Aita-amak gaztelaniaz eta nik euskaraz?


2021eko uztailaren 19an
Etxean ikusten duena egin ohi du haurrak, oro har. Oinarrizko balioak, ohiturak, jokabideak, bizitzeko moduak eta hizkuntza jarrerak xurgatzen ditu umeak. Hizkuntza baten normalizazio prozesuan erabateko garrantzia du familia bidezko transmisioak. Izan ere, hizkuntza familia bidez jasotzea da hizkuntzak ikasteko modurik naturalena eta eraginkorrena. Guraso euskaldunek seme-alabei gehienetan euskaraz egiten dietela diote aditu gehienek, eta D ereduan matrikulatzen dituztela, normalean. Baina harreman sare hurbilean bikotekidearekin, lagunekin eta lankideekin gaztelaniaz hitz egiten dute guraso askok eta horrek guztiak hizkuntzaren transmisioa zapuztu egiten du. Gurasoen bikote hizkuntza gaztelania baldin bada, huraxe bihurtuko da etxeko hizkuntza.

Eta zuek zer? lema darabil Oarsoaldeko -Gipuzkoako Errenteria, Oiartzun, Lezo eta Pasaia- Euskara Batzordeak euskararen transmisioa eta erabilera indartzeko sentsibilizazio kanpainan. Hiru urte inguru daramatza batzordeak transmisioaren alorrean lan egiten, eta aurten, bereziki, eskualdeko guraso euskaldunak eta gazteak dira euren egitasmoaren jomuga. Haurrari, euskararen transmisio egokia jaso dezan, ezinbestekoa zaio etxean, eskolan eta eskolaz kanpoko jardueretan ere euskara erabiltzen dela sumatzea. Familia esparruan bereganatuko ditu umeak estreinakoz hizkuntza ohitura eta jarrerak, eta gurasoen lana da eredu egokia eskaintzea. Ez da zilegi gurasoek seme-alabei euskaraz hitz egitea eta, are gehiago, eurei euskaraz hitz egin dezaten eskatzea, noiznahi euren artean gaztelaniaz hitz egingo badute. Arazo larri honen inguruko hausnarketa eragitea da lehendabizi Oarsoldeko Euskara Batzordeak lortu nahi duena.

Gurasoek hizkuntza ohiturak alda ditzaten, eta euren jokabide desegokien ondorioez ohartarazteko, hainbat komunikazio eta sentsibilizazio ekintza antolatu ditu Oarsoaldeko Euskara Batzordeak. Eskualdeko ikastetxeetan Haur Hezkuntzako guraso guztiei familia bidezko transmisioaren inguruko mezu eta aholkuak biltzen dituen orriak banatu zaizkie. Horrekin batera gaiaren inguruan hainbat adituk egindako hausnarketak biltzen dituen DVDa ere eman zitzaien. Clown batzuk arduratu ziren ikasturte hasieran antolatzen diren guraso bileretan materiala banatzeaz. Transmisioaren garrantzia eta euskararen erabilera ahotan hartu zituzten pailazook gurasoen aurrean. Orotara, 73 saio egin zituzten pailazoek eskualdeko 13 ikastetxetan eta harrera ona izan zuen ekintzak.

Bestalde, Euskadi Irratian eta Radio Euskadin Eta zuek zer? kanpainaren hiru irrati tarte izan ziren entzungai iraila eta urria bitartean. Irrati tartean ondorengo galderak eta ondorioa planteatzen ditu haur batek gurasoen jarrera ikusirik: «Euskara haurren hizkuntza al da? Euskara eskolan bakarrik erabiltzen den hizkuntza al da? Euskara hizkuntza serioa da eta ikasteko bakarrik balio du. Buaff!» Kanpaina honekin aurrera jarraituko du Oarsoaldeko Euskara Batzordeak, euren mezua behin eta berriz errepikatuz, mezua gizarteratzea lortu arte.


Kuadrillategi egitasmoa gazteentzat

Oarsoaldeako Euskara Batzordeak familia egitasmoaren barruan txertatu du gaztetxoentzako Kuadrillategi aisialdi eskaintza. Bikote gazteekin edota etorkizunean guraso izango direnekin hizkuntza jarrerak lantzen hastea garrantzitsua iruditzen zaie. 13-15 urte bitarteko gazteek euren artean euskaraz hitz egin dezaten lortzea da helburua, eta horretarako ostiral arratsaldeetan eta larunbat goizetan irteerak eta jokoak antolatzen dituzte, besteak beste. Begirale bat egoten da eurekin une oro. Lezon 40 gaztek, Pasaian 30ek eta Oiartzunen 130ek parte hartu dute egitasmoan.


