Makina bat kontu


Aldaketa klimatikoaren «2007 txostena»

Otsailaren 2an GIECeko (Klima Aldaketa Ikertzeko Gobernuarteko Aditu taldea) 400 adituk aldaketa klimatikoari buruz argitara emandako txostenean lehen aldiz, guztien adostasunarekin, azken 50 urteko berotze klimatikoaren errudun nagusia gizakia izan dela baieztatzen da.

Aditu-taldea 2001ean hasi zen txostenak argitaratzen eta, urtez urte, erabili dituzten analisirako tresnak hobetzen joan dira.
Honatx txosteneko daturik aipagarrienak:

- Azken hamabi urteetatik hamaika izan dira 1850etik neurtutako urterik beroenak.

- Atmosfera osoko tenperaturen igoera lurrazalekoen antzekoa da.

- Itsasoetako batez besteko tenperatura hazi egin da 3000 metroko hondoetan barne. Eta horren eraginez itsas maila 1,8 mm hazi da 1961 eta 2003 urteen artean.

- Glaziar eta izotz-guneen azalera gutxitu egin da planeta guztian.

- Karbono dioxido eta metanoaren kontzentrazioak azken 650.000 urteetako handienak dira. Industrializazio aurreko garaian karbono dioxido kontzentrazioa 280 ppm (milioika partikuletatik hainbeste) zen; 2005ean 379 ppm-koa.

- Atmosferako karbono dioxido hazkundea azken hamar urteotan areagotu egin da erregai fosilen erabileragatik eta lurren ustiapen eragatik.

- Groenlandian eta Antarktikoan egindako azterketa paleoklimatikoen bidez baieztatu da XX. mendeko bigarren erdiko berotzea ezohikoa dela azken 1.300 urteekin alderatuz.

Berotzearen eragilea gizakia izateko %90eko aukera dago GIECen arabera. Horratx XXI. menderako egin dituzten iragarpenak, beti ere egun dagoen emisio maila mantendu edo hazten bada:

- Lurreko tenperatura 1,8°C eta 4°C artean haziko da.

- Itsasoen maila 18 eta 59 cm artean igoko da.

- Orohar lur altuak eta latitude altuetako lurrak jasango dituzte aldaketa handienak.

- Latitude baxuagoetan euriteak ugarituko dira.

- Itsasoetako korronte naturalak ez dira desagertuko, baina aldaketak gerta daitezke bai abiaduran bai ibilbideetan.

- Berotzearen aurkako neurriak indarrean jarri arren berotzea mantendu egingo da. Eta aldaketa positiboak, ematekotan, oso motel gertatuko dira. Sortu dugun dinamikak inertzia izugarria duenez oso nekeza izango da joera itzularaztea.


ASTEKARIA
2007ko otsailaren 18a
Azoka
Azkenak
'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude