El Tenderete, txotxongiloak euskalduntzen
Txotxongilo antzerkia ogibide hartzea erabaki zuten: «Litok bizitzeko beste ematen zuela esaten zuen -dio Fernández Mallabiak- eta errepidera irten ginen: Euskal Herria, Valentzia eta Galizia ziren gehien bisitatzen genituen tokiak. Artean, Bilboko Zazpi Kaleetako Gaztetxean genuen tailerra, baina behin hura hustuta eta autonomia ekonomiko pixka bat lortuta, lan egiteko leku bat alokatu genuen». Egun mantentzen duten tokia hain zuzen ere: Santutxuko lonja bat. Txukun-txukun dago, hormetatik zintzilik eta kutxetan gordeta, tresneria, panpinak eta bestelako tramankulu miresgarriak metatzen dira. Ingurura begira, berba egiten du Fernández Mallabiak: «Tailerrak zabalik segi zezala nahi genuen eta ezin genuen hemen dagoen guztia galdu, horrenbeste ahalegin alferrik xahutu».
Por CHON, Soberanos problemas eta HIESaren kontrako Hor kondon! antzezlanak daude taularatu zituzten lehenengo lanen artean: «Gaztetxeak eta etxe okupatuak izan genituen aurreneko agertokiak. Haiek ziren eskura zeuden leku bakarrak eta, gainera, gaztetxeetako lan moduarekin bat gentozen: gauzak egiterakoan aberastu egiten gintuen; urte haietako sormenerako funtsezkoak ziren gaztetxeak», esan digu Fernández Mallabiak. Urte haietako beste obra batek, Puño y letra contra la mano que aprietak hain zuzen, hirigintza basatiaren eta ustelaren aurkako eskuaterren borroka islatzen zuen: «Gaia derrigorrez jorratu behar genuen, gure istorioa zen eta gaztetxeetako ikuslegoari zor genion horrelako zerbait. Gaztetxeetako ikuslegoa gogorra da, erakartzeko zaila, baina atsegina. Gaztetxeetan, gainera, oso baliabide gutxi erabilita lan egin daiteke. Beraiei ere ondo datorkie gehienetan oso diru gutxi dutelako», azaldu du Andianok. Camino del Polvorín, El fuego acecha, Menudencias eta La milonga del Babalán urtetan zehar errepertorioa osatu duten antzezlanak ditugu. Lehen aipatutakoak bezala, hauek ere beraiek idatziak dira: «Hori gure ezaugarri nagusia da: geuk egiten dugu dena; antzezlanak idazten ditugu eta panpinak, eszenografiak edota teatrinoak guk geuk egiten ditugu».
Andianok hartu du hitza segituan: «Gurea kalez kale egiteko ikuskizuna da; ikuslegoarengandik hurbil egoten gara, horrela aurkitu genuen euskararen mundua. Euskarara gero eta gehiago hurbiltzen ari gara. Lan eginez ikuskizunetan erabiltzeko oinarrizko euskara maila lortzen dugu. Handik abiatzen gara eta bat egiten dugu ikuslego euskaldunarekin». Fernández Mallabiak hainbat zehaztapen egin nahi ditu: «Guretzat txotxongilo antzerkia, ogibidea da, guk aukeratu duguna eta diru laguntzarik gabe kudeatzen duguna. Bestaldetik, txotxongiloek mota askotako ikuslegoekin egoteko aukera ematen digute, eta hori beste antzerki mota batekin ezinezkoa litzateke»; eta Andianok bukatu: «Txotxongiloekin zuzeneko emanaldietan lan egin behar da, derrigorrez; gure ustez, aurretiaz grabatutako zerbaitekin lan egiteak ikuslegoarengandik urruntzen gaitu».
Andianok beste bi lan goraipatu ditu: Gazapoen istorioa eta Hamaika Gatazka. Azken hori gazte okupazioetan jaioa da; sormenerako laborategi ziren antzinako gaztetxeen omenez idatzi zuten. Espekulazioaz eta etxebizitzaz mintzo da, istorio zaharra bada ere gaur egun bizirik dirauena. Azken bolada honetan, Golokakoekin ere egiten dute lan, euskaraz lan egiteko aproposa delako eta urte asko daramatzatelako gure hizkuntzaz lan egiten. Hamaika Gatazka lanak Zer Bizio taldeko Tomasek eginiko kantak ditu eta Bilboko Nazioarteko Txotxongilo Jaialdira heldu baino lehenago, Gipuzkoan eta Bizkaian barrena gora eta behera ibili zen: «Jaialdian, lehenengo eta behin, ikuslegoa erakarri behar dugu, umeak batez ere; era berean kontuan izan behar dugu egun umeak antzokira joaterakoan isilik doazela, horrela egoten irakatsi dietelako» -dio Fernández Mallabiak. Ikuslegoaren parte-hartzea ezinbestekoa dute eta horren arabera moldatzen dute antzezlana: Andianoren esanetan, «Hamaika Gatazkan gertatu ohi dena bitxia da, okupak eta gaztetxea ala merkataritza zentroa nahiago duten galdetzen diegunean merkataritza zentroa aukeratu izan dute hainbat lekutan. Egun, ume zein gazte askorentzat, merkataritza zentroa eta porlana zibilizazioaren ikurrak dira eta haien kontra dagoenik ez da. Honek zer pentsa ematen digu guri ere».
Bertsolariek egiten duten moduan, El Tenderetekoek herri bakoitzaren gainean jakin beharreko guztia jasotzen eta taularatzen dute, ikuslegoa txotxongiloen munduan sartzeko. Segi dezatela, beraz, euskara zabaltzen.
Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]
Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]
Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]
6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.
Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]
Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.
Kufiya palestinar zapia eramango du Jaizkibel konpainia berdinzaleko kide ugarik, Hondarribiko jaien egun nagusian, Palestinarekiko elkartasuna ikusarazteko. Jaiak eta politika ez nahasteko diotenen aldean, “jaiak ere badira justizia eta eskubideak adierazteko plaza... [+]
Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.
.jpg)
Israelgo Gobernuaren esanetan, bere subiranotasunaren aurka eta Hamasen alde dago Global Sumud Flotilla egitasmoa. Hortaz, esku hartze gogorrak iragarri ditu.
Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]
Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko.
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]