Utzi mugak gainditzeari!

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Oporraldi aproposa izan dut aurtengoa, etxe ondoan eraikitzen ari den urbanizazio berri bateko zarata eutsiezina salbu. Milaka urtean bazter baketsu izan direnak eguneko zibilizazioaren azken sukar suntsitzaileak harrapatu ditu eta lehen garia, garagar eta patatak ereiten ziren tokian hogeita bi etxe jasotzen ari dira orain, lur jabearen, etxegintzako eragilearen eta kontzejuko buruaren pozerako.

Ikaragarria da gizakiaren apeta aseezinak ordena egonkorraren kontra egin dezakeena. Mugak logikaz gaindi pasa daitezke eta hankaz gora jar daiteke elkarbizitza, burmuin "adimentsu" batek neurriak hartu behar dituela erabakitzen duenean. Berarentzat onuragarri gertatzen diren neurriez ari naiz, noski. Eta gizarte zibilak kontrolaren gaineko eskubidea duen arren, badakigu jakin nolako jukutriak erabiltzen diren botere publikoetatik haren hedapena eragozteko. Zer esanik ez, gizarte zibilak gune zornetsurantz beharrean beste norabait begiratzen duenean erakunde publikoetatik barre egiten dute, hori bai, sotiltasunez eta erdi ezkutuka.

Oporretako egun batzuetan Gasteiz-Arrasate errepidea hartu behar izan dut, goizik goiz, eta ihintzaren goxotasuna gozatzearren Arlaban gaineko bazter batean geratu nuen behin kotxea. Eta azken hilabeteotan leinztarron bizitzan Bibliako izurritea bailitzan mailukatzen ari zaigun espektakuluarekin egin nuen topo modu bortitzean. Ibarreko berezko isiltasuna, autobide berriko lanetan jo eta ke ari ziren makina zulatzaile erraldoiek apurtzen zuten, zerurantz hauts hodeiak igotzen ari ziren aldi berean. Makinek, har orojale gupidagabeak balira bezala, aurrera egiten zuten, ibarraren mendetako itxura aldatzen eta baserritarren oihu eta kexei jaramonik egin gabe. Ikaragarria zen begi bistan neukana.

Zementuaren kultura ari gara guztiz gurtzen. Orain dela gutxi, Jaurlaritzako goi mailako kargudun bati azaldu nion nire kezka, ingurumenarekin gertatzen ari den espolio lotsagarri eta atentatu salagarriak direla eta. Bere erantzunak ez ninduen lasaitu: "zuzen zaude, amaiera eman behar zaio politika honi, bai... baina orain AHT datorkigu". Eta mugimendu ekologistak etorri zitzaizkidan gogora, gero eta itxura txarragoa hartzen ari zaigun mundu txoro honetan euren bertute eta akats guztiekin aintzakotzat hartu behar direla zeharo konbentzituta.

Etxe inguruko makinek asteburuetan eskainitako tarte isil eta lasaiak, besteak beste, irakurtzeko erabili ditut. Eta gaien arteko bat Los límites del crecimiento 30 años después liburu ederra izan da. Gehiegikeriari -neurria gainditzeari- buruzko kapitulutik hasi eta giza ongizatearen erakusleen zein arrasto ekologikoaren gaineko azken lerroetaraino gustura aritu naiz, duela hogeita hamar urte Meadows eta Randers adituek burutu iragarkien berrikuspenean barrena.

Mugak gainditzea urrutiegi joatea dela oroitaraziz ekiten diote aipatu liburuaren egileek, eta hain baieztapen xumea sarritan ahaztu egiten dugu. Gizabanakoaren eta gizartearen eskubideen gaindi erraz egiten da gure egunotan, inoiz gutxitan ez gizabanakoari ezta gizarteari ere iritzia eskatzen ez zaien bitartean. Noren izenean -zeinen onuran- aritzen dira sistemaren jagoleak? Eta gehiegikeriak bi irtenbide bakarrik eduki ditzake: moduren bateko talka edo norabidearen aldaketa. Eta begi bistan da, txokea erabatekoa gerta ez dadin guk norabidea bestelakotu egin behar dugu, ziztu bizian. Mundu iraunkor batek arau berriak behar ditu, orain artekoak zaharkituak baitaude. Eta arau horiek, gizarteari eta gizateriari mesede egingo badiote, askatasuna ez txikitzeko erabili beharko dira, eta ez -inolaz ere- libertinajeari aukera emateko, egun gertatzen ari den bezala.


