Xianyang (Txina), K.a. 221. Qin estatu indartsuko errege Zhengek inguruan zituen sei erresumak batzea lortu zuen eta aurrerantzean Txina izenez ezagutuko zen herrialde berria sortu zen horrela.

Arrakasta militarraren ondoren, 38 urteko erregeak dinastia berri bati hasiera eman zion eta estatu berriaren enperadore izendatu zuen bere burua Qin Shi Huangdi tituluarekin (Qin-eko lehen enperadore subiranoa). Modu horretan 200dik gora urtetan luzatutako gatazkari amaiera eman zion. Gaur bezala, Txinak munduko beste edozein herrialdek baino biztanle gehiago zituen orduan: 50 milioi inguru.

Qin-eko erresuma hegemonikoa Txinako lurraldeen mendebaldean zegoen eta Xiangyang zen bertako hiriburua. Zheng erregearen anbizioak apurka ekialderuntz zabaldu zuen bere boterea, ibai Horiaren (Huang He) eta Urdinaren (Yangzi) emariari jarraituz. Etsaien artean Qi izan zen erortzen azkena; ibai Horiaren ahoan zegoen Qi estatua eta 200 urte lehenago Konfuzio filosofoak bertan zabaldu zituen bere irakaspen humanistak. Enperadore berriak mendean hartutako gainerako erresumak hauek izan ziren: Han, Zhao, Wei, Yan eta Chu.

Qinen arrakastaren giltza bere antolaketa berritzailean zetzan. Nekazal ekoizpen oparoa izateaz gain, jauntxo feudalei boterea kendu zien erregeak eta antolaketa politiko gero eta zentralizatuagoa bultzatu zuen. Funtzionarioek estuki kontrolatutako administrazio zentral eta lokala berehala zabaldu zuen mendean hartutako lurralde berrietan.

Lehen enperadoreak obra publiko izugarriak eraikitzeko asmoa agertu zuen berehala. Proiektuen artean iparraldeko eta mendebaldeko erresumatan eraikitako gotorlekuak lotzea zegoen; modu horretan, 4.000 kilometroko harresia osatuko zuen, inperio jaioberria Mongoliako hunoen erasoetatik babestuz.

Errepide sare zabalaren eraikuntza ere bultzatu zuen, oro har garraioaren eta bereziki bere posta sistema aurreratuaren mesederako.

Eta bere proiektu kuttunenarekin ere jarraitu zuen Qin Shi Huangdik. Inperioa batu baino lehen inoizko mausoleorik ikusgarriena eraikitzen hasi zen XianYangetik gertu.

2.000 urtetik gora pasa dira ordutik eta Txinak munduko herrialderik populatuena izaten jarraitzen du. Lehen enperadorearen mausoleoan terrakotazko milaka eskultura topatu zituzten eta ejerzito horretako gudariak, Xiango gerlariak, souvenir bihurtu dira azken urteotan. Harresi Handia espaziotik ikusten den gizakiak egindako obra bakarra delako ustea oso zabaldua dago oraindik (NASAk espaziotik giza begiak horrelakorik ikustea ezinezkoa dela esan arren).

Qineko lehen enperadore subiranoak, amaigabea zirudien gerratik irten berritan, obra eder horiek eraikitzeko urtetako lan gogorrera behartu zituen milaka eta milaka herritar. Baina ondare eder hori utzita, nork gogoratuko du Qin Shi Huangdi herriari egindako kalteagatik?

Marie-antoinette Frantziako azken erreginaren biografia berria osatu du Antonia Fraser errege familietan adituak. Frantsesezko bertsioa duela hilabete batzuk kaleratu zen (Flammarion) eta orain Maria Antonieta gaztelerazko bertsioa argitaratu dute (Edhasa). Bere garaian frantziarrek gorrotatu zuten jatorri austriarreko emakume polemiko hau modan dagoela dirudi. Izan ere aurki ikusi ahal izango da zinema aretoetan Sofia Coppolak erreginaren inguruan egin duen filma, Cannesen harrera hotza izan ondoren (200 urtetan ez dirudi frantziarren iritzia asko aldatu denik). Nobedade hauez gain, pertsonaia ezagutu nahi duenak hor dauka halaber Stefan Zweig-ek 1933an idatzitako biografia ederra.