Makina bat kontu


Tritoien berritzeko ahalmena

Tritoiek galtzen dituzten organoak birsortzeko gaitasuna dute. Are gehiago, tritoi batek bihotzean jasotako kaltea ere konpondu dezake.

Bad Nauheim-en (Alemania) dagoen Max Plank institutuan zientzialariak animalia horrek organoak birsortzeko duten ahalmenaren inguruko ikerketa garatzen ari dira.

Ugaztunok ez dugu ahalmen hori berez, baina tritoiek duten mekanismoa ezagututa agian gizakiarengan eragitea izango den esperantzan ari dira ikertzen.

Aztertutako tritoia Notophthalmus viridescens deiturikoa da eta Ipar Amerikako lakuetan bizi da. Bihotza birsortzeko duen ahalmenagatik aukeratu dute animalia hori. Gakoa bihotzeko muskuluetako zeluletan dagoela uste dute ikertzaileek. Bihotzak kalteren bat jasaten duenean zelulak bikoizten hasten dira kaltetutako zatia edo muskulua birsortu arte.

Aipatu zelulak ez dira ama zelulak, zelula arruntak baizik. Aldiz, tritoiak zangoetako bat galtzen duenean, ama zelulek hartzen dute parte birsorketan.
Egindako probetan, besteak beste, bihotzeko zelulak sartu zituzten birsortzen ari zen zango batean; berehala hasi ziren zelula horiek bikoizten. Aldiz, antzeko zelulak zango osasuntsu batean sartu ondoren zelulek ez zuten deus ere egin.

Horregatik guztiagatik, zelulak bikoizten hasi edo ez zerk agintzen duen arakatzen ari dira zientzialariak. Sistema hori ulertuz gero, hurrengo urratsa gizakiarentzat onuragarriak diren aplikazioak garatzen asmatzea izango da.


Erraldoi misteriotsua

Rafflesia Arnoldi deitu landareak biologoak harrituta ditu duen eboluzio azeleratuaren eraginez.

Landare honek metro bateko diametroa izaten du, 7 kg-ko pisua eta haragi ustelaren kiratsa igortzen du. Ez du ez hostorik ez sustrairik eta ez du fotosintesirik egiten. 1918an katalogatu zuten lehen aldiz, Sumatran, Stamford Raffles eta Joseph Arnold britainiarrek.

Antza, landare hau beste baten bizkarroi bizi ohi da eta azken 40 milioi urteetan bere tamaina 79 aldiz biderkatu du. Gizakiak Rafflesiaren pareko eboluzioa izan balu 150 metroko altuera izango luke bataz beste.


Azkenak
2025-06-07 | ARGIA
Euskara hutsezko plaza bete dute Ziburuko Azokan

1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]


EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Eguneraketa berriak daude