Programa pilotua Buruntzaldean

Aurten ere euskararen transmisioa indartzeko programa abian jarri dute Buruntzaldeko (Gipuzkoa) 6 udalerrietan. Buruntzaldeko -Andoain, Astigarraga, Hernani, Lasarte-Oria, Urnieta eta Usurbil- udalak eta udalerri bakoitzeko ikastetxe bana ari dira zuzenean egitasmoan parte hartzen HABErekin, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzarekin eta Soziolinguistika Klusterrarekin batera.

Guraso euskaldunak dira bereziki programa honen hartzaileak. Gurasoak izan ohi dira transmisioaren gakoa, eta programa honen xedea beraiengan kontzientzia hori sortu eta bultzatzea da. Haur txikiak dauden familietan sortzen diren hizkuntza jokabideen inguruko gogoeta eragitea, hain zuzen. Hausnarketa izan ohi da aldaketarako lehen urratsa eta, helduak haurren eredu izaki, Etxean zer ikusi, hura ikasi. Zeuk duzu giltza da proiektuaren leloa.

Andoaingo Landaberri, Astigarragako Arantzazuko Ama, Hernaniko Langile, Lasarte-Oriako Landaberri, Urnietako Egape eta Usurbilgo Udarregi ikastetxeak ari dira egitasmoan parte hartzen. Dena den, eskualdeko beste ikastetxeetan ere azaldu egingo da orain arteko esperientzia, eta datozen urteetan parte hartu nahi duten guztietara zabalduko da egitasmoa.

Haur Hezkuntzako gurasoei zuzenduriko hainbat ekintza egin izan dira ikastetxeetan. Egitasmoaren aurkezpenak eta gaiaren inguruko hitzaldiak antolatu dituzte bertan. Kantu eta jolasak eta ipuin kontaketa ikastaroak ere prestatu dituzte, gurasoek haurrekin zuzenean lan egin dezaten. Aipaturiko ekintza guztiotan, hizkuntza jokamolde eta ohituren inguruan hausnartzeko materiala banatu zaie gurasoei: Gurasoentzako Liburuxka eta Aholku Liburuxka. Gurasoentzako Liburuxka gogoeta sustatzeko tresna da, aita-ama izatearen nolakotasunaz eta euskararen erabilera handitzearen aukeraz mintzo dena. Aholku Liburuxkak, berriz, hizkuntza jokabideei buruzko hausnarketa patxadaz egiteko gonbita egiten du. Gurasoek eduki ditzaketen zalantzak argitzea eta seme-alabek ahalik eta euskara gehien egin dezaten irizpideak eskaintzea da helburua. Ekintza horiek guztiak ikastetxe bakoitzak bere erritmo eta dinamikara egokitu ditzake.


Azkenak
2025-05-21 | Ahotsa.info
Erriberako Euskararen Eguna, lehenengo aldia arrakasta handiz

Larunbatean Arguedasen ospatu zen Erriberako Euskararen Egunaren lehen edizioa. Kultura, auzolana eta festa uztartu ziren euskararen inguruan eskualdeko herriak batu zituen jardunaldi honetan.


2025-05-21 | Elhuyar
Gasteizko teilatuetan hiriak kontsumitzen duen argindarraren % 38 lor daiteke

Gasteizko teilatuetan panel fotovoltaikoak jarriz, hiriak kontsumitzen duen elektrizitatearen % 38 lor daitekeela kalkulatu du EHUko Ekopol ikerketa-taldeak. Beraiek garatu duten zehaztasun handiko metodologia batez erabiliz iritsi dira ondorio horretara.


2025-05-21 | Irutxuloko Hitza
Deialdi antifaxista egin dute Altzan, ostiralerako

Segurtasunaren aldeko elkarretaratze bat antolatu dute ostiral honetarako, hilak 23, Altzako Harria parkean. Donostiako hainbat eragile antifaxistek salatu dutenez, “Voxeko jarraitzaile bat” da deialdiaren atzean dagoena, eta Frente Obrerok eta Juventud Combativa... [+]


Palestinako 14.000 haur txiki hilko dira hurrengo 48 orduetan laguntza jaso ezean, Nazio Batuen esanetan

Astearte eguerdian egin du ohartarazpena Nazio Batuen Erakundeak. Astelehenean laguntza humanitarioa daramaten bost kamioi sartuko direla iragarri du Israelek, hamaika asteko blokeo erabatekoaren ostean. "Tanta bat da ozeanoan", adierazi du Tom Fletcher NBEko Giza... [+]


