Teseo Olinpotik erori da .

Grezia, K.a. XV. mendea. Atenasko errege izango zen Teseo jaio zen. Etra amarekin pasa zuen haurtzaroa Trecen hirian. 16 urterekin esan zion amak Egeo Atenasko erregea aita zuela; aita lurtarra behintzat, urte batzuk geroago, Kretara bidean, itsasoko jainko Poseidonek bere semea zela jakinaraziko baitzion. Atenasera abiatu zen orduan Teseo gaztea. Bidean, besteak beste, Perifetes eta Sinis gaizkileak hil zituen. Bigarrenaren alabarekin amodio istorioa izan eta gero, Atenasera iritsi eta Medea aitaren emaztearekin hainbat tirabira izan ondoren, erregeak oinordeko izendatu zuen.

Greziar mitologian ohikoa denez, Teseoren sugetzarrak atal asko dauzka, baina ezagunena Minotauroarena da. Kretako Labirinto jauregian ezkutatzen zen gizaki eta zezenaren arteko nahasketa beldurgarria. Izututa zeuzkan greziarrak, gazteen biziak eskaini behar baitzitzaizkion opari. Teseok mehatxuari amaiera eman eta munstroari aurre egitea erabaki zuen. Baita piztia hiltzea lortu ere. Baina Minotauroaren jauregitik irtetea zaila zen eta horretan Ariadna Kretako Minos erregearen alabak lagundu zion. Teseoren bizitzako pasarte honek amaiera ederra izan zuen: Ariadnarekin ezkondu eta Kretako printzesa zena haren alboan eseri zen Olinpo mendian.

Bizitzaren amaieran Teseok erbestea hautatu zuen, Atenasko barne borrokak jasan ezinda eta bere autoritatea errespetatzen ez zela ikusita. Hainbat bertsio iritsi zaigu heroiaren heriotzaz eta lurperatu zuten tokiaz. Horien artean zehatzena K.o. II. mendean Pausanias historialari eta geografoak jasotakoa da. Haren arabera, Atenasko errege mitikoaren hilobia Trecenen legoke, bere jaioterrian.

Berriki, Pausaniasen deskribapenak lagunduta, Eleni Konsolaki arkeologoak zuzendutako taldeak hilobi bat aurkitu du inguru haietan. Kupuladun egituraren barruan, giza arrastoez gain, urrezko objektuak, anforak eta jainkoen estatuak topatu dituzte. Horrek bertan ehortzitako pertsonaren garrantzia adierazten du. Arrastoen DNA analisiak K. a. XV-XIII. mendekoak direla baieztatuz gero, arkeologoen hipotesiak indarra hartuko luke. Emaitzen zain oraindik, baikor dira eta Konsolakik dagoeneko ondorengoa esan du: «Teseoren arrastoa aurkitu dugula uste dugu eta, beraz, benetan existitu zela pentsa dezakegu, ez dela legenda hutsa». Beste kontu bat da Teseoren bizitzaz kontatu dena benetan gertatu ote zen. Minotauroaren arrastoak aurkitzea behintzat ederki kosta behar zaie.


Arrastoak


canfranceko geltokia, Aragoiko Pirinioan, II. Mundu Gerraren hainbat pasarteren kokaleku izan zen. Aliatuen espioitza sarean gune estrategikoa izatera iritsi zen eta Pirinioetan naziek jasan zuten porrotean ere giltza izan zen. Hori da Ramón J. Campok La estación espía. Las claves de la derrota de los nazis en los Pirineos (Península, 2006) liburuan aztertzen duena.

Arkimedes matematiko greziarraren testu batzuk lehen aldiz irakurtzen ari dira. III. mendean pergaminoan idatziak, geroago gainean berriro idatziak zeuden eta orain erradiografia teknika berritzaile bati esker, teorema mekanikoen edo Estomachion lanaren jatorrizko bertsio grekoak irakur daitezke.


Azkenak
2025-06-04 | Uriola.eus
Manteroekin eta Ainararekin elkartasuna adierazi dute Bilboko Epaitegiaren aurrean

Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.


Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


2025-06-04
Hana Zjakic. Inguruari adi
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”

Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]


Albert Le Layek ez zuen trukean ezer eskatu

Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]


Talentu bila

Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


2025-06-04 | Axier Lopez
Elon Musken adimen artifiziala Telegramen sartuko dute

Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]


2025-06-04 | Lander Arretxea
“Galdera da lan batek noiz balio digun, ez geuk distira egiteko, baizik eta kolektibo gisa”

Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]


Teknologia
KoipetsuAA

Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.

Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]


Eguneraketa berriak daude