Jon Andoni Sarasola, Larogei Urteko Txistularia. Bere Txistuak 32 urteditu, Ta Danbolinak 47 Egiñak. "Bere Txistu Ta Tanboliñagatik Millaka

1967ko martxoaren 12an

Jon Andoni Sarasola txistulariari elkarrizketa
Bedayo'tik
Jon Andoni Sarasola, Larogei Urteko Txistularia. Bere Txistuak 32 urte ditu, Ta Danbolinak 47 Egiñak. "Bere Txistu Ta Tanboliñagatik Millaka Pezeta Eskeiñi Dizkidate"
Gipuzkoa probintzian ainbat erri txiki badira ta oietako bat degu noski Bedayo. Bedayo, Txindoki ta Balerdi mendien artean dagon erritxoa da. Bedayo erria, ez dago lurrez oso alkartua, oso sakabanatua baizik.
Baserri bat emen, bestea zelai artan, urrengoa gaintxo artan, boste batzuk elizaren inguruan bildurik; danetara 48 bizilapun edo abitante izango ditu. Erri ortan txistulari bat ba da. Laister larogei urte beteko dituana. Ta bere baserrira iritxi naiz berarekin alkar izketa bat egiteko. Oraindik, gizona oso sasoiko dago. Iritxi nintzanean ere, arbitara joana zan. Baño berealaxe gureganatu zan. Ta asi gera alkar izketan.
Bere izena ta abizena, Sarasola'tar Jon Andoni da. Zumizketa baserrian ikusi zuan lenengoz argia pizten eta eguzkia Balerdi atzetik sortzen. Datorren urteko epaillaren 31'an beteko ditu larogei urte.
–Noiz asi ziñan txistua ikasten, Jon Andoni?
–Txikitan aoko soñua ikasi nuan. Beti izan det musikarako gogoa. Ogeitabost urtekin ikasi nuan, txistua jotzen.
Nor izan zan zure maixua?
–Nere maixua! Bi jaitan joan nintzan Arribe'ko txistulariarengana. Ta al nitun piezak danak, buruz artu nizkion ta gero batian eta bostian entzuten nituanak berealaxe ikasten nituan. Etxera etortzen nintzanean ere saiatzen nintzan, pieza alek gogoratzen; soroan lanean nebillela ere, beti pieza aiek gogoratzen aritzen nintzan.
–Arribe'ko txistulari arek, ze izen zuan?
–Alponso Zuanbeltz.
–Benbat errietan ibilli zera zure txistuarekin?
–Ez ditut danak gogoan baño, emendik Naparrura bitartean dauden erri danetan, ni nintzan txistulari.
–Zenbat pagatzen ziruten jai bakoitzeko?
–Lau peseta. Gero bazkaldu ondoren, etxetik-etxe ibiltzen nintzan, beste sei edo amar peseta biltzen nituan, ta pozik etxera.
–Ta zure gurasoak uzten al zizuten, aste egunean da nunbaitera joaten txistuarekin?
–Aldi batzutan, amabost egun ere segiduan egiten nituan, txistuarekin kanpuan. Ta etxeratzen nintzanean, aitak esaten zidan; baño noiz egin bear dituk etxeko lanak? Baño nik, kanpotik etortzen nintzanean, ardo pixkat ekartzen nien engañatzeko ta alaxe uzten zidaten.
–Zure txistu orrek, zenbat urte ditu ta zenbat pagatu zenduan?
–Nere txistuak orain, 32 urte ditu, ta 25 edo 26 duron erosi nuan Bergara'n.
–Ta tamboliña zenbatian erosi zendun?
–Basaburuako txistularr bateri erosi nion amar pesetan. Tanboliñ onek nerekin 47 urte daramazki.
–Zenbat pieza jakingo dituzu jotzen?
–Ez dakit ba nik, 50 pieza errex.
–Orain batzuk joko aldizkiguzu?
-Bai orixe ta gustora gañera.
