Miguel Unamuno (Bilbo 1864- Salamanca 1936) idazle, filosofo, bere kasako politikari eta polemista nekagaitzaren izaera kontraesankorra azpimarratu dute bereziki Mikel Sotok eta Iñaki Sotok Elkar argitaletxearen bidez plazaratu duten Unamuno biografian. Euskaldun izateaz aldi batean harro sentitu zen gizona. Lore Jokoen ostean, Bilbotik ia kolpeka nola atera zuten azaldu dute. Sozialismora gerturatu zen gero, baina ideia horietan fedea galdu zuen, krisi sakonean murgilduz. Krisi horretan erlijioari buruzko kezka berragertu zitzaion. Erregimenaren aurkako erresistentziak erbestera eramana, bere bizitzaren azken garaian jite zentralista eta eskuindarra izan zuen. Beraz, gauza batzuetan aitzindari eta besteetan kontserbadore jokatu zuen.

Argazki esanguratsuz apaindurik agertzen zaigu Xabier Unanue, Manolo Sagarzazu eta Xabier Iriondoren artean osatutako Gurutzeaga pilotalekuak 100 urte. Frontoi Zaharraren harrizko mintzoa. Zestoa 1906-2006 liburua. Partida zerrendak, pilotarien biografiak... makina bat datu eskaintzen dituzte egileek beren lanean. Baina hain denbora luzean pilotaleku horretatik pasatako jokalari guztiak agertzea ezinezko zitzaienez, Zestoako Amabirjinetan jokatu zuten zestoarrak, azkoitiarrak, azpeitiarrak eta zumaiarrak hartu dituzte bereziki kontuan. Dena den, pilotari tarte handia eskaini badiote ere, ez dituzte ahaztu urtez urte Gurutzeaga kudeatu zuten enpresariak, ezta diru jokoa antolatzen zuten artekariak ere.

Etxeko gazteenak gogoan sortu zuen Liesbet Slegersek Txomin udazkenean. Oso urte gutxi dituen mutikotxo bat du protagonista. Beste edozeini bezala, uda bukatu zaio Txomini ere, eta udazkena bizi behar du. Etxetik irten aurretik botak eta euritakoa jantziko ditu, hotz egiten duelako. Baina laster ohartuko da urtaro hau ere oso polita dela, kolorez betea. Lorategiko zuhaitzak hosto horiak, gorriak eta marroiak ditu, eta asko erori egiten dira. Zapaldutakoan kris-kras egiten dute. Txominek haiek biltzen lagunduko dio aitari. Eta hara non barraskilo bat ikusten duen, etxea bizkarrean daramala. Otorduetan ere aldaketak nabarituko ditu mutikoak: orain amatxok intxaur opila egiten du. Goxo-goxoa dago! Gero parkera joango dira amatxo eta biak, eta han perretxikoak eta gaztainak hartuko dituzte.

Gipuzkoako Foru Aldundiak argitaratzen duen Zehar aldizkariaren 59. zenbakian zinemaren etorkizunaz egin dute gogoeta. Eta baikor agertzen dira, artetik edo arte bisualetik abiatuta ematen diotelako zinemaren etorkizunari buruzko galderari erantzuna. Begoña Vicariok animazioan aritzen den Isabel Hergueraren ibilbide profesionala azaldu du, zerk bultza zuen animazioan aritzera, nola gauzatzen duen bere lana eta ea non dagoen zinemaren, animazioaren eta artearen arteko muga haren ustez. Aldizkarian badira gai gehiago ere, jakina. Adibidez, Neus Carbonellek gaur egungo teorialari handi bat aurkeztu du, feminismoan, psikoanalisian, pedagogian eta beste esparruetan eragin handia duen Gayatri Chakravorty Spivak. Eta Miren Jaiok Iñaki Garmendiaren bi bideoren deskribapen formala egin du. y

Irun Hiriko Kutxa olerki saria irabazi zuen iaz Sonia González Fernándezek Poema amniotikoak -Gerizpeko gudak- izenburuko poema bildumarekin. Barruko borrokak, isilean gordetzen diren horiek ditu gai. Eta maite duena milaka kilometrotara preso izateak sortzen duen min bizia. Absentziarekin bizitzen ikasi nahi luke, baina ez da erraza, ez denez. Orok behar du preso izan/ noiz edo/noiz/ aske izateko adieraziko du halako batean. Eta beldur-ikarak ere hor daude, beldurra ez delako aukeragai. Eta, noski, amesgaiztoak izaten dira, amesgaizto bizi-biziak. Halere, Sonia Gonzálezek dio: Ikaratuago gelditzen naiz,/ ametsetan baino,/ esna,/ galtzearen ikara/ ez edukitzearena baino/ ikaragarriagoa baita.

Futbolean jokatzea eta partidak irabaztea besterik ez daukate buruan Grün-Gelb taldean aritzen diren Moritz, Catrina, Niko, Alex, Mehmet eta beste neska-mutilek. Hori oso ondo dago, ikasketak bazterrera uzten ez diren bitartean. Hala uste du Nikoren aitak, eta horrela esaten dio semeari, Grün-Gelb taldeko kapitainari, nota hobeagoak atera behar dituela. Baina Nikok kasu zipitzik ez dio egiten, eta aitak futbolean aritzea debekatuko dio, derbia jokatzear dutenean. Eskerrak Rebekak ideia bat duen.