Teseo Olinpotik erori da .

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Grezia, K.a. XV. mendea. Atenasko errege izango zen Teseo jaio zen. Etra amarekin pasa zuen haurtzaroa Trecen hirian. 16 urterekin esan zion amak Egeo Atenasko erregea aita zuela; aita lurtarra behintzat, urte batzuk geroago, Kretara bidean, itsasoko jainko Poseidonek bere semea zela jakinaraziko baitzion. Atenasera abiatu zen orduan Teseo gaztea. Bidean, besteak beste, Perifetes eta Sinis gaizkileak hil zituen. Bigarrenaren alabarekin amodio istorioa izan eta gero, Atenasera iritsi eta Medea aitaren emaztearekin hainbat tirabira izan ondoren, erregeak oinordeko izendatu zuen.

Greziar mitologian ohikoa denez, Teseoren sugetzarrak atal asko dauzka, baina ezagunena Minotauroarena da. Kretako Labirinto jauregian ezkutatzen zen gizaki eta zezenaren arteko nahasketa beldurgarria. Izututa zeuzkan greziarrak, gazteen biziak eskaini behar baitzitzaizkion opari. Teseok mehatxuari amaiera eman eta munstroari aurre egitea erabaki zuen. Baita piztia hiltzea lortu ere. Baina Minotauroaren jauregitik irtetea zaila zen eta horretan Ariadna Kretako Minos erregearen alabak lagundu zion. Teseoren bizitzako pasarte honek amaiera ederra izan zuen: Ariadnarekin ezkondu eta Kretako printzesa zena haren alboan eseri zen Olinpo mendian.

Bizitzaren amaieran Teseok erbestea hautatu zuen, Atenasko barne borrokak jasan ezinda eta bere autoritatea errespetatzen ez zela ikusita. Hainbat bertsio iritsi zaigu heroiaren heriotzaz eta lurperatu zuten tokiaz. Horien artean zehatzena K.o. II. mendean Pausanias historialari eta geografoak jasotakoa da. Haren arabera, Atenasko errege mitikoaren hilobia Trecenen legoke, bere jaioterrian.

Berriki, Pausaniasen deskribapenak lagunduta, Eleni Konsolaki arkeologoak zuzendutako taldeak hilobi bat aurkitu du inguru haietan. Kupuladun egituraren barruan, giza arrastoez gain, urrezko objektuak, anforak eta jainkoen estatuak topatu dituzte. Horrek bertan ehortzitako pertsonaren garrantzia adierazten du. Arrastoen DNA analisiak K. a. XV-XIII. mendekoak direla baieztatuz gero, arkeologoen hipotesiak indarra hartuko luke. Emaitzen zain oraindik, baikor dira eta Konsolakik dagoeneko ondorengoa esan du: «Teseoren arrastoa aurkitu dugula uste dugu eta, beraz, benetan existitu zela pentsa dezakegu, ez dela legenda hutsa». Beste kontu bat da Teseoren bizitzaz kontatu dena benetan gertatu ote zen. Minotauroaren arrastoak aurkitzea behintzat ederki kosta behar zaie.


Arrastoak


canfranceko geltokia, Aragoiko Pirinioan, II. Mundu Gerraren hainbat pasarteren kokaleku izan zen. Aliatuen espioitza sarean gune estrategikoa izatera iritsi zen eta Pirinioetan naziek jasan zuten porrotean ere giltza izan zen. Hori da Ramón J. Campok La estación espía. Las claves de la derrota de los nazis en los Pirineos (Península, 2006) liburuan aztertzen duena.

Arkimedes matematiko greziarraren testu batzuk lehen aldiz irakurtzen ari dira. III. mendean pergaminoan idatziak, geroago gainean berriro idatziak zeuden eta orain erradiografia teknika berritzaile bati esker, teorema mekanikoen edo Estomachion lanaren jatorrizko bertsio grekoak irakur daitezke.


Azkenak
Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.


Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.


Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


Eguneraketa berriak daude