Hirigintza giza utopiak betetzeko tresna moduan ulertzeko garaia aspaldi pasa zen. Gure herrian ez dut uste behin ere horrela izan denik. 60ko hamarkadako herrien eta hirien hazkuntza izugarriak hirigintzan eragin bortitzak laga zituen. Hala ere, bazirudien 70eko hamarkadako bukaerak eta 80koak beste zerbait ekarri behar zuela edo gutxienez aurreko garaiko astakeriak zuzentzeko balio izango zuela.

Zuzenketak gutxi izan dira eta 90eko hamarkadako bukaeran eta gaur egun berriz ere eraikuntza enpresen mesedetara bueltatu garela ematen du. Azpiegitura handiez gain, etxebizitzak eraikitzearen negozioa etekin handienak ematen duena bihurtu da gure Euskal Herri txikian. Horrek bueltarik gabeko egoerara bultzatuko gaitu eta gure herriaren itxura estetikoan eragin handia izango du.

Ez dut ezagutzen neurriaren aitzakia erabilita etxebizitza gehiago eraikitzeari debekua jarri dion udalik. Gero eta gehiago eraikitzearen ideia oso barneratuta daukagu eta udalek ez dute zalantzan jartzen eraikuntza enpresa handiek eraikitzeko duten eskubidea. Guztiek aipatuko dute jendeak etxebizitzak behar dituztela eta horregatik behar beharrezkoak direla eraikin berriak, horrela merkeagoak izango direlako. Guk bitartean ez dugu behin ere ikusten egoera horretara noiz ailegatuko garen, gero eta etxebizitza gehiago bai, baina gero eta garestiagoak ere bai. Zeinen mesedetan eraikitzen da beraz horrenbeste? Zeinek irabazten duen ikusi beterik ez dago: eraikuntza enpresek eta erosteko maileguak ematen dituzten bankuek.

400 etxebizitza eraikitzeak hausnarketa handia ekarri beharko luke: jende horrek zerbitzu egokiak izango dituen, autoak lagatzeko tokiak egongo diren, trafikoan eragina izango duen, aisialdirako nahiko toki izango duten, herri edo hiri osoan izango duen eragina, aldaketa estetikoak, eta abar. Baina udaleko agintariek hau guztia automatikoa dela uste dute eta gero etortzen dira denon artean ordaindu behar ditugun hobekuntzak, eraikuntza enpresak aberasten diren bitartean.

Gai honetan greziarren neurriaren kontzeptua gogoraraztea ez litzateke txarra izango. Inork ez du zalantzan jartzen herri edo hiri batek etengabeko haziera izan behar duela, zergatik? Agian hobe izango litzateke neurri jakin batean geratzea edo bertan bizi den jendearen behar errealetara mugatzea. Denok dakigu jende gazteak etxeak behar dituztela, baina denek berriak izan behar al dute? Inork egiten al du behar horien zenbatekoaren kontaketa? Noiz mugatu behar ditugu etxebizitza hutsak edukitzea? Nola uler daiteke 2.000 biztanle dituen herri batek 400 etxebizitza gehiago eraikitzea? Zeinentzat dira etxebizitza horiek?

Ekonomia libreari mugarik ezin zaiola jarri da liberalismo gordinaren ezaugarria eta horren ondorioz gure arteko hirigintza gero eta gutxiago dago erakunde publikoen esku, eraikuntza enpresak eta erakunde ekonomiko handiak dira paisaia moldatzen ari direnak. Hemendik gutxira Euskal Herriak eraiki zezakeen guztia eraikitzera iritsiko da eta babestutako gune naturalak edo historikoak eraikitzeko beharraz ohartaraziko gaituzte erakunde publikoetatik guztion onbeharrez. Bitartean jendeak etxebizitzak erosteko zailtasunekin jarraituko du, interesik gabeko gune urbanoak izango ditugu eta gainera sozialki gaizki antolatutakoak horrek dakarren bazterketa arriskuekin.