Mikel guria
aurre egingo dieten hedabide independenteak
zaindu, zaindu, Euskal Herria.
Horrelaxe kantatzen genuen mutil koskorretan, esaten ari ginenaz guztiz jabetzen ez ginelarik. San Migel goiangeruari erregu egiten baikenion gure herria zain zezan. Eguneko Euskal Herri laikoan askok horixe bera kantatuko zioten abendu hasieran joan zitzaigun Mikel Laboa artista eta sortzaileari.
Mikel Laboaren heriotza, lanbroak estali gintuen egun luzeen amaiera aldera, astindua izan da euskaldun askorentzat. Horrelako emozio sortzaile handi batek, alde egiten duenean, umezurtz ugariak uzten baititu. Emozio horiek utzi dizkigu ondare. Txoria txori abestiak esaterako, milaka aldiz abestuta ere, badu, bere laburrean, zirrara eragiteko ahalmen ahitu ezina.
Donostiako Aurrera jatetxe zaharrean, Juanita Mendiola –Goenaga Mendiola artista familiaren ama– zenak ohitura berezia zuen: paperezko mahai zapietan olerkiak inprimarazten zituen, bezeroen gozagarri. Francoren garaietan horrek bazuen euskaltzaletasun aldarri zentzua eta matxinada txikiaren ukitua. Horregatik biltzen zen, besteak beste, hainbeste jende euskaldun taberna hartan. 1969. urteko egun batean, Marisol Bastidak, Mikel Laboaren emazteak, Joxan Artzeren poema ikusi zuen mahai-zapi horietako batean. Etxera eraman eta Mikeli aipatu zion abesti baterako egokia zela. Harrigarria, Joxan Artze adiskide izanik, Ez dok amairu taldeko jardunkide, zeharkako bide horretatik ezagutu zuen poema Mikelek. Berehala doinua sortzeari ekin zion.
Haize hegoa-k ere badu jatorrian bitxikeria. Doinua Philippe Oihanburuk sortua da Aldudeetako herrixka galdu batean Bigarren Gerrate Mundialaren garaietan. Han zen Oihanburu, naziengandik ihesi, erretore etxean gorderik. Emakume judu batekin maiteminduta, bertan zegoen piano zahar batean doi-doi bi hatz erabiliz doinu hunkigarria josi zuen. Urte batzuk geroago, Etorki dantza taldeko zuzendari zela, pas de deux baten koreografia garatu zuen aire horretan eta taldearen ikuskizunetan eskaintzen hasi. Horietako batean Telesforo Monzonek, doinu eta dantzaren xarmaz liluratuta, hitzak egokitzea deliberatu zuen: Haize hegoa, gau epela, ilargiaren argi... Kate honi Mikel Laboak jarri zion errematea. Grabatu egin zuen eta euskal jendeari oparitu.
* * *
Euskal Telebistan Funtzioa saioa egiten genuen garaietan, noizbait Mikelekin topatu eta gurera etortzeko gonbitea eginda, aitortu zigun bere gogo bizietako bat zela, pailazo jantzita –edo bihurtuta–, publikoaren aurrean agertzea eta pailazokeriak egitea. Berehala erantzun genion: nahi zuenean, guretzat ohorea izango zela. Zoritxarrez kontu bat edo beste katramilatuz joan ziren eta ez zen burutu ahal izan. Mikel artista eta pertsona ulertzeko hari garrantzitsua da hau, nire ustez, nola maite zituen pailazoak: Charles Chaplin, Buster Keaton... Bera ere pailazokume sentitzen zelarik.
Xabier Leteren Izarren hautsa bertsionatu zuenean, pailazokumetzaren goia jo zuela egingo nuke:
Izarren hautsa egun batean bilakatu
zen bizigai...
Eta indarrak ongi errotuz, gure sustraiak lurrari lotuz...
Saia gaitezen ikusten: amets eroak
bazterturikan...
Gu sortu ginen enbor beretik s
ortuko dira besteak...
Nolako lokarriak sortzen diren kultura baten baitan. Nolako lokarriek sortzen duten kultura baita.
Mikel biak (goiaingerua eta pailazokumea)
Juanita, Marisol, Joxan, Philippe, Telesforo, Xabier guriak, zaindu, zaindu
Euskal Herriak.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]