The bilboes
- Londres, 1603. Gerora literatura unibertsaleko lanik garrantzitsuenetakoa bilakatu zena argitaratu zen. Pasarte batek honela zioen: “Sir, in my heart there was a kind of fighting, that would not let me sleep: methought I lay worse the mutines in the bilboes”. Hitzok William Shakespearek idatzi zituen, eta Hamlet izeneko pertsonaiaren ahotan ipini zituen, izenburu bereko antzezlanean.
Garai haietan euskal burdinaren ospea gorenean zegoen. Forjaketan tradizio eta trebezia handia omen zuten euskaldunek; kalitate handiko lehengaia lortzen zen Muskiz, Zerain eta Mutiloako meatzetan; eta iraganeko haize-oletako lana erraztu eta ekoizpena biderkatu zuten zeharrola berriek. Bilboko eta Tolosako ezpaten edo Durangoko armaduren eta piken parekorik ez zen Europa osoan. Gero, burdin suediarrak lehenik, eta errusiarrak ondoren, Shakespearek goraipatutako metalaren distira itzali zuten.
Baina, bestalde, nondik zetorren burdina hura? Bilbotik ala Bilbaotik? Bilboko udalak erabaki du euskaraz ere Bilbao dela hiriaren izena, eta EITBko komunikabideetan hala esaten diote. “Bilbo”-ren aldekoek diote urte eta mende asko direla euskaldunek “a” hori janda esaten dutela. “Bilbao” zaleek ordea, euskarazko jatorrizko izena horixe dela argudiatzen dute.
Argi dagoena da Shakespeareren hizkuntza jatorrean “bilbo” esaten dela, eta Hamleten kezkek “Bilbao ala Bilbo?” baino dilema sakonagoetan dutela jatorria.
85 urteko gizonak bere emaztea hil zuen uztailean, eta Poliziaren ikerketaren ondoren behin-behineko espetxealdian zegoen. Orain, Nafarroako Auzitegiko Bigarren Atalak esan du gizonak "ageriko narriadura kognitiboa" daukala eta "zaurgarria" dela.
Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]
Plantillak astelehenean ekin dio grebari, kaleratzeei ezetz esateko. Espedientearen kontsulta-aldia abuztuan hasi izana salatu du Hego Uribeko LASek, enpresaren asmoa "langileen mobilizazioa eta erantzuna oztopatzea" izan delakoan.
Komunikazio ministro eta gobernuaren bozeramaileak iragarri du neurria. Berehala galdetu diote ea mehatxuren batek bultzatu duen erabakia, eta horri erantzun dio "mehatxua Israelgo eskuin muturretik" datorrela.
Abuztuaren 13an, 54 urteko Nafarroako garraiolari bat hil zen Bartzelonan deskarga lanak egiten zituen bitartean. Hurrengo egunean, Errenteriako Merkaoiartzunen 58 urteko langilea hil zen istripu ez-traumatiko baten ondorioz.
Bero boladek, haizeak eta lehorteek suteak pizteko aukerak bikoiztu dituzte Europan. Portugal, Espainia, Grezia eta Turkia pairatzen ari dira suterik handienak. Milaka suhiltzaile eta herritar ari dira suaren kontra borrokan Europa hegoaldeko herrialdeetan.
LAB sindikatuak Euskotren enpresaren "koherentzia eza eta erantzukizun sozialaren gabezia" salatu ditu, zezenketen publizitatea zabaltzen ari delako bere ibilgailuetan.
AEBetako presidentea Zelenskirekin eta Europako haren aliatuekin bildu da astelehenean, Etxe Zurian. Badirudi Trumpek ontzat jo duela Vladimir Putinek ostiralean izandako bileran proposatutakoa: Ukrainako gerra amaitzeko Kiev "lurralde truke posibleez" hitz egiteko gai... [+]
Alaskan nahiz Etxe Zurian egindako bilkurek sortzen duten harrabotsaren parekorik ez du piztu. Eta protagonistek ere hala nahiago, esango nuke. Baina begien bistako garrantzia du Asiako bi potentzia nagusientzat eta, zeharbidez, kontinente osorako: Txinako Kanpo-arazoetako... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Gaza Hiria osorik okupatzeko onartu berri duten planaz kezkatuta, milaka israeldarrek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari exijitu die Hamasekin akordio batera iristeko "gerra amaitu" eta zerrendan dituzten bahituak aske uzteko. Herrialdeko lehen... [+]
Bilboko Aste Nagusian hainbat pertsona atxilotu ditu Poliziak eraso sexistak leporatuta. Egoera horren aurrean, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak esan du Polizia "eraginkorra" dela eta Bilbon "inoiz baino polizia gehiago dagoela".