2025-05-20 | ARGIA
Bilboko eta Gasteizko jaietan txosna jartzeko aukera “ukatu” diotela salatu du Mugimendu Sozialistak

Agerraldia egin dute Gasteizko GKS-k, Gasteizko Etxebizitza Sindikatuak eta Bilboko Luberri konpartsak. “Hainbat hilabetez” Bilboko Konpartsekin eta Gasteizko Txosna Batzordearekin “egoera bideratu” nahian aritu direla ziurtatu dute, emaitzarik gabe... [+]


Aroztegiako epaiketaren kronika (bigarren eguna)
Guardia zibilek diote ez zela bortizkeriarik egon protestetan zirenen aldetik

Bigarren ahozko saioan Aroztegiako obren eremuan izan ziren 11 guardia zibilek deklaratu dute asteartean, gehien-gehienak fiskaltzak deituta. Astelehenekoarekin konparatuta azkar joan da dena, eta arras lasaiago. Haien guztien testigantzan zerbait azpimarratu behar bada zera da:... [+]


Zubietako Erraustegia “gelditzeko” eskatzeko elkarretaratzera deitu du Errausketen Aurkako Mugimenduak larunbatean

Maiatzaren 24an 13:00ean Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurrean elkarretaratzea egingo du Errausketen Aurkako Mugimenduak. Zubietako Erraustegiak sortzen duen kutsaduraren aurrean eta agente publiko eta alderdien jarrera salatzeko elkarretaratzera batzeko dei egin die herritarrei.


Putinekin bi orduko telefono dei bat izan ondoren, Trumpek dio Errusia eta Ukraina “berehala” hasiko direla su-etena negoziatzen

Sare sozialetan zabaldutako mezu batean, AEBetako presidenteak adierazi du Errusiako bere homologoarekin izandako elkarrizketa "oso ongi" joan dela. Putinek esan du Ukrainako gerra amaitzeko ahaleginak "bide onetik" doazela, eta Mosku Kievekin bake akordio bat... [+]


2025-05-20 | Jon Torner Zabala
Futbola akuilu, sekula baino hegazkin pribatu gehiago Bilboko zeruan

Kirol ekitaldi handi xamarrak egiten diren bakoitzean, agintariek hauspotzen duten "inpaktu ekonomikoaz" edo "hiria mapan kokatzeaz" harago, ohikoa da ostatuen garestitze basatiaz, garraio publikoan daukaten eraginaz edota segurtasun kontuez hitz egitea. Ohikoa... [+]


Larrialdietako 112 zenbakia bere onera itzuli da Telefonicako arazoa konpondu eta gero

Telefonicak intzidentzia bat izan du eta horrek sare finkoan eragin du. Ondorioz, EAEko Larrialdiei Kudeatzeko Zentroa kaltetu da. Hala ere, arazoa konpondu dela ezagutarazi dute eta 112 larrialdietako telefonoa martxan dago berriro. Nafarroan ere eragina izan du, baina... [+]


Seaskak salatu du Parisek hurrengo kurtsorako eskaini dizkion baliabideak ez direla nahikoa

Herri Urrats jaialdiko hasiera ekitaldian Seaskako zuzendaritzako kide Erik Etxartek salatu zuen Parisek oraindik ez ziela irakasle postu gehigarrien proposamenik egin hurrengo ikasturtera begira. Asteburuan heldu zaie Frantziako Hezkuntza Ministerioaren erantzuna, eta... [+]


Gizon bati hamasei urteko kartzela zigorra ezarri diote alaba bortxatzeagatik eta tratu txarrak egiteagatik

Gipuzkoako auzitegi baten arabera 2016 eta 2018 urteen artean bost aldiz bortxatu eta beste hainbat sexu eraso zein tratu txar egin zizkion, neskak 12-14 urte zituenean. Gizonari hamasei urte eta hiru hilabeteko kartzela zigorra eta kalte ordainetan 50.107 euro ordaindu beharra... [+]


2025-05-20 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Agintaldi erdiko hauteskundeak Filipinetan: korapiloak agerian

Filipinetako politikagintza klan oligarkiko ahaltsu batzuen esku dago gaur egun ere. Eta horregatik, emaitzen irakurketa xehatuak ñabardura asko ditu.


2025-05-20 | Aiaraldea
Etxegabetzea burutu gabe joan da AMA Desokupa enpresa Amurriotik, “herri erantzunari esker”

Airaldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) jakinarazi duenez, larunbatean hartu zuten itzulera hegazkina desokupazio enpresako kideek. 


Eguneraketa berriak daude