Krisirik ez, 17 kilometro liburu eta erdi

Ramon Etxezarreta
Dani Blanco
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Hamabost urtetik gora izango dira L. N. lehendakariarenera zerbitzari, neskame, joan zela. Euskaldunak nahi izaten zituzten, mendikoak hobe, zintzoak, jatorrak, esanekoak, prestuak. Baserritik jauregira joan zen. Ez oso eskolatua baina, argia eta entzunekoa, jatorra, zintzoa eta zuzena. Harri landu gabea zen baina berezko onekoa, gure mendiek ematen dituztenak bezalakoa. Kontua ez zen etxeko lanak egiteko ingeniari titulua exijitzea, beraz oso ondo zegoen, ez zetorren liburupean itotzera. Azkenengo liburua eskolan ikusia zuen, etxean horrelakoetatik ez zuten behar ez eta mezetarakorik ere, ez zeukaten galtzeko denborarik. Argi zeukan lehendakariarenean ikus zitzakeen liburu eta paperak ez zirela beretzat, etxe hartako norbaitentzat zirela.
 
Ezkontzara arte iraun zuen. Ezkondu eta jaiotetxera itzuli zen, senar eta guzti. Artzaintzan eta ume eta etxe zain aritu da urte hauetan, gaztagile ezagun ere bilakatu da. Argia izaten jarraitzen du, bizkorra, langilea, jatorra, zuzena, ama eta etxekoandre ona. Herritik gora bizi da, hiru bat ordu-laurdenera oinez, Land Roverrean saltokada bitan iristen da. Herrian eliza dago, zortzieroko elizkizunetarako eta urteko pare bat hiletetarako.
 
Gaixotuz gero, lehen sendagilea herritik bederatzi kilometrora dauka, ez dakit oinezko minutuak kalkulatzen, eta botika eta umeen eskola hamahiru eta erdira. Oso ondo bizi da, pozik, Euskal Herriaren euskal bihotzean dagoela esan genezake.
 
Neskame atera zenetik gaurdaino hamabost azokatik gora ospatu da Durangon urteroko abenduetan, arrakastaz, orriz orri, lerroz lerro, letraz letra. Hitz handi gozoak esateko aukerak izan dituzte agintariek, idazleek, editoreek eta euskaltzaleek. Zein aurrerabide garrantzitsuak egin diren, zein denboratara egokitze ezin aproposagoak.
 
L. N.-k neskame atera zen egunean bezain hurbil dauka dagokion liburutegia, etxetik herrira hiru ordu-laurden oinez, herritik liburutegira hamahiru kilometro eta erdi, garraio publikorik gabe. Ez daude euskal nobela guztiak liburutegi horretan. Ez dago liburutegirik bere haurren eskolan. Ez dio euskal sareak bermatzen eskuetara euskarazko libururik helarazteko modurik.
 
L.N.-ren seme-alabek jende jatorra izaten jarraituko dute. Krisia ez dela Durangora iritsi diote berripaperek. Euskal liburuen apalategietatik zenbat ordu edo kilometrora bizi behar ote da?

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude