Euskaraz (ere) hazi?


2006ko urriaren 01ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Gazte sentimentalarenak. «Euskaraz hazi nahi dut». Hamazazpi urteko gazte sentimentala handik aurrera izango denaren etxeko zutabeak finkatzen ari da: euskara, ideala eta askatasuna.

Artean hamazazpi urte, baina gauza bera errepikatzen dut, hogeita sei urte geroago ere. Hori bai, tartean juntagailu bat erantsita, etxea berri mantentzeko aldiro obrak egin beharra dagoelako. Zer juntagailu erantsi gazte sentimentalaren esaldi hari? Norbera munduarekin lotzen duen bat: «ere», izan ere, euskaraz -ere- hazi nahi baitut nik.

Heldu idealistarenak. «Zergatik ez ote du Administraziokoen ondoan dagoen kapital pribatuak inbertsiorik arriskatu gure esparru honetan? Ez da oso azkarra izan behar: etekinik ateratzeko modurik ez dagoelako». Martxelo Otamendiren hitzak, Berriaren milagarren zenbakia.

«Gauza asko borondate soilarekin ezin dira egin. Ezinbestekoa da borondatea edukitzea, baina borondate horren alboan legearen babesa eta bermea behar da». Xabier Mendiguren Bereziarturen berbak, ikasturte berriaren hasieran.

«Ez dugu gure kultura sostengatzen gure eguneroko bizitzan, ez dugu dirurik inbertitzen, euskarazko unibertso bat zutik mantentzeko adinako masa kritikorik ez daukagu». Pako Aristiren hausnarketak, dirua, literatura eta euskaldunak josteko ahaleginetan.

Aste baten barruan azaleratu dira hiru iritziok.

Oporren ondoren etxera itzultzean hantxe jarraitzen baitute itoginek, hantxe zentrifugatu erdian gelditzen den garbigailuak, hantxe ura ondo irensten ez duen komunak. Abuztu nagiaren ondoren igeltseroari hots egin behar, udazkena gainean izanik, etxea aldi berrietara egokitu beharra dagoelako, babesturik eta gustura biziko bagara.

Idealista sentimentalarenak. Zerk bereizten du euskal mundua ondokoengandik? Sentimendu komun batek bildurik ideal baten atzetik aritzeak ezaugarri orokor bat ardatz: borondatea.

Garaiak asko aldatu dira, ordea, eta funtzionatzeko era honek kale egiten du orain. Elkarte kulturalak hazten doaz konpetentziaren akuiluak zizt eta zazt egiten dielako ezker, eskuin, goi eta behe. Hazteko bide horretan etxeak handitzen doaz, aldian aldiko beharrei aurre eginez -arkitektuari hots egiteko astirik gabe, askotan-, eta egun egiturok huts egiten hasi dira, hiru arazo nahasten direlako haien barnean: ideala, legea eta dirua. Borondatezko lanak ezin du sostengatu egungo martxa, eta asmo idealistez lehen zutabeak ezarri zituztenak beldur dira legeak eta diruak ez ote duten irentsiko etxea zutik mantentzeko behar den indarra. Ondorioa? Bi tentsio gunek talka egiten dute, etenik gabe, euskal munduan: idealista sentimentalek ez dute dirurik, eta dirua daukatenak ideala galtzen ari dira sentimenduak -ustez- inbertsio ona ez direlako.

Gazte jarraitu nahi duen helduarenak. Ondorioa? Gehiago inbertitu beharra dago dinamiketan. Eraikinak -egiturak- garrantzitsuak dira baina horiek zutik mantentzeko ekimen biziak behar dira, eta horretarako, nahita nahi ez, jendea hezi eta ohitu beharra dago. Euskarazko produktuak sortzeaz batera produktu horiek nola erabili, nola gozatu, nola eguneroko bizitzan txertatu erakutsiko duten dinamikak sortu beharra dago. Nola? Heziketaren bidez. Zelan? Pertsonen ideal eta sentimenduetan inbertituz.
Lema berriak asmatu beharra dago euskaraz -ere- zoriontsu izateko. Etxea ez baita adreilu hutsa. Etxea ez baita horma hutsa.


Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude