Dzanga doinu gardenetara


2006ko urriaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Ez dira asko Euskal Herrian Four Friends-ek egiten duen musikarekin zerikusia duten taldeak. Bizkaitarrak Bilbop izen aproposaz bataiatu zuten lehen diskoarekin estreinatu ziren euskal musikaren merkatuan. Orduan, kantu guztiak instrumentalak ziren: swing gardena hainbat estilotako kolorez jantzia. Taldea osatzen zuten «Lau Lagunak» ondokoak ziren: Iñaki Iraeta (gitarrak), Jorge Gómez (bateria), Fernando Iraeta (baxua) eta Eneka Albizu (gitarra). Estreinako lan hartarako, ordea, beste hainbat adiskidez inguratu ziren. Tartean, Carlos Jover harmonikan eta Joe González saxoetan. Dzanga lanean aurreko kolaboratzaileez gain, Dani Amat perkusionistak ere hartu du parte. Horrez gain, banda bilbotarrari partaide berri eta egonkor bat gehitu zaio: Izar Herran abeslari gaztea, hain zuzen .


Tio Peten berriro

Bilbop bezalaxe, bigarren lana Tio Pete estudioetan grabatu dute José Lastra teknikari zutela. Kantu guztiak zuzenean jaso dituzte, hau da, musikari guztiek batera grabatuz. Eta oraingoan ere, uzta propioko abestiak eta estandar eta klasikoen moldaketak tartekatu dituzte. Bertsioen artean, Cooley eta Davenportek sinatuta 50eko hamarkada amaieran Peggy Leek ezagun egin zuen Fever, Miles Davisen So What eta Marvin Gayeren What's Going On? aurki ditzakegu, besteak beste. Estilo aldetik Dzanga aurreko lana baino irekiagoa dela esan daiteke. Estiloa zehaztea zaila eta batzuetan oso gustukoa ez bada ere, Eneka Albizu gitarra joleak kantu bakoitza zein musika motara hurbiltzen den esan digu: Gure ezpainen derrota popa da, No Problem swinga, Swinging Mama rockabillya, Fever surfa, Enough Of You bluesa, Mambo Inn mamboa, So What 70eko jazz diskora hurbiltzen da, What's Going On jatorriz soula bada ere, diskoko moldaketa rock sinfoniko edo progresibora gerturatzen da, Sparrow 70eko hamarkadako dance musika, Sugar swinga eta Dzanga rockabillya. Dena den, «kantu guztiak entzundakoan zer nolako gorputza gelditzen zaizu? Ona ala txarra? Horixe da garrantzitsuena». Ados gaude bilbotarrak esandakoarekin. Hala eta guztiz ere, idatziz musikaz jardutea ez da erraza izaten eta irakurleari nolabaiteko erreferentziak eman behar dizkiogu. Jazz, blues eta poparen uztarketatik abiatuz bilbotarrek estilo horiek guztiak era garden eta finean jorratzen dituztela nabarmenduko luke lerrook idazten dituenak.


Lekeitio eta Afrika

Disko berriaren tituluak Lekeitioko herriarekin du zerikusia. Taldeko hiru partaidek udako bizileku izan dute Bizkaiko kostaldeko herrixka. Beraz, bertan «murgildu» esateko hitza erabiltzea erabaki zuten. «Lekeition Dzanga hitza asko erabiltzen da. Eta gure musika eremua zabaldu egin dugunez 'Murgildu-Dzanga' kontzeptua aproposa iruditu zitzaigun: uretara jauzi egin eta musika zabalean murgildu», azaldu digu Albizuk. Gerora irten den adiera bada ere, bilbotarrek beste azalpen bat ere badute tituluarentzat: «Dzanga Afrika erdian dagoen erreserba natural bat ere bada. Eta gure diskoa ere musika erreserba bat da. Bistakoa da zertan sinesten dugun eta zer egiten dugun».


Gaztelaniaz grabatzeko proposamena

Taldea Tio Peten zela, estudioko bazkide eta El Consorcio ahots taldeko partaide Carlos Zubiagak Madrilera bidaia egin eta gaztelaniaz disko berri bat egitea proposatu zien bilbotarrei. Haatik, Four Friendseko kideek ezezkoan eman zioten. «Diskoa grabatuta geneukala etorri zen Zubiaga estudiora, Madrileko beste lagun batekin. Kantuak nahasten ari ginen eta Izarren ahotsa entzun zutenean harrituta gelditu ziren. Disko berri bat grabatzea proposatu ziguten, beraiek ekoitziko zutela eta multinazionaletan mugitzen saiatuko zirela esanez. Baina gaztelaniaz grabatu beharko genukeela. Guk, ordea, ez genuen gure burua proiektu horretan ikusten», dio Eneka Albizu gitarra joleak. Izar bezalako musikari gazte batentzat proposamena bideragarria izan zitekeela uste dute taldekideek. Alabaina, gainontzeko partaideak, tartean adina eta beste hainbat arrazoi direla medio, ez zeuden horrelako jauzi bat emateko prest: «Nik uste dut horretan denak gaudela ados. Guri musika egitea gustatzen zaigu, guri gustatzen zaigun musika, nahi dugun moduan, diskoak nahi ditugunean kaleratuz eta bestelako mugarik gabe. Horrelako proiektu batean sartzeak zenbait muga eta inposaketa ekarriko lituzke eta guk ez dugu horren beharrik».

