Haurren obesitatea: hobe neurriak garaiz hartzea
Haurren obesitateak kasuen %5ean bakarrik du arrazoi genetikoa edo endokrinoa (barrukoa). Gainerako kasuetan, alegia ume obesoen %95ean, arrazoia kanpokoa da, nutrizionala, elikadura desegoki batek sortua. Eta bigarren talde handi horretan emaitzarik onenak obesitatearen diziplina anitzeko tratamenduarekin lortzen dira, bertan pediatrak, psikologoak eta dietistak batera parte hartuz. Dieta orekatua, ariketa fisikoa egitea, heziketa nutrizional egokia eta portaera aldaraztea; horiek lirateke tratamenduaren funtsezko zutabeak.
"Ahalegin nagusiak prebentziora bideratu behar dira, ohitura dietetiko egokiak bultzatu eta horien abantailak ezagutzera emateko", dio Nafarroako Unibertsitateko Javier Aranceta doktoreak. Haurren obesitatea osasun publikoko arazo nagusietakoa bihurtu da, eta berorren arrazoiak eta ondorioak kezkagarriak dira benetan. Normalean tradizioz ondoen elikatzen ziren herrialdeetan ere (Europako hegoaldean, batik bat) ohitura nutrizionalek okerrera egin dute, modu nabarmenean gainera, "zabor" janarien eta telebista edo ordenagailuaren aurrean egiten diren ordu luzeen ondorioz. Egoera horren arduradun nagusiak gurasoak eta hezitzaileak dira. Baina ez da ahaztu behar haur-obesitateak umearen garapen psikosozialean eragina duela, eta helduaroan obeso izateko arriskua gehitzen duela, gaixotasun kardiobaskularrak izateko eta horiengatik hiltzeko arriskua ikaragarri ugalduz.
Bukatzeko, hona hemen ikerketak utzitako datu beldurgarri batzuk: Urtero 400.000 ume obeso gehiago daude Europan. Gaur egun 14 milioi dira, guztira, arazo hori duten umeak Europar Batasunean.
Europako zifrarik altuenak 6 eta 12 urte artean ematen dira (%16,1eko prebalentzia) eta adin-tarte horretan Espainia da arazo larriena duen herrialdea.
2 urtetik 29 urtera bitarteko biztanleen %13,9 obesoak dira Espainian.
Kneecap taldea BBK Liven egoteak eztabaida piztu du makrofestibalek protesta politikoaz egiten duten instrumentalizazioaz eta kultura-eredu nagusiaren kontraesanei buruz.
Espainiako Abokatu Kristauen Fundazioak Bilboko artista salatu du arrazoi beragatik, “eskarnio delitua” egin duela argudiatuta. EHZk barkamena eskatu die artistaren emanaldiak mindu dituenei, baina egoera gorrotoa sustatzeko baliatu dutenengandik “urrun”... [+]
220 milioi tona plastiko sortzen dira munduan eta %10a soilik birziklatzen da, zifra hori hamar urtez mantendu da bere horretan. Hainbat talde ekologistek salatu dute egoera uztailaren 3an, plastikozko poltsarik gabeko nazioarteko egunean.
NBEren txosten batek azaldu du Beasaingo enpresak lagundu egiten duela Israelgo legez kanpoko kolonien hedapenean. Amnistia Internazionalek deialdia egin die gobernuei “urgentziaz” esku hartu dezaten txostenaren ondorioekiko.
Oraingoz hamabi gazte-taldek eman dute izena. Taldeen arteko bikoteak osatuko dituzte, eta haien arteko harreman informalak euskaratik eta euskaraz garatuko dituzte. Helburua da kontzientzia linguistikoa berpiztea. Euskal Herrian Euskarazek eta Gazte Euskaltzaleon Sareak abian... [+]
Nafarroako Barne Sailak araudia aldatu du Foruzaingoak taser pistolak erabiltzen hasteko hurrengo urtean. Pistola elektrikoen erabilera poliziek daramatzaten kamerek kontrolatuko dute.
Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.
-Kax, kax, kax.
-Aurrera!
Maratila kirrikariari buelta eman eta barrura.
Hor zaude zure Donostiako Ibaetako EHUko bulegoan, eserita, lanean, aurrean mahaia bete irakurgai. Hor daude zure poltsatxo beltza lurrean, zure erlojua, ohiko legez, eskumuturrean beherantz buelta... [+]
Ekainaren 12an, 64 urte zituela hil zen Tomasita Quiala Kubako izar handia. Azkeneko aldiz, 2018an etorri zen Tomasita Quiala repentista Euskal Herrira, Bertsozale Elkarteak antolatutako inprobisazioaren nazioarteko topaketa batzuen bidez. Dena hartzen zuen gogoan eta denari... [+]
Erasoen aurrean jarduteko protokoloaren garrantziaz mintzatu da Equala berdintasun aholkularitza zerbitzuko Leire Martinez. Eraso baten aurrean zer egin, nora deitu eta nola babestu jakiteko balio du. Iruñeko Peñen Federazioarekin aritu dira elkarlanean aurten ere.
Hiru eguneko greba egin zuten ekainean eta enpresak ez ditu bete adierazitako konpromisoak. Horien artean zegoen udako oporren hutsuneak betetzea, CCOO sindikatuak azaldu duenez.