Iraganaren lapurreta
Azken aldian, epaiketak zabaldu dira arte merkatuaren hainbat izen garrantzitsuren aurka, Cordobako mezkitaren habeak enkantean salduko zirela iragarri da, Greziako poliziak antzinako piezen trafiko sarearen aurkako operazioa burutu du... Bereziki XVIII eta XIX. mendeetan edozein abenturazalek ez zuen oztopo handirik pieza historiko bat topatu eta haren jabe bihurtzeko, aginte lokalari azalpen handirik eman gabe. Modu horretan, artelan garrantzitsuek Grezia eta Egipto bezalako jatorrizko herrialdeak utzi eta Mendebaldeko museoen parte izatera pasa ziren. Beranduago hasiko ziren jatorrizko herrialde horiek espoliazioa salatu eta piezak erreklamatzen. Hona hemen obra historikoen lapurreta adibide nagusienetakoak :
- Machu Picchuko hiri inka aurkitu zuen 1911n Hiram Bingham AEBetako Yaleko Unibertsitateko graduatu gazteak. 173 pertsonen momia eta objektuak eraman zituen bere fakultatera, Peruko agintariei urte eta erdiko epean itzuliko zituela aginduz. Ia 100 urte pasa dira eta Peruko Gobernuak oraindik 2.000 pieza inguruko altxorra eskatzen dio Yaleko Unibertsitateari.
- Denderako zodiakoa Egiptoko izen bereko antzinako hiribilduan topatutako 3,60 metroko harritzarra da, zeru osoa irudikatzen duen Kristo aurreko obra bakarra. Tropa napoleonikoek topatu zuten 1798an eta bitan zatitu ondoren Frantziara eraman zuten. Luis XVIII.ak erosi zuen 1822an 150.000 liberaren truke eta Louvre Museoan dago egun.
- Miloko Venus ezaguna ere Louvren dago. Meloseko uhartean topatu zuen bertako nekazari batek, baina frantziarrek berehala begiz jo zuten. Turkiarren agintepean zeuden melostarrak gatazka gogorra izan zuten frantziarrekin. Frantziarrak irten ziren garaile eta estatua bera galtzaile, besoak galdu baitzituen.
- Rosetta harria egipziarra izanik ere, 1799an aurkitu eta ingeles eta frantziarren arteko gatazka eragin zuen. 1802an iritsi zen Londresera.
- Atenasko Partenoiko frisoak egoera kaskarrean topatu omen zituen Thomas Bruce Elgineko konteak 1799an. Horregatik Ingalaterrara eramatea erabaki zuen. Lord Elginek bere lorategian ipini ondoren, 1816an British Museumek erosi zituen 35.000 liberagatik.
Kasu hauetan guztietan aginte lokalek piezak erreklamatu dituzte, kasu gehienetan epaitegietara joz. Salbuespena Mussolinik 1937an Italiara eramandako Aksumeko (Etiopia) obeliskoa da. 2005ean itzuli zuten italiarrek. Salbuespen hutsa baino, aurrekari izan dadila.
Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.
LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.
Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]
Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.
Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]
Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]
Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.
“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.
Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.
"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.
---------------------------
Oraingo... [+]
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.