Azkenak
Bilboko superportua eta Getariako hegalabur haztegia, 2025eko “bandera beltz” nagusiak

Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]


Lanbide Heziketa Duala inplementatzeko modua “anabasa” eta “alegala” izaten ari dela salatu du hainbat irakaslek

“Lehenengo mailako ikasleek enpresetan egin dituzten praktikak existitu ez balira bezala jokatzeko eta notak aurreko sistemaren arabera jartzeko eskatu digute”, adierazi dio ARGIAri irakasle talde batek. Hori eta beste hainbat adibide eman dizkigute, azaltzeko modu... [+]


Nafarroako larrialdi zerbitzuen saturazioa salatu dute langileek, eta langile kopurua igotzea eskatu dute

Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.


Iragan-minez

Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]


Gazara Martxako Euskal Herriko ordezkaritzaren komunikatua Egiptotik
Okupazioa dagoen bitartean, erresistentzia egongo da

Euskal Herriko ordezkaritza gara Gazara Martxan. Egiptora etorri gara mezu argi batekin: genozidioa salatzeko, blokeoarekin amaitzeko eta Israel estatu genozidarekin harreman guztiak eteteko exijitzeko.

Gure elkartasun ekintzaren aurrean, aginte sionistaren eta... [+]


Donostiako Guardetxearen epaiketa urriaren 7an izango da

Donostiako Udalak jakinarazpena bidali dio Alde Zaharreko Gazte Asanbladari, epaiketaren data zehazteko. Asanbladak azaldu duenez, epaiketa aurreko hilabeteetan ezin dira desalojatuak izan, epaileak agindua eman arte.


Egiptok Gazarako martxaren aurkako errepresioa gogortu du, ekimena amaitutzat eman badute ere

Antolakuntzak salatu du Poliziak jarraitzen duela martxako partaideak atxilotzen eta tratu txarrak ematen. Kezka berezia agertu du Saif Abukeshek martxako presidentekidearen egoeragatik: astelehen arratsaldean atxilotu zuten, tratu txar “larriak” eman... [+]


Elkarretaratzea egingo dute Muxikan, jaietan gizon batek hainbat adin txikiko neskari eginiko sexu erasoak salatzeko

San Roman auzoko jaietan bost neska adingaberi ukituak egiteagatik 18 urteko mutil bat atxilotu zuen Ertzaintzak Muxikan (Bizkaia). Udalak eta herriko Mugimendu Feministak elkarretaratzea deitu dute asteartean 20:30erako.


Yala Nafarroak jaurtiko du sanferminen txupinazoa

Palestinaren askatasunaren aldeko eta genozidio eta okupazioaren kontrako Nafarroako plataforma izan da hautagai bozkatuena.


Elektrikari bat amiantoagatik hil zela ebatzi du Gasteizko auzitegi batek

Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]


Txetxu Barrios Atarrabiako presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Kartzelan 27 urte egon eta gero askatasunean geratu dela iragarri du Etxerat elkarteak.


Hilberria
Fermin Leizaola etnografoa hil da, 81 urterekin

Euskal Herriko artzaintzaren kulturan aditua izan da; milaka pieza jaso eta dokumentatu ditu Aranzadirekin. 45 urte eman zituen Etnografia Saileko zuzendari.


17 urteko neska bat elektrokutatuta hil da Araiako tren geltokian

Geldirik zegoen bagoi baten sabaira igo eta han elektrokutatu da. Berarekin zegoen 16 urteko neska zauritua izan da eta Gurutzetako ospitalera eraman dute.


2025-06-17 | Mikel Aramendi
“Lur arraroak” edo “mineral estrategikoak”?

Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]


Israelek Irango telebista kate publikoaren egoitzari eraso egin dio, eta Netanyahuk mehatxu egin du Khamenei hilko dutela

Teherango barruti bati eraso egin ondoren, Israelek jaurtitako misil batek IRIB Irango telebista kate publikoaren egoitza izan du jopuntu. Erasoa gertatu aurretik Israelgo Defentsa ministro Israel Katzek ohartarazi du "Irango propagandaren bozgorailua" desagertzear zela... [+]


Eguneraketa berriak daude