Gazte baina heldu
aurre egingo dieten hedabide independenteak
«Tradizio sinfonikoa edo orkestrarako tradizioa ahaztua zegoen eta Euskadiko Orkestra Sinfonikoa iristearekin badirudi hori berpiztu egin zela». Hala dio Iñigo Alberdi EOSeko zuzendari nagusiak eta datuek ere hala erakusten dute: orkestraren lehen abonu denboraldiak 250 harpidedun izan zituen; egun, abonatu zikloak 7.000 jarraitzaile ditu.
Europako hainbat herrialdetan orkestrek mendeetako ohitura dute eta 200 urte dituztenak ere badira. Beraz, horrelako tradizioan 25 urte ez dira asko. «Gu orkestra gaztea gara. Gaztea baina heldua. Sendotasuna daukan proiektua da gurea. Gazteak gara, umeak ez. Heldutasuna duen proiektu kontsolidatua da, musikalki kalitatezkoa eta gizartean presentzia handia daukana», azaldu du Alberdik.
25 urte hauetan emandako aldaketa handia izan da. Hiru egoitza izan ditu orkestra sinfonikoak, hirurak Donostian. Lehendabiziko hilabeteak Miramar Jauregian igaro zituzten eta gero Arte Ederren egoitzara aldatu ziren. 1989an sartu ziren egun etxea duten Miramongo egoitzan. Kontzertuak emateko lekuak ere aldatu dira urte hauetan. Hasieran antzokietan izaten ziren EOSen emanaldiak. Orain berriz, musika saioetarako bereziki egokituriko auditorioak dituzte; besteak beste, Kursaal (Donostia), Euskalduna (Bilbo) eta Baluarte (Iruñea) aretoak. Musikarien aldetik ere geroz eta gehiago dira plaza lortzen duten euskal herritarrak: «Euskal Herrian azken urteetan hobekuntza handia eman da, eta horren erakusle dira orkestran sartzen diren musikari gazteen zati bat bertakoak izatea», dio Alberdik. Orkestra 90 musikarik osatzen dute, horietatik herena Euskal Herrikoak dira eta beste bi herenak atzerritarrak.
Denboraldi bakoitzean obra berri asko sartzen dituzte eta musika aukeratzerakoan beti hautatzen dituzte euskal konpositoreen obrak. Aurten, Francisco Escuderoren Gernika opera grabatuko dute azaroan lehendabizikoz. «XX. mendeko euskal musikaren barruan obra nagusienetarikoa da», azaldu du zuzendariak.
Urteko programazioa erabakitzerakoan beti izaten dute eragina musikarien urteurrenek. «25 urte ez dira gehiegi eta gauza asko ditugu egiteke. Egile askoren obrak ez dira jotzen, arlo zabala dugu ezagutzeke baita euskal konpositoreen artean ere», dio Alberdik.
Entzule berriengana heltzeko antolaturiko ekintzen artean, gehienak etxeko gazteenei begira prestatu dituzte. Batetik, Tempo di Martxa! autobusa ibiliko da ikastetxeetan Euskadiko Orkestra Sinfonikoa haurrei gerturatuz. Musikariek Donostiako egoitzan egin ohi dituzte entseguak eta kontzertuetara joateko autobusean ibili ohi dira alde batetik bestera. «Autobusa orkestraren instrumentu bat gehiago da. Horregatik zentratu dugu Tempo di martxa! autobus batean», adierazi du zuzendariak. Autobusa musika gela bat izango da eta bertan 10 eta 12 urte bitarteko haurrek musika klasikoa nahiz garaikidea eta euskal konpositoreen lanak ezagutzeko aukera izango dute.
Txotxongiloek eta ipuinek ere izango dute tarterik haurrei zuzenduriko ekintzen artean. Batetik, kontu kontari liburu eta CDa argitaratuko du orkestrak Serge Prokofievenen Peru eta Otsoa eta Camille Saint-Saënsen Animalien ihauteria narrazio musikalak jasoz. Bestalde, Shakespearen Romeo eta Julieta obraren egokitzapena eskainiko du Per Poc txotxongilo taldeak. Azkenik, TVEko El conciertazo, haurrei zuzenduriko musika klasikoko saioaren hainbat programa grabatuko dituzte Juan Jose Oconen zuzendaritzapean.
EOSeko langileek oinarrizko soldataren igoera eskatzeko egin zuten aipatutako lanuztea, zuzendaritzarekin egindako bileretan akordiorik lortzen ez zutela ikusi ondoren. Afera aspalditik dator, baina joan den urteko urrian langileek hedabideen aurrean egindako agerraldiaz geroztik abiadura hartu du. Ordukoan, soldata igoerarik egon ezean «neurriak» hartzeko prest zeudela adierazi zuten langileek, eta greba izan da norabide horretan emandako lehen urratsa.
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]