Gogoeta historikoa

Juan Kruz Lakasta
Josu Santesteban
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Paradoxa latza: kazetariok barra-barra darabilgu historiko adjektiboa, baina ez gara izaten historian batere aditu. Baieztapen erredundantea izan daiteke. Ados nago kazetariok –salbuespen txalogarriak salbuespen– ezertan ez garela aditu dioen topikoarekin. Ni, behintzat, ez naiz. Edo bai, nondik begiratzen zaion: aditu naiz aditu ez naizen gaien inguruko informazioa prozesatzen, digeritzen eta modu laburxeagon eta ulergarrixeagoan ematen, libratzen. Edo, gutxienez, horretan saiatzen aritua naiz. Informazio gaindosiaren gizartean kazetariaren funtzio nagusia horixe delakoan nago.
 
Harira: ez naiz historian aditu, baina bat nator Santi Leone historialari iruindarrak azkenaldian gure herrian indar handia hartu duen historizismoari egiten dizkion kritikekin. Euskal Herri historikoaren alde bainoago Euskal Herri imajinarioaren alde nago. Ez gaitezen lotu Euskal Herria izan zenari. Pentsa dezagun etorkizunean zer nolako Euskal Herria nahi dugun. Ez gaitezen obsesionatu Espainiaren historiografia bertikal eta atzerakoiaren euskal bertsioa sortzen. Saia gaitezen euskal errealitate garaikide horizontal eta aurrerakoi propioa eraikitzen. Antso Nagusiaren koroatzearen milurtekoaren karietara antolatu zituzten mila ospakizunak direla-eta, lagun batek monarka Antso Astuna moduan birbataiatu zuen. Ateraldi ona. Tema hura oraindik ahanzteke dugularik, gainera datorkigu 1512ko Nafarroaren konkistaren bosgarren mendeurrena. Nafarroako Gobernuak dagoeneko “aditu batzordea” osatu du. Batzuk ni bezain aditu dira. Batzordekide dira Sanz lehendakaria, Barcina alkatea, Perez artzapezpikua... Orain arte, historialarien eztabaida izan da ordukoa konkista ala anexioa izan ote zen. Sanzek gainditu du. Hura “inkorporazioa” izan zela adierazi zuen batzordearen aurkezpenean. Noaingo bataila dialektikoa izanen zen, argudio trukaketa baketsua. Halako ekimenek birrindu egiten dute orain arte jorratu dudan tesia.
 
Agintari erregionalistek historiaren manipulazio ziztrina gauzatzen badute ezinbestean erantzun behar. Baina ahal dela neurrian egin dadila. Eta ez bakarrik ikuspegi nazionala jorratuz. Aipatu Aditu Batzordeak 1512ko “inkorporazioa” ez ezik Navas de Tolosako batailaren milurtekoa ospatu nahi du. Hura gurutzada izan zen. Garaipen horren ondotik erresuma kristauak Iberiar penintsula osora zabaldu ziren eta penintsula honetako inoizko garbiketa etnikorik handiena gauzatu zuten, milaka eta milaka musulman deserriratuz, torturatuz, erailez. Hori ere salatu beharko litzateke, bidegabekeria historikoa da eta.

Azkenak
Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]


2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Eguneraketa berriak daude