Bere txistua ta tanboliña artu ta bere barrenera bildua gelditu zan ta an jardun zuan jota jo. Ta nola jo ere. Larogei urte ta oraindik birikak oso sasoiko ditu. Amaika pieza eder erakutsi zigun. Zinta magnetofonikan artzen genizkion. Ta azkenean berari jo genizkion ta ala zion: Janugoiko maitea, oraindik zer ikusi boar ote da mundu ontan. Au deabrukerin bat izango da ez? Erabat txokatuta galditu zan. Iñoiz ere ez zuan entzun berak nola jotzen zuan, ta ara larogei urtera iritxi ta nola entzun dituan.
–Jon Andoni, zenbat seme-alaba izan dituzu?
–Amairu bataiatuak. Gaur amar bizi dira.
–Zure senide tartean txistularirik bai al da?
–Ez, penaz esaten det ezetz. Nere semeei amaika aldiz adierazi diet baño ez da iñor sortu.
–Zure txistua ta tanboliña norako dira orduan?
–Nere txistua ta tanboliña au, beti ementxe geldituko dira baserrian. Millaka peseta eskeiñi dizkidate, baño ez nijoa iñori ematera. Nere oroigarritzat emen geldituko dire. Gero, bear ba da baten bat ere sortuko da ikasteko.
–Aizu, orain gazte izango baziña, berriz ere txistua jotzen ikasiko al zenduke?
–Bai orixe. Nik txistua jo ta besteak alaitzen zirala ikustean, neu ere poztu egiten nintzan. Izan ere gizonak egin boar duan gauza da auxe: besteak zoriontsu egin ta ori txistulariak beti egiten du.
–Ta Jon Andoni, zer esango zenieke gaurko txistulariei?
–Ba, aurrera, segitzeko gure oltura ta dantzetan eta edozein tokitan ta noiznai txistua jotzeko, ori da ta Euskalerriko musika jatorrena.
Emen bukatu genun alkar izketa. Bera oso pozik geldita da.
Ta esan digu berriz ere nai degunian joateko orrelako gauzekin bizkortu egiten dela ta. Guk, gure aldetik, urte asko opa dizkiogu gure artean. Agur egin ta berriz ere illuntze aldera etxeratu giñan. Juan Antonio Sarasola, txistulari zintzo ta jatorra. Txistua zabaltzen, txistua soñua za. baltzen alegiñak egiña, euskotarrak alaitzen saiatua, bere izena Euskalerri kondairan ta txistularien artean, inguruko erri ta errietarren artean gogoan geldituko da noski.
Eta ainbeste erri ta ainbeste garte ta zaarren artean, poza ta alaitasuna zabaldu duan txistulari onek ez du merezi sarin bat mundu ontan ere? Gizonen umanismoa saritzen da gur noski, ta euskaldunak ere saritu bear noski gure txistulari onen umanismoa ere. Egiz, gaur txistulari bakoitza euskalerriaren ongille bat da, ta larogei urtera iritxi dan gure Sarasola txistularia berriz zer esanik ere ez. Bedayotarrak, alkar arturik, anaitasun batean bildurik ez ate diote zerbait eskeiñiko? Edo bedagotarrekin batera, ez ote dira besteen batzuk alkertuko, «zerbait ori» eskeintzeko?

KOXO'KO BITOR
12

GaiezKulturaMusikaMusika tradTxistua
PertsonaiazSARASOLA1
EgileezKOXO1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zubietako erraustegi inguruetan kutsaduraren "igoera kezkagarria" aurkitu eta martxara deitu dute

ARGIA

Hauxe da Gaza suntsitzeko Israelen eta AEBen plana

Jonathan Cook

Azterketak euskaraz pasatzearen aldeko mobilizazio eguna antolatu dute Euskal Herri osorako

Jenofa Berhokoirigoin

Gazte unibertsitarioak protestan Gazako genozidioaren aurka

Palestinarekiko Erantzukizuna Plataforma

Amnistia Eguna antolatu du Aske antolakundeak Gasteizen, ekainaren 15ean

Hala Bedi

Kanpaldiak hasi dituzte Hego Euskal Herriko unibertsitateetan ere Gazaren alde

Jon Hidalgo Gereñu

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude