Makina bat kontu


Saturnoko irudi eder bat baino gehiago

Saturnoren eta bere eraztunen irudi eta argazkiak askotan ikusi izan ditugu telebista edota aldizkarietan. Hala ere, zutabe honen eskuinera aurkezten duguna berezia da. Hona hemen argazki honen historia txikia.

Iragandako irailaren erdialdean Cassini zundak ia 12 ordu egin zituen Saturnoren itzalpean. Orain arte ez da inoiz hainbeste denbora igaro Saturnoren itzalpean eta egoera honek aukera eman zuen hainbat saiakera egin ahal izateko. Une horretan zunda Saturnotik 2,2 milioi kilometrora zegoen eta diametroa 1 eta 10 mikrometro artekoa zuten partikulak ikusteko aukera izan zen. Halaber, bi eraztun berri detektatu ziren, bat Epimeteo eta Janus ilargi txikiek orbitatzen dutena eta bestea kometa edo meteoritoren baten artean gertutako talkaren eraginez sortutakoa.

Gainera, eraztunen artean dauden kolore desberdintasunak oso ongi ikusi ziren eta hau eraztunak osatzen dituzten partikulak desberdinak direlako da. y


Taula periodikoko elementurik astunena?

Errusiako Doubna-n dagoen Ikerketa Nuklearreko Institutuko Youri Organessian ikerlariak zuzendutako ekipoa munduan dagoen ospetsuena da elementu berrien aurkikuntzan.

Hil honen hasieran Physical Review C aldizkarian argitara eman zituzten egindako ikerketekin lortutako azken emaitzak. Bertan diotenez 118. elementua topatu dute eta antza orain arte aurkitutako elementurik astunena da. Elementuen pisua atomoen gunean dagoen protoi kopuruak adierazten du. Orain arte uranioa zen astunena bere gunean 92 protoi baititu, baina 118 izena duen elementu honek protoi gehiago ditu bere gunean. Elementu hau lortu ahal izateko oso erradioaktiboa den Californium elementua bonbardatu dute eta emaitzak ekipo estatubatuar baten esku utzi dituzte, hauek baieztatu ditzaten.

118 elementuak segundo baten milarena baino gutxiago iraun du, berehala desintegratu baita, baina denbora horretan hiru atomo existitu izan zirela frogatu da.

Ikerlari hauen hurrengo erronka topatzen ari diren elementu berrien egonkortasuna bermatzea da, erabilpen industrialetarako iraupena ezinbesteko baldintza baita. Esan gabe doa materialgintzan iraultza ekarriko luketela material berriek bai malgutasunean, bai gogortasunean, eta abar.


Azkenak
EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener

Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta  "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]


Eguneraketa berriak daude