Inflaziotik deflaziora eta estanflaziora


2009ko urtarrilaren 18an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Artikuluaren tituluak bezala, koadro honen izenburuak ere helburu bikoitza du. Lehenik, egungo egoeraren zati bat esaldi bakarrean laburtzeko saioa da. Hilabete gutxitan inflazioa %5etik urte honetarako aurreikusten den %1,5era jaitsi da. Espainiako Gobernuko Ekonomiako ministroak berak dioenez, 2009ko uztailean %1ean egon liteke. Baina bada inflazioa are gehiago, zero azpitik, jaitsiko dela dioenik ere. Orduan, deflazio egoeran egongo ginateke, Japonia egon den eta dagoen moduan, eta inork ez du horrelakorik nahi. Bigarrenik, ulertzen hain errazak ez diren bi termino horiek argitu nahi ditugu.
 
Zer da inflazioa eta zer deflazioa? Inflazioa prezioen maila orokorraren igoera da. Kontsumoko Prezioen Indizearen bidez, KPI, neurtzen da, elikagaiak, aisia eta kultura, garraioa, ostalaritza eta beste hainbat talderen prezioetan oinarrituta. Energia eta landu gabeko elikagaiak sektore ezegonkorrak dira, nazioarteko merkatu fluktuatzaileen eta prezioetan gorabehera handiak eragiten dituzten baldintza meteorologikoen menpe baitaude. KPIren eboluzioari bi sektore horien eragina kentzean lortzen den inflazioari azpiko inflazio deritzo. Deflazioa, aldiz, ekonomia baten ondasun eta zerbitzuen prezio mailaren gainbehera orokorra da. Eskaera gabeziak eragiten du. Keynes-en arabera, deflazioa inflazioa baino larriagoa da “langabezia eragitea errentaduna zapuztea baino okerragoa” delako. Deflazioak sorgin-gurpila eragiten du: merkatariek produktuak saldu behar dituzte kostu finkoak bederen berdintzeko eta, ondorioz, prezioek behera egiten dute. Prezioen jaitsiera orokorraren eraginez, eskaera are gehiago jaisten da, bihar dena merkeago izango bada, kontsumitzaileek erosteak ez duela merezi uste dutelako da. Inflazioan alderantziz gertatzen da.
 
Azkenik, egungo krisialdi ekonomikoak “estanflazio”ra eraman gaitzakeela dioenik ere bada. Zer da estanflazioa? Ingelesezko stagflation hitzaren moldaketa, inflazio eta geldialdi hitzen konbinazioa da. Konbinazio oso arriskutsua: ekonomiaren hazkunde baxua eta inflazio iraunkorra.

Azkenak
Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Israelek eta Hamasek su-etenerako negoziazioekin jarraitzen dute, Gazan gosetea “larritzen” ari den bitartean

AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]


Gaskoia irakatsiko dute lehenengo aldiz Samatzeko eta Bidaxuneko eskoletan

Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.


Itsas salbamenduak 236 pertsona erreskatatu ditu Kanaria Handitik 429 kilometrora zegoen txalupa batetik

Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.


2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


2025-08-25 | Euskal Irratiak
Zigor Akixo
“Euskal Herriari, Miarritzeko herriari eta itsasoari atxikia zitzaion Maite Maniort”

95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Eguneraketa berriak daude