Muga (a)uherrak

  • Gaurkoan, ez da ongi ikusten ezkerrekoa eta demagun berrogeigarren urteburua ospatuko zaion 1968ko maiatzaren miresleetarik izatea; proiektu, xede, jendetasun, pentsamendu arrazional gabekeria leporatzen zaie kapitalaren aurkako den mendreneko zalantza erakusten duten apurrei. Erreformak, zailak noski, populazioak oinarrizko langile zein hiritar eskubidez biluzteko joera horrela eufemizatzen dute, erreformak beraz, eramateko kuraia eta lotsa ukatzen diete gainera: abereekin aberezaleki, hau da frankoki mintzatzekoa da, zinezko ruptura eraginez, ruptura soziala batez ere, urratzen doan lezean, irabazleen ustezko garaipen zein lorpen merezituaren itzala bermatzen dela. Nago ez ote dituzten jende arruntak, laborariek ardiak edo behiak erreformatzen dituzten moduan tratatzen, zabarregiak, zakarregiak, zaharregiak direnez, ez baitira errentagarriak.
Itxaro Borda
Itxaro BordaGaizka Iroz
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Mugak uhertu arau, auhertzen dizkigute. Demolition men hauek objektiboki eta kasik zientifikoki justifikatzen dizkigute beraien ekintzak. Ezagutzen ditugu –piska bat, izaera subjektibo soilekoak garen arren– molde horretan, historia hurbilean zehar, garaturiko ideologia hilkorren ondorioak: kolonialismoak, beltzak zientziaren izenean apalesten zituen, psikologia maskulinistak homosexualak gaixo lanjeros gisa aurkezten, emazteek arimarik bazutenez eztabaidatzen zuten bitartean eta nazionalismo europarrak juduak, antropometria erabiliz, Auschwitzera akuilatzen. Euskararen suntsiketa halaber mediku aholkuak aitzinatuz planifikatu zela oroitu gaitezela: haurrek alabaina handikapa linguistikorik ez zuten pairatu behar. Eta Frantzian jagoitik immigrazioa ADN testekin kontrolatuko da: ADNa baino gai zientifikorik badea? Halatan, objektibotasunak aburu neoliberalak gordetzen dituela baimentzen ahal dugu, gure departamenduak ezkerrera plegatzen zuela, boz bakar batez eskuinaren men geratu delarik. Alain Iriartek proiektu finkoak hobesten ditu, eta proiektu finko bezain segurak egun eskuinean dira argiki, beraz gizonak UMPren alde bozkatu du. Garai ilun hauetako logika bazter ezina.

Jendeak, euskaldunak barne, ez daki gehiago nola dantza, nola pentsa, pentsatzea zilegi zaionez ere. Uste izan du sindikatuak, elkarte jaidurak, feminismoaren etekinak, grebak, oporrak, seguritate soziala edo aberastasunen banaketa hein bat demokratikoa eredugarriak zirela, baina ez, telebistak errepikatzen diete ordu oroz, ez eta ez, arkaismo soziokultural eta kontserbatismo nazkagarriaren elementuak baino ez ziren: proiektuak dira nagusi. Deus ez da neoliberalismoaren tsunamiari oldartzeko gai, gure ezkertiar sineste-sail ahalkegarria are gutxiago.

Anartean botereak bere goberna-xendrak indartzen ditu: Sarkozyk astea militarren erdian eta gerla odoltsuak goraipatzen pasatu du, hiritarrei kontuz, ez mugi bestela... erran nahiko balie bezala. Ezpata eta kalitza ohoratzen ditu, errepublikaren zuritasuna, batasuna, europar zein heterozentrismo hertsia, komunitarismoak bekatu mortalak direla aldarrikatuz, terrorismo mota guztien habiak direlako iritzi-egile eta gogoetalarien arabera. Eta ez abia blogetan Sarkozyz duzun ikusmoldearen agertzera, sarea arakatuko duen arduradun bat izendatu berri duelako. Libertate murrizketak, intolerantziak edo egitura politikoen bizi-hazteak eskuineko kontserbatismoa indartzen dute, diskurtso ofiziala alderantzizkoa delarik, lehendakaria Carlitaren eskutik people izparringien orrialdeetan nagitzen doala.

Errautsa begietara. Itsu nahi gaituzte.

Azkenak
Mingain urdina

Odolustea uztailaren 10ean hasi zen. Hamar buru hil zaizkigu harrezkero: hazarkume bat, ahari bat eta zortzi ardi. Odol analisiek baieztatu dute mingain urdinaren gaitzaren ondoriozko heriotzak izan direla denak ere.


2025-09-01 | Jakoba Errekondo
Pagatza, bizitza, sutza

Ez naiz aparretsia, orraztearen aparretsia, ezta gutxiagorik ere. Baina ikasturte berriari ekiteko, zer den ez den, lakarra zuzen-zuzen ederki asko eginda nator zuregana.


2025-09-01 | Garazi Zabaleta
Gidari artzain eskola
Artzainen hurrengo belaunaldiaren bila

Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]


2025-09-01 | Irati Diez Virto
Satitsua
Burmuina txikituta bizirauten duen ñimiñoa

Bizitza azkar pasatzen dela entzun eta esaten dugu maiz. Hala ere, gizakiok urte dezenteko bizi-itxaropena daukagu. Hainbat urte izan ohi ditugu ongi garatu, bizi eta ugaltzeko. Badira, ordea, hori guztia denbora askoz ere laburragoan egin behar duten gu bezalako ugaztunak:... [+]


2025-08-30 | Patxi Aznar
Beste urrats oker bat

Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]


2025-08-29 | Egiari Zor
Elkarbizitza demokratikoak begirunea eta neurritasun instituzionala eskatzen ditu

Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaituko dute lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.


Maila altua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Eskoletako euskalduntzea “arriskuan” ikusita, Aiaraldeko dozena bat ikastetxek konpromisoen dekalogoa adostu dute

Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]


Atlantikoko korronte baten kolapsoa adituek uste baino gertagarriagoa da

Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]


Gutxienez 23 hildako izan dira Errusiak Kieven egin duen aire erasoan

600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.


2025-08-29 | Joan Mari Beloki
Trump bake bila?

Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]


Poligono eolikoak: oportunismo gutxiago eta plangintza demokratiko gehiago

Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]


Nafarroako informazioaren arloko profesionalek Gazako kazetarien sarraskia salatu dute

Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.


Eguneraketa berriak daude