Koipeen inguruko mitoak

Koipea
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Gaur egun saltsa handi samarra dago koipeen inguruan: kolesterol “ona” eta “txarra”, Omega-3 gantz azidoak, azido oleikoa... Oro har, koipeak neurriz hartu behar dira, eta zenbait gantz, beharrezkoak ez ezik, mesedegarriak ere badira osasun kardiobaskularra maila egokian mantentzeko.

Zergatik dira gantzak hain gustagarriak?


Egia da frijituak asko gustatzen zaizkigula, baina koipeek, kaloria asko izateaz gain, karbohidratoek edo proteinek baino askoz ere gutxiago asetzen dute. Hori dela eta, arrazio edo anoa handiegiak hartzen ditugu gehienetan.


Koipeak gure dietatik kendu egin behar dira?


Ezin dugu hori egin inolaz ere, gure gorputzaren energia iturri nagusia direlako, eta horiek gabe ezingo genituzkeelako bitamina batzuk xurgatu. Baina mugatu egin behar dira. Izan ere, gantz gramo bakoitzak bederatzi kaloria dauzka; horrek esan nahi du behar baino hamar gramo jateak 90 kaloria eransten dizkiola gure eguneroko dietari. Beraz, gantzak neurrian, eta ondo aukeratuz.

Zein da hartu beharreko koipe kopurua?


Adituek diotenez, koipeek eguneroko kalorien %20-30 eman beharko ligukete. Emakumeen kasuan 65 gramo gehienez ere egunean, eta 85 gramo gizonezkoentzat. Kalkuluak egiteko, 100 gramo pastak 1,6 gramo koipe daukate, eta 100 gramo saltxitxoik, esaterako, 38 gramo koipe baino gehiago ematen dizkigute. Atera kontuak!

Koipe guztiak berdinak dira?


Ez, badira koipe “onak”. Esaterako, oliba olioaren gantz insaturatuak edo fruitu lehorren poli-insaturatuak, gaixotasun kardiobaskularrei aurre hartzen laguntzen dutenak. Baina koipe saturatuek –haragi gorri, esneki oso edo opil industrialetakoek, adibidez– eta triglizeridoek kolesterol txarra gehitzen dute, eta horrek gure bihotzaren osasunari kalte egiten dio.


Esaten den beste gizentzen al dute?


Koipeek fama txarra dute. Baina New England Journal of Medicine aldizkari ospetsuan argitaratu berri den ikerketa baten arabera pisu gehiago galtzen omen da elikadura orekatua eginez, koipe gutxiko dieta eginez baino.

Azkenak
Istilu arrazistak gertatu dira Martzillan, eta bizilagunek adingabeen zentroa ixtea eskatu dute

Joan den asteko asteazkenetik ostegunera bitarteko gauean istiluak izan ziren Martzillan (Nafarroa), eta hainbat bizilagunek harriak eta aulkiak jaurti zizkieten zentroan zeuden etorkin adingabeei. Bizilagunak kalera irten ziren igandean, "herri seguru bat defendatzeko"... [+]


BSHko langileek Eskirotzeko lantegiko sarrera moztu dute berriz, kaleratzeen aurka

Joan den astean iragarri zuen BSH enpresak Eskirotzeko lantegia itxiko zuela langile batzordeak, Espainiako Industria Ministerioak eta Nafarroako Gobernuak eginiko eskaerei jaramonik egin gabe. Asteartean egingo dute Enplegu Erregulazioko Espedientearen negoziatzeko lehen... [+]


B etiketadun ibilgailuak Bilboko Emisio Gutxiko Eremuan sartzea debekatu dute

Neurriak orain arte, A etiketadun eta etiketarik gabekoei eragiten zien.


Subflubialaren proiektua gelditzea eskatu dute Leioako Artatza parkeko kanpaldian

Ekainaren 14 eta 15ean ibaipeko subflubialaren proiektuaren aurkako kanpaldia egin zuten 200 lagun inguruk Subflubiala Ez! plataformak antolatuta.

 


Israelek eta Iranek elkarri eraso egiten jarraitzen dute, geroz eta intentsitate handiagoarekin

Israelek ostiralean Irani eraso egin ostean, azken horretako lider nagusi Ali Khameneik "mendekua" iragarri zuen. Israelen erasoek dagoeneko 224 lagun hil dituzte Iranen; 23, berriz, Iranek Israelen eginikoek, horietatik zortzi igandean. Irango Parlamentuan NPT Arma... [+]


2025-06-16 | Behe Banda
barra warroak
Berandu zabiltza

Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]


Ehunka herritar turismo masiboaren aurka manifestatu dira Donostian, Europako hainbat hirirekin koordinatuta

Donostiako desazkunde turistikoaren aldeko BiziLagunEkin plataformak deituta, Europa hegoaldeko turistifikazioaren aurkako SET sarearekin koordinatu dute ekimena.


Analisia
Kanarietara bidaiatzeko oharrak

Mingainari kosk txikia eginda joan ginen oporretan Kanarietako Lanzarote irlara. Maiatzaren erdian, turista asko-askorik topatuko ez genuela jakinda, prezio guztiak ere merkeago, eta hara eta hona mugitzeko lasaitasun gehiago. Espero bezalaxe izan zen. “Esperientzia”... [+]


2025-06-16 | Bertsozale.eus
Unax Aizpuruak irabazi du Euskal Herriko Eskolartekoa
Arantzan izan da saioa eta herrialde guztietako 13 bertsolari aritu dira kantuan. Bertsozale asko gerturatu dira eta giro ona gailendu da.

Jerusalemen eraikitzen ari den tren sarea gelditzea eskatu diote ehunka lagunek CAFi

CAFek urteroko akziodunen batzarra egin duen egun berean, Jerusalemgo trenaren martxan duen tren proiektua bertan behera uztea exijitu diote Donostian eginiko manifestazioan. Amnesty Internationalek hitza hartu du tren ekoizlearen akziodunen batzarrean, eta Israelen "legez... [+]


2025-06-16 | Aiaraldea
Juan Garai konkistatzailearen “aurpegia zuritzea” leporatu dio EH Bilduk Urduñako Udalari

2025. urtean konkistatzaile baten omenezko monumentu bat egitea "lekuz kanpo" dagoela adierazi dute oposizioko kideek.


Irungo kale-segurtasuna zaindu nahian sortu den ‘Auzo Patruilak’ ez ditu agintariak kezkatzen

Irungo Udalak isilarena ematen duen bitartean, asteburuero hiriko kaleen segurtasuna zaintzeko aitzakiapean "Patrullas Vecinales" antolatu duten herritarren taldea ugaritzen doa. Ertzaintzak sare sozialetan ikusi dituztela aitortu du, baina Andoni Urdangarin Irungo... [+]


Osakidetzak gazteleraz eskaintzen dizkie saioak Gasteizko Zabalgana auzoko D ereduko haurrei, eta bi ikastetxek uko egin diote zerbitzuari

Hainbat urtetan jarduera hezitzaileak gazteleraz jaso ostean, bi urte direla Zabalgana ikastetxeak euskara hutsean ematea eskatu zion auzoko osasun zentroari. Osasun zentroko arduradunek diote ez dutela horretarako baliabiderik. Osakidetzak egoera ikasturte honetan... [+]


Eguneraketa berriak daude