Alavatik Arabarantz?
- Urruti eta ia ahaztuta dauzkagun maiatzeko hauteskundeek joko-zelai politiko berririk utzi al digute arabarroi? Ate berririk ireki ote diete euskaltasunari eta abertzaletasunari? Eman diezaiogun gaiari errepaso bat.
Biltzar Nagusietako eserlekuei erreparatuta, ezin da esan aldaketa handirik gertatu denik; izan ere PPk eta PSE-EEk, 2007an, 29 batzarkide lortu dituzte eta indar horiek gehi Unidad Alavesak –orain desagertuta– beste horrenbeste atera zuten 2003an ere. Bestalde, Euskal Herriari izaera propioa eta etorkizuna erabakitzeko eskubidea onartzen dizkioten gainontzeko indarrek 22 eserleku izan dituzte guztira, 2007an, hau da, 2003an bezain beste. Hortaz, indar korrelazio orokor horietan aldaketa nabarmenik ez.
Jakina da euskal politikaren mapa bi ardatzek osatzen dutela, nagusiki: bata, ezker-eskuin ardatza; bestea, espainoltasun-euskal abertzaletasunarena. Bietatik herritar xumearengan zirrara handiena pizten duena bigarrena izaten da. Hortaz, Arabako Foru Aldundiko agintean gertatutako aldaketak gure politikaren muina ukitu du, bigarren ardatz horretan kokatzen da-eta. Horregatik, gure lerroburua: Alavatik Arabarantz? Eta horren galdera ikurra ere ez da alferrikakoa.
Kontua da, foru gobernu berri hori gutxiengo batek baino ez duela Biltzar Nagusietan babesten eta, puntualki EAE-ANVren laguntza lortuta ere, espainiartasunaren ordezkariren batekin (PSE-EE ala PP) beti kontatu beharko dela hirukoaren ekimenek aurrera egingo badute. Hortaz, ondorio garbi bat: Nafarroan bezala, Arabako politikan ere euskal eta espainiar alderdien arteko zehar-lerroko planteamendua ezinbestekoa da.
Gauzak horrela, Arabako foru-aginte berriak egin lezakeen ekarpenik beharrezkoena hauxe da, nire uste apalean: Araban, harria bezala lo dagoen euskal nortasun/euskal kultur/euskara eremu zabalari astindu bat ematea.
Uste/eskaera/itxaropen horren oinarrian dauden arrazoiak, hainbat dira. Lehendabizi, PPren foru gobernu ohiak –Gasteizko alkate alderdikidearen estrategiarekin bat eginda– espainiartasuna hedatzeko ahalegin ugari egin duelako, zortzi urtez; hortaz, Euskal Herria ipar hartuta egin litekeen edozein ahalegin eta ekimen, noranzko aldaketa galanta litzateke arabar kultura eta nortasunarentzat. Bigarrenik, euskal nortasun/euskal kultura/euskararen aldeko ekimen batzuk –ez, nahi beste– abian jartzeko Biltzar Nagusietan beharrezkoak diren EAE-ANVren laguntza eta sozialisten babesa lortzea –baiezko aktiboa zein abstentzioa– ezinezkoa ez litzatekeelako. Hirugarrenik, arabar gehienek –euskal abertzaleak izan ala ez– ongi ikusiko luketelako euskaltasunaren aldeko neurriak hartzea; gaizki ez, behintzat, baldin eta neurri horiek alderdien arteko politika frentista –euskaltasun versus espainiartasun– baten auzi ez badira bihurtzen.
Azkenik, Euskal Herri asmoaren aldeko lan-ildo horri ezin hobeki ekiteko Foru Aldundiaren, Arabako beste erakunde publikoen eta herrigintzaren arteko elkarlana ezinbesteko estrategia litzateke. Hala ere, eragile horien guztien ahalegin koordinatuak behar-beharrezkoak izanagatik, horrelako jardun-bide bati ekiteko batzuek eta besteek duten gaitasunaz, tamalez, duda egiten dut. Uste horretan oker banintz –hala bedi!–, legealdi honetan Alavatik Arabaranzko bidean barna abiatuta geundeke. Ez litzateke gutxi izango!
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]