Itzulera


2008ko irailaren 14an
Juanjo Olasagarre
Judit Fernandez
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Jakintza lightaren kontuarekin, Ur, Katixa, beste nonbait ere aipatu dudan idazle bat ekarri nahi nuke hona, Paulo Coelho, zeina Euskal Herriko Unibertsitateko uda ikastarotan aritu baita... hizlari idatzi behar nuen baina maisu hobe doakiola erabaki dut.

Hemen sumindu egin beharko nuke, nola liteke jakintzaren esparru izan beharko lukeen erakunde batek halako idazlea ekarri izana eta abar eta abar, baina ez dut eginen, ez dakit nire zinismoaren seinale, edo jada gauza gutxik harritzen nautelako arrasto.
Kontua da Paulo Coelho aritu dela bertan. Eta kontua da Paulo Coelho hau iruzurti bat dela, edo makurrago, esaten dituenak sinetsi egiten dituela.

Paulo Coelho jakintza lightaren adibide argigarria da. Berriako berria nola bukatzen den kopiatuko dizuet hemen: “Jendearen harremanetik ateratzen ditut istorioak eta gogoetak”. Santiagora erromes egindako bidaia garrantzitsu hartan, duela hogei urte inguru, “bakardadea” ere sentitu zuen beste zenbait gauzaren artean. Jendearekin harremanetan jartzeko hainbat herritan liburu sinadurak egitea otu zitzaion. Deitu zuen herri horietara: “Hasieran ez zidaten sinesten neu nintzela, eta nire argitaletxera deitu behar izaten zuten ni nintzela egiaztatzeko. Bitxia da: nik ezin nuen esan ni nintzela, nire argitaletxeak baizik”.

Pasartea, onartuko didazue, Katixa, Ur, zukutsua da, eta klausura fraileek bakarrik ematen dituzten orduekin alderatzea baino ez dago Coelhori buruz lehen esandakoa berritzeko.

Beharbada jakintza eta dirua nahasteari buruzko arbuioa nire aurrejuzku bat baino ez da, nire aspaldiko garai marxista haietako aztarna aldrebes bat.

Gora beraz merkatua! Euskal kritikari batek dioen bezala, jauziak jauzi, jakina, Euskal Literaturako belaunaldi xaharkoa, tropelekoak deitutako horiek, eta gazteagoak desberdintzen gaituen ezaugarri bat horixe da hain zuzen: merkatuarekin (hedabideekin) dugun harremana.

* * *

Ur, ni ere aritu naiz Olinpiadak ikusten, eta egia aitortu behar baldin badut gutxi kezkatu naiz Txinan egiten dituzten giza eskubideen urraketekin. Niri Txina arrotza egiten zait, oso. Bertako gertakariak ezin irudikatzeko adina eta horrek, jakina, urrundu egiten nau bertako politika ulertzetik. Badakit, hala ere, denok mandarina ikasten hasi beharko ginatekeela, Rafa Egigurenek aspaldi egin zuen moduan.

* * *
Abuztua irakurtzen eman dut, denbora bizitzeko modurik hoberena, baina ez lan liburuak baizik eta sudurraren puntan paratu zaidana, horretarako geunden udan. Eta halaxe irakurri ditut Lizarralderen Iragaitzaz, Larrepetit baino gutxiago gustatu zaidana; Gabilondoren Nazioaren Hondarrak gomendagarria, J. I. Basterretxearen Mandatariaren Gerra, Harkaitz Zubiriren Zakur Kale, ipuin irakurle txarra izanik gustatu zait hala ere; Joseph Rothen Judios errantes; Roman Gariren La vida ante sí, eta Abraham B. Yehoshuaren La novia liberada, besteak beste. Zain gelditu zaizkit batzuk, Castillo Suarezen Souvenir, esaterako.

Eta orain mahaia garbitzen hasi behar dut, aurreko proiektuko liburuak bildu, paper zaharrak bota, hautsa kendu, batez ere hautsa kendu.

Bihar jarriko naiz leitu beharreko liburuen zerrenda egiten. Mahaiaren eskuin aldean zintzilikatuko dut, iazkoa dagoen toki berean zeinetatik erdiak ere ez baititut irakurri: Ashbery: bukatu. Divina Comedia: bukatu. Sofia de Melo: bukatu. Seduzitzaile baten egunerokoa (Kierkeegard): bukatu. “Ez estutu motel –lasaitu natzaio nire buruari–, gaur egun ezinezkoa duk jakintsua izatea. Ez zegok modan, gainera”.

Azkenak
Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


Itsas hondoen ustiapena: zientzialariak alarma jotzen, baina moratoriarik ez zerumugan

60 bat estatu eta gobernu buru elkartu dira Nizan (Frantziako Estatua) Ozeanoei buruzko Nazio Batuen Konferentziaren kari. Donald Trumpek itsas hondoen esplorazio eta erauzketa komertziala baimendu eta TMC enpresa kanadarrarekin tratua bideratu berri duen honetan –baita... [+]


Salbuespenak

Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Sodomia zigortua

Ascension uhartea, 1725eko maiatzaren 5a. “Holandar ontziteriako komandantearen eta kapitainen aginduz, ni, Leendert Hasenbosch, uharte bakartu honetan lehorreratu naute, nire zorigaitzerako”.  

Herbeheretar marinela, 1695ean Hagan jaioa, Ekialdeko... [+]


Eguneraketa berriak daude