komunikazioaren alorrean zer esanik ez: gero eta banda zabalagoak daudenez, telebistak eta Internetek bat egitera joko dute; telefono eramangarrietatik gero eta informazio multimediagoa izango dugu. Eta gainera aldaketa horiek guztiak gero eta azkarrago egiten dira; areago, gero eta ohikoagoa da teknologia bat zaharkituta geratzea gizartean inplementatu aurretik.

Udako oporren itzuleran enpresa-buru batekin solasean aritu nintzen eta hark esandakoak zer pentsatua eman zidan. Egunero e-postetatik eta faxetatik publizitate mordo bat jasotzen zuen gai ugariri buruz: enpresa-antolaketa, formazioa, komunikazioa, biltegien egituraketa, salmenta birtualak, eta abar. Horren guztiaren inguruan gauza desberdinak galdetzen zizkidan. Adibidez, nola jakin gai bati buruz ailegatzen den informazioetatik zein komeni zaion eta zergatik; nola ziurtatu erositako teknologiaren etorkizuna eta eguneratzea; nola inplementatu teknologia berriak lantokian, pertsonen laneko ohiturak alda daitezkeela kontutan hartuta; erresistentziak nola ekidin edo nola gutxitu; nola saldu gehiago laneko taldea handitu gabe; arestian planteatutako galderei buruzkoak nola pentsatu, egunero enpresetako arazoei aurre egin behar bazaie.

Galdera horiek banan-banan badute erantzuna, baina nondik hasi? Zenbat eta noiz inbertitu? Hauek ere badute erantzuna, baina erantzun bat topatu eta gauzatu orduko beste bizpahiru galdera berri sortzen dira eta horrela zurrunbilo amaigabea osatzen da eta gero eta konplexuagoa gainera.

Kafera ailegatzean etenik gabeko solasa zena gero eta isilune luzeagoak zituen elkarrizketa bihurtu zen, hitz egindakoa biok liseritzen ari baikinen; baina zerbait gehiago gertatzen ari zen, hots, bezero/hornitzaile gisa hasitako otorduko solasaldiak aurrera egin nahi bazuen kosturik gabeko konplizidadez eta jakinduriaz jantzi behar zen.

Euskal Herrian enpresen %90etik gora mikroenpresak dira, hau da, hamar langiletik beherakoak, eta hauek, hornitzaileak baino gehiago, laguntzaile edo bazkide teknologikoak behar dituzte ondoan. Hornitzaileontzat papera aldatzeak baditu bere zailtasunak –noiz eta nola atenditu, bezeroaren kobraketa nola planteatu...–, baina baita satisfakzioak ere, eta ederrak gainera. Denetan aipagarriena, elkarkidetza horretan sortzen den ezkontza bera, urtetan luzatzen den harreman konplize hori bera. Dirutan neurtzerik ez dagoena, portzierto.