Gorputz ahantziak


2008ko azaroaren 09an
Patxi Zubizarreta
Zaldi Eroa
Aurreko batean, Milan Kunderaren Izatearen arintasun eramangaitza liburuan oinarritutako filmaren bila joan nintzen. Bideodendako zerbitzariari galdera eginik, neure harridurarako X filmak dauden gela ezkutura bidali ninduen, eta baita han topatu ere, dena biribilgune, biribilketa eta zintzilikario ziren filmeen karatulen artean. Ideia lotura bitxi baten eraginez, Sebastiá Serrano semiologoaz oroitu nintzen, eta haren gogoeta honetaz: “Ikuspegi erlijiosotik nahiz filosofikotik begiraturik, gure historia emozioak pizteko gai diren gorputzez gabetua dago, izan filosofia klasikoan (Platon) izan modernoan. Esate batera: ‘Pentsatzen dut, beraz, banaiz’ dio Descartesek, baina ez ‘Maite dut, beraz, banaiz’ edota ‘Ukitzen dut, haztatzen dut, beraz, banaiz’...”. Eta akaberan pentsatu nuen batik bat gurean, eta batik batago politikaren astuntasun eramangaitzaren erruz, gorputzak eta emozioak geure baitako –zigor?– gela ezkutura bidali ditugula.

Noizbait Sarriri irakurri nion euskal literatura zuri-beltzekoa zela, apenas landu izan dituela koloreak. Baina nik gaineratuko nuke zentzumenak ere oso bazter utzi izan ditugula, nahiz eta, Ixabel Coixet-en antzera, Mendebaldeko literaturaz eta zinemaz gauza bera esan daitekeen: “Batzuetan irudipena dut Mendebaldeko filmetako pertsonaiek ez dutela sekula jaten, eta niretzat ezinbestekoa da jakitea pertsonaien bizimodua zein den, non bizi diren, nola egiten duten lo, zer jaten duten…”.

Behin adiskide bati entzun nion nobela entzutetsu bateko “Eta izan zen musurik…” euskal esaldi erotiko handienetako bat zela. Beste behin esan zidan honakoa dela sona handiko beste nobela bateko eszenarik beroena: protagonistak emakume batekin hitzordua du eta joan aurretik, dutxatzen ari dela, masturbatu egiten da geroko balizko joko erotikora lasaiago eta prestatuago joateko. Mohamed Txukri edo Abdela Taia marokoarrek edota Haruki Murakami japoniarrek, adibide bat ipintzearren, gogotik egingo lukete barre hemengo literatura goratsu eta gogoetatsuegiaren gainean. Eta ez naiz ari sexu kontuak esplizitatze soilaz, begirakuneaz eta begiratzeko moldeaz baizik.

Alabaina, literaturan ez, baina non eta Berria kazetan topatu nuen, guztiz ustekabean, beharrezkoa zitzaidan pizgarria, Agurtzane Ormatzaren Udari begira izeneko artikuluan.

Nork bere gorputza ezagutzeko gonbitea zekarren, nonbait biluzteko eta sentitzeko, nork bere buruari otordu intimo bat eskaintzeko, edo iluntzeko hitzordura barruko arroparik gabe joateko. Benetan artikulu nabarmena iruditu zitzaidan batik bat bakana delako, eta udari ez ezik gainerako urtaroei ere egokitzen ahal zaielako. Eta gogoan dut, artikuluari zerion sentsualitearekin, kazeta bererako ipuin bat idatzi nuela orduan. E-maila izenekoa, abuztuaren 17an argitaratua.

Eta bai, azkenean ikusi nuen filma, berriro ere gustatu zitzaidan, baina nago gaur egun zinema aretoetan ikusten denari erreparatuta, estreinatu zenean erotikoa izan zitekeena gaur egun kasik haur atalean egon daitekeela. Baina orain joan beharra daukat: hitzordu bat dut eta ez ditut Ormatza, Txukri, Taia, Murakami eta enparauen begirakunea eta sentsualitatea bazter utziko: “Eta gozatu gertatzen denarekin, nola sentitzen zaren, nolako mutil eta emakume ederrekin gurutzatzen zaren, zer paisaia dagoen...”.

Azkenak
Euskaraz bagarela aldarrikatzeko hitzordua: etzi Ziburun

Ziburuko Azokaren seigarren edizioa iraganen da larunbatean Ziburuko plazan. 33 argitaletxe, 10 diskoetxe, 39 idazle eta 111 berritasun, uzta ederra izanen dugu aurtengoan ere.


Bertan behera utzi dute Donostiako surf txapelketa bat, israeldarren parte hartzea dela eta

Hamabost urte inguruko lau surflari israeldarren parte hartzea zela eta, hainbat eragilek protesta egin eta Groseko Surf Indarrak elkarteak lehiaketan ez parte hartzea erabaki du. Waxdayz jaialdiaren antolatzaileek ere surflari israeldarrak kaleratzea eskatu die WSL World Surf... [+]


2025-06-04 | Uriola.eus
Manteroekin eta Ainararekin elkartasuna adierazi dute Bilboko Epaitegiaren aurrean

Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.


“Traumak eta deserrotuta egoteak saharar guztion bizitzak zeharkatzen ditu”

Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]


Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


Hana Zjakic. Inguruari adi
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”

Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]


Albert Le Layek ez zuen trukean ezer eskatu

Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]


Talentu bila

Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


Eguneraketa berriak daude