Ni neu ere saiatu naiz Schopenhauerrek egin zuena egiten, eta, nire ustez, helburuari dagokionez ezin zaio filosofo borondatetsuak esandakoari koma erdirik ere aldatu: arrazoiak arrazoi, arrazoiaren jabe izatea da kontua, orduan Alemanian bezala orain gurean, ezkerrekoetan bezala eskuinekoetan.

Nolanahi ere, nago labur ez ezik motz, oso motz, geratu zela gure Arthur dialektika ustelean erabiltzen diren martingalen katalogoa osatzerakoan, asko baitira harenean aipatzen ez eta gurean barra-barra erabiltzen direnak.

Denak ezin, eta bakarra aipatuko dut nik hemen. Zerbaitetan zeure arrazoia ezarri nahi baduzu, ez aipatu zuzenki dena delako gai hori; asmatu beste gai bat, potoloagoa, eta egizu hartaz ari zarelako planta. Hori eginik, berehala hasiko zaizkizu handik eta hemendik kontra egiten. Orduan, lerra ezazu benetan axola dizun arrazoi hori, aldi berean hizpidera atera duzun gaian amore ematen duzulako itxura egiten duzula.

Hala, balia liteke, esaterako, krisia despido librea aldezteko, armak ideiak kartzelaratzeko, globalizazioa gure gizarte-sare sarriak baliogabetzeko, eta abar.

Euskarak hain beharrezkoa duen kontsentsu zabala, esaterako, primeran balia daiteke bidenabar beste arrazoi ez hain arrazoizkoak zeharka lerratzeko. Asko eta askotarikoak dira horrela lerratzen ari zaizkigun duda-mudako arrazoiak. Nik, larriagorik ere baden arren, bat bakarra aipatuko dut, kulturgintzari dagokiona.

Euskarak XXI. mendean izan dezakeen atarramentua delarik ageriko hizpidea, bizpahiru iturritatik irakurri edo entzun dut kultura jasoa ez dela euskararen erabateko normalkuntzarako erabakigarri, horretarako kontsumo errazeko produktuak (ahalik eta jende gehienak kontsumitzeko modukoak) behar direla.

Ondorio horretara iritsi direnak, garbi gera bedi hori, euskararen aldeko eragile ezagun, saiatu eta zintzo askoak dira, horretan ez dut dudarik. Halarik ere, nago jo diguten adar horrek adaska gehiegitxo dituela, besterik gabe biderako makulutzat hartzeko.
Ez diet nik ezer kenduko antzerkian Ama begira zazu, literaturan Kutsidazu, telebistan Basetxea edo kantuan trikitixa klonikoari. Audientzia zabaleko produktuak dira, eta horiek ere nahitaezko ditugu. Gakoa, ordea, ere horretan dago (ez nahastu aspaldion hain moda zoritxarrekoan ditugun beste ERE horiekin).

Antza denez, ni bezain euskaltzale diren batzuek jaso aditzaren hartu adierari ematen diote lehentasuna, eta horixe jarri nahi bide dute idi (ez nahastu aspaldion hain moda zoritxarrekoan dugun IDI delakoarekin, horrek, antza, zientzia alorrerako bakarrik balio omen baitu).

UNESCOk esan berri digu, ordea, euskara hauskor dagoela, hizkuntzen rankingean behe samarrean. Eta behean dagoena salbatu nahi bada, jaso beste erremediorik ez dago.

Izan ere, kultura jasoaren produkturik gabe (Brecht edo Ionesco, Zulo bat uretan edo Sistema Periodikoa, Sautrela edo BBCren dokumentalak, Ruper edo Joseba Tapia), ezinezkoa da produktu errazik sortzea.
Hots: jaso-hartzekorik izango bada, aurrena jaso-altxa beharko dela euskara.