Bandera jaitsita
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Karibera eta Tenerifera joateak gaur prezio bera dute. Kapitalismoak distantziak laburtu ditu eta etxean gelditzea garestitu arras. Antikapitalistak ere lekutzen dira, horratik. Nire auzokide bat, brigadista, Palestinara joan da aurten, iaz Venezuelan izan zen, aurreko urtean Chiapasen. Galdetzen diot neure buruari zein sistema soziopolitiko aupatzen dugun inora ez goazenok.
Berdin-berdin, zurea irakurri ondoren, Josi, neuretako galdetu dut zein bandera dagokigun inongo banderak ordezkatuta sentitzen ez garenoi. Zuriari –esango du batek–, zuria. Baina ez zait iruditzen zuri naizenik –hau ez da egia–; zuri, Ur?
Uztailean Eako Poesia Egunetan izan naiz. Emakumea eta Literatura –edo alderantziz, edo bata bestean, edo bata bestearen– gai nagusia zen. Luze joko luke hor ikusitako eta aditutako guztia kontatzeak, zenbat disfrutatu nuen –esan nahi baita, asko– azaltzeak eta ideiak zenbat argitu zizkidaten –kasu honetan, gutxi– aitortzeak. Hara bi belaunaldiko idazleak bildu zituzten, eta hortik atera nuen ondorio orokorra banderen auzira ere aplika zitekeen: aurreko belaunaldikoek eite esentzialista handiagoa daukate emakumetasunari buruzko ideiei dagokienez, eta gazteagoak ez dira arduratzen akaso oraindik lortu ez diren –baina agian bai nolabait garaitu diren– bataila zaharrez. Honek ez dakit zer frogatzen duen, baina zerbait frogatzen du seguruenik. Belaunaldien arteko iraultzak iraultzailea ez iruditzera eraman duela, agian. Gazteak esker beltzekoak direla –hau kasik ziurtatua da– aurrekoen lanekiko. Mundua, azkenean bai, aldatu egin dela.
Bertan Uxue Apaolazak esandako guztiarekin bat egin nuen nik. Hau, edozein banderapekoa delarik ere, herri normaldu bat ez delako enegarren froga da –egiaztatu berri dudanez– oraindik inork ez duela haren mintzaldia youtuben zintzilikatu.
Banderei hertsiago lotuta, eta zehazkiago ikurriñari, Nafarroan zer mintzatu asko eman dute Nafarroa Bai taldearen kanpainan ikusi diren ikurriña urriek. UPNk azpijokotzat jo du. Nik hala izan ez dela pentsatu nahi nuke, nik nahiago nuke gure euskalduntasunak, nahikoa ikurra izaki, ez balu trapurik behar. Besteak beste, genero kontuetan bezala, gauzak ez direnean batzuek ikusarazi nahi diguten bezain zuri-beltz. Banderek pertsonak dituzte, literalki, estaltzen. Gaurko identitateak higikorragoak, bestela esanda, turistagoak dira; norberaren biografiak ezartzen du nahierara. Askok ez lukete ulertuko nire identitate lehentasunetan nazio auzia oso behean dagoela esango banu.
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.