Kontzentrazio esparruak haur baten ikuspegitik

  • John Boyne ::Pijama marradunaz jantzitako   mutikoa

    Alberdania

    orrialdeak::218

    prezioa ::14€

Pijama marradunaz jantzitako mutikoa
Pijama marradunaz jantzitako mutikoa
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Naziek juduekin eta etsaitzat jotzen zituztenekin kontzentrazio esparruetan egindakoak deskribatzerakoan xarma hitza erabiltzea akats larritzat jo daiteke, baina antzeko sentimendua transmititzen du John Boynek idatzi eta Mirentxu Larrañaga Sueskunek euskaratutako nobela honek. Bederatzi urteko mutiko xalo baten eskutik begiztatzen ahal du irakurleak hesi baten atzean bizi diren milaka pertsonaren patu gogorra. Berlinen bizi zen mutiko hori, izugarri maite duen aitarekin, amarekin eta Erremediorik Gabeko Kasua gisa aurkezten duen bere hamabi urteko arrebarekin, harik eta haurraren hizkuntzan Fiera izenarekin ezagutuko dugun gizona etxera afaltzera etorri zitzaien arte. Geroztik, aita oso lan garrantzitsua, gizon berezi-berezi batek egin beharrekoa betetzeko hautatu zuten, eta han joan behar izan zuen familia osoak mutikoak izena ondo ahoskatzen ez zuen etxe berri batera –Autsbiz edo horrelako zerbait–. Soldadu asko bai, baina jolasteko haurrik ez zen han. Eta Brunori ez zitzaion lekua batere gustuko, etxea inguratzen zuen hesiaren beste aldean baso bat eta jende pila zegoela ikusi zuen arte.
Mirentxu Larrañaga sueskun
«Ahanzturak berekin eraman ez dezan sekulan eta betiko»

Zer izan zen John Boynerentzat lan hau?


John Boyne Irlandan jaio zen 1971n, eta Pijama marradunaz jantzitako mutikoa-z gain, beste lau eleberriren egilea da. Baina nik euskaratutako nobelaz ari garela, hura idazterakoan ez zuen askorik uste eduki duen arrakasta lortuko zuenik, ezta hainbeste jende hunkituko zuenik ere. Gutxienez hamazazpi hizkuntzatara itzuli diote, oraingoz. Eta filma ere egin dute liburua oinarri hartuta. Deskribatzeko gaitza da istorioa, liburuaren irakurketa zapuztu baitaiteke. Nik uste dut garrantzitsua dela gaiaz ezertxo jakin gabe irakurlea liburua leitzen hastea.

Idazterakoan izan zituen asmoez, zer dakizu?


Berak ez zuen nobela historiko bat idatzi nahi izan, berez etorri zitzaion istorioaren nondik norakoa, 2004 urteko apirilean gogoan iltzatu zitzaion irudi batetik abiatuta. Iragana gogora ekarri nahi izan du, ahalik eta zintzotasun, freskotasun eta osotasun handienaz. Beste hainbat idazlek, zine-zuzendarik edo margolarik egin bezalatsu, ordukoa biziarazi eta gogorarazi nolabait, ahanzturak berekin eraman ez dezan sekulan eta betiko.

Nazien esku juduek jasan behar izan zutena sarritan gogorarazten zaigu. Zein da lan honen berezitasuna?


Oraingoan bederatzi urteko mutikoaren ikuspegia ageri zaigu historia garaikideko alegia modernotzat jo daitekeen honetan. Historiaz eta irudimenaz baliatu da egilea. Haurraren ikuskera eta bizi erritmo horretatik pertsonaiak arazoaren alderdi ilunak

Azkenak
Zabaltzen ari den morofobiaren azken adibidea, Gasteizen

Gasteizko hainbat auzotan ezarri dituzten “Moros fuera de España” kartel eta pegatinak ikertzen ari da Ertzaintza. Irun, Hernani, Barakaldo… Ez dira kasu isolatuak, eta “etorkinen kontura jarraitzaileak irabazi nahi dituen ideologia” ikusten du... [+]


Jesus Maria Gomez Ezkerro preso iruindarra aske geratu da zigor osoa beteta

Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da. 


2025-07-22 | Estitxu Eizagirre
Frutazaintza ekologikoa ezagutzeko txangoa deitu du Biolurrek

Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]


2025-07-22 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Japoniar nazionalismoa hasi da berragertzen mozorrorik gabe

Japoniako goi-ganberaren erdia berritzeko uztailaren 20an egindako hauteskundeek berretsi eta ondu egin dituzte aurreikuspenak: Alderdi Liberal Demokratikoak eta haren ia betiereko aliatua den Komeito konfesional eskuindarrak galdu egin dute Aholkularien Batzar horretan zuten... [+]


2025-07-22 | Mara Altuna Díaz
Haien hizkuntzak hiltzen uzteko prest ez dauden zortzi gazte grinatsu

Uztailaren 14tik 18ra munduko hizkuntza gutxituen hiriburua izan da Gasteiz. HIGA, hizkuntza gutxituetako gazte hiztunen topaketetan, lau kontinenteko dozenaka gazte elkartu ziren esperientziak eta estrategiak trukatzeko. Hizkuntza “txikiak” babestea dute helburu... [+]


2025-07-22 | ARGIA
Kanakyko independentistek eta Frantziak adostutako akordioa eztabaidatuko dute oinarriek egunotan

Uztailaren 12an akordioa sinatu zuten Kanakyko indar independentistek eta Frantziako Gobernuak Parisen. Negoziatzaile independentistek “akordio historikotzat” jo zuten. Alabaina, independentisten arteko hainbat taldek akordioari buruzko erreparoak agertu dituzte, eta... [+]


2025-07-22 | Patxi Azparren
Armagintza eta gerrekin eten

Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]


Banketxeen mozkinak eta ustezko ezinak

Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


2025-07-22 | UEU
Elisa Peredo Quiroz (Maitelan)
“Emakume eta migrante izateagatik ez gaituztela kontuan hartzen hautematen dugu”

Kooperatibismo bat komunitateari begira: lurraldeetako beharrei erantzuteko ereduak zabaltzen jardunaldia izan zen ekainaren 19an eta 20an Usurbilen, Jakinek, Usurbilgo Udalak eta UEUk elkarlanean antolatuta. Praktika kooperatibo eraldatzaileen adibide gisa, besteak beste, [+]


2025-07-22 | Bertsozale.eus
Bertsolaritzaren dokumentazio bilketa sendotzeko aurrerapausoetan

 Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]


2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


“Herriak erabaki du Hatortxu Rock 30 aldiz egitea”

26 urtez euskal preso eta iheslariak etxeratzeko aldarria oholtza gainera eraman ondoren, Hatortxu Rock jaialdiak bere azken edizioa egingo du ostegunetik igandera bitartean, Lakuntzan (Nafarroa). Jaialdian bildutako dirua preso sein senideentzat dispertsioak zekarren zama... [+]


Bizkaiko autoeskolek hirugarren greba eguna izan dute astelehenean

Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute. 


Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


Eguneraketa berriak daude