Aurrera begira, taldeak hirugarren disko baterako errepertorioa euskaraz landu nahi du ahal den neurrian. Banda bizkaitarrak hirurogeita hamar kantutik gora ditu kantu zerrendan. Hortaz, badu nondik hasi lanean.

Urtetako esperientzia
Dzanga Four Friends-en bigarren lana bada ere, partaideen ibilbidea luzea da musikagintzan. Izan ere, partaide berria salbuespen, banda bilbotarra ez baita gaztetxoz osatutako taldea. Jorge Gómez bateria jolea gitarra eta bateria jotzen hasi zen 80ko hamarkadan. Azkenean bateria aukeratu eta Bilboko hainbat talderekin aritu zen. Nabarmenena, agian, La Sectarekin - heavya eta punka uztartzen zituen banda- izandako esperientzia da. Ondoren pop-rocka egiten zuten makina bat taldetan aritu zen, Litle Fish eta Los Chinaskis, besteak beste. Sesio eta zuzeneko musikari gisa ere lan egin du. Iñaki Iraeta 70eko hamarkadan hasi zen gitarra eta bateria ikasten. Iraeta, ordea, gitarrarekin gelditu zen. Matilde eta Bluestones bezalako proiektuetan ibili den arren, Four Friends da orain arteko bere talderik egonkorrena. Iñakiren anaia dugu Fernando Iraeta, taldeko baxu jolea. Anaia baino bi urte gazteagoa, 42 urterekin, hainbat proiektu tartekatu ditu Four Friendsekin batera. Jadanik 10 urte daramatza ikasle gisa Mr. Jam Bilboko Jazz eta Musika Garaikideko eskolan. Izar Herran da taldeko «Bosgarren Laguna» eta bandako partaide gazteena. Hogeita bat urteko abeslaria pianoa eta gitarra ikasten hasi zen eta hamasei urte zituela Mr. Jamen gitarra eta ahotsaren teknika hobetzeko eskolak hartzen hasi zen. 2003an Canal Vizcaya telebista kateak antolatutako abesti lehiaketa bat irabazi zuen. Eneka Albizu gitarra jolea, berriz, 80ko hamarkada amaieran Naste Borraste izeneko bandan izan zen, punka, ska eta rockabillya uztartzen zituen bandan. Horrez gain, zazpi urtez euskal kantuak, habanerak eta Hego Ameriketako musikako hainbat estilo jorratzen zituen Los Barbis taldean baxua jo zuen.


Azkenak
Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


2025-09-04 | Karlos Zurutuza
Hizkuntzen museo txiki bat dago Parisen

Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.


Magda Oranich i Solagran
“Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura”

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


María Chivite lehendakaria:
“Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren”

UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Erresuma Batuan 700 lagun atxilotu dituzte jadanik, Palestine Action taldeari babesa adierazteagatik

Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]


Mirentxu Loyarte hil da, euskal zinemagile aitzindaria

Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Hizkuntza politika “ausart eta berrituaz” eztabaidatuko dute TMeLaborategiaren udako eskoletan

Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]


2025-09-04 | Aitor Aspuru Saez
Sara Fantova
“Ez dugu film feminista edo bolleroa egin nahi izan, baina gure esperientzia hori da eta islatu dugu”

Sara Fantova zinemagile bilbotarraren Jone, batzuetan filma zinema aretoetara helduko da irailaren 12an. Pelikula komunitarioa sortu du Kaskagorri eta Kranba konpartsekin, Bilboko Aste Nagusian girotuta baitago amodioa, jaia, gaixotasuna eta zaintza ardatz dituen istorioa.


Barkoxeko pastoralaz

Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.


Elizondoko Benito Menni egoitzako langileek 60 greba egun bete dituzte

Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.


2025-09-04 | El Salto
Genoako portuko zamaketariek Israelerako bidalketak blokeatuko dituzte, sionistek elkartasun ontzidiari eraso eginez gero

2010ean "Mavi Marmara" itsasontzia abiatu zenetik, Palestinarekiko elkartasun itsas operaziorik handiena osatzen du Global Sumud Flotillak. Israelgo Gobernuak terroristatzat jo ditu nazioarteko ekintzaileak.


Espainiako Vueltako Bilboko etapa geldiarazi dute Israelen aurkako protestek, eta ez dira helmugara iritsi

Bilboko erdigunean amaitu behar zuen txirrindularitza etapak, baina Deustun sartzear zirela antolakuntzak erabaki hori hartu du, helmuga ingurua manifestariz beteta zegoelako. Aurretik ere igaro dira helmuga puntu horretatik, eta istiluak izan dira. Ertzaintzak gutxienez hiru... [+]


Jerusalemgo tranbiaren proiektuaz “gogoeta etikoa” eskatu dio CAFi Pradales lehendakariak

Kontratua segi ala eten, enpresaren erabakia "errespetatuko" lukeela argi utzi nahi izan du Imanol Pradales lehendakariak, Euskadi Irratiari egindako elkarrizketan. Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza.


Valle de Odietako makroetxaldearen epaiketa
Digestato kutsadura handia izan zen, eta isurketa, antza, Valle de Odietak eragin zuen

Astearte honetan egin da Valle de Odietako makroetxaldearen aurkako epaiketa Iruñeko Justizia Jauregian. Epaileak ebatzi behar du ea 2021ean haien lur sailetan egindako isuri baten ondorioz, lur eremu horiek larri kutsatu zituzten ala ez, eta nork eragin zuen. Aditu... [+]


Eguneraketa berriak daude