna ennuiak jota dago, eta horrek ez du esan nahi ez-normalak ez gaituela ennuiak jotzen.
Eider, zure idazle lagun gizonezkoekin zaudela zure jokaleku subalternoaren deskribapen zehatza egin duzu, bai horixe. Nik horrelakoetan, ahal dudan neurrian jakina, jokaleku horrek berak ikustarazten dizkidan etekinez baliatzen naiz. Nafartasuna zen garai batean nire subalternotasunetako bat –barkatu hitza, jode!–. Idazle jendearekin aritzen nintzenean ahaide pobrearekiko begirunez zein gurasokeria arinez tratatzen nindutenean, adar joka eta irainik gabe, dena esan beharra dago, nire jokaleku nafarra ateratzen nuen paseatzera nire kokalekua mugituz argudioak beste bide batetik eramateko. Gero ikasi dut gauza bera egiten homosexualitatearekin. Beti ere, zure eztabaida kideek zarena, homosexuala, nafarra, emakumea, onartu eta errespetatu behar dutela aurre-baldintza; bestela atera korrika, jipoitu eginen zaituzte-eta, hurrengo errenkarnazioan madrildarra, heterosexuala eta PPkoa izan nahi zuen adiskide hura Takoneran cruising ari zela jipoitu zuten bezala.
Niri asko kostatu ondoren, zer esanen dizuet, subalternoa izatea zortea iruditzen zait, izan ere, bizitzak berez erakutsi dizkit bestela neke intelektual anitz beharko luketen lezioak.
Izan ere, Eider, zuk aipatzen dituzun puntu horiek emakume izateak erakutsi dizkizu, horretan, beraz, argi ikusten da barne-barnetik duzula arakatua gizonen arteko botere harremanak nola sortzen diren, emakume baino lehenago, noizbait zuen haurtzaroan “gizon” ere izan zaretelako.
Bestelakoa da nola kudeatzen duzun botereak ezarri dizun txokotasuna. Duela gutxi aritu da botereak emakumeari paratzen dion putatasunetik Devenir perra idatzi duen Itziar Ziga errenteriarra Euskal Herrian bere liburua aurkezten. Halaber hasieran aipatutako nire adiskideak, gizonkotez osaturiko kamaraderia talde batean, halako batean “zuri eman dizute inoiz atzetik?” galdetzen zuen serio-serio hitzetik hortzera. Izugarrizko isiltasuna egiten zen, eta bat-batean kamaraderia hautsi eta taldea zena ihes bideak inguruko gauzetan bilatzen zuten banakako multzo bihurtzen zen.
Subalternotasuna ez da ez hobea ez txarragoa. Tokatu zaizuna baino ez da, baina zerbait ez bada lantuaren tokia da. Subalternotasunaren teoriak horixe da ekarri duen ona: ezin duzula ezarri zaizun jokalekuan egon lantuan, zein gaizki zauden negarrez, ezarri dizuten biktimaren papera egiten, horrek berak zure jokalekua menpekoago eginez boterea indartzen duelako. Postmodernitatearen lezioa, krudela, baina lezio.
Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.
1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.
Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.
%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.
Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]
GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]
40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]
"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